Саъдуллаев Ғайратжон Абдужаббор ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Шахснинг ахборот хавфсизлигига тажовуз қилувчи жиноятларнинг жиноят-ҳуқуқий ва криминологик жиҳатлари”, “12.00.08 – Жиноят ҳуқуқи. Жиноят-ижроия ҳуқуқи”; “12.00.15 –Криминология (юридик фанлар)”.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.1.PhD/Yu986.
Илмий раҳбар: Расулев Абдулазиз Каримович, юридик фанлар доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги Академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги Академияси, DSc.31/30.12.2019.Yu.25.02.
Расмий оппонентлар: Рустам Кабулов, юридик фанлар доктори, профессор; Тошпулатов Акром Икромович, юридик фанлар доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Криминология тадқиқот институти.
II. Тадқиқотнинг мақсади шахснинг ахборот хавфсизлигига тажовуз қилувчи жиноятларга қарши курашиш ва уларни олдини олишга қаратилган жиноят-ҳуқуқий ва криминологик чораларни такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсияларни ишлаб чиқишдан иборатдир.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
таркибида шахсга доир маълумотлар мавжуд бўлган ички ишлар органларининг ахборот тизимларида шахсга доир маълумотларнинг ҳимоясини таъминлаш бўйича дастурий таъминот яратилиши ва жорий қилиниши лозимлиги асослантирилган;
шахсга доир маълумотларга ишлов беришда уларни мавжуд таҳдидлардан ҳимоя қилишни таъминлаш мақсадида ахборот хавфсизлиги соҳасидаги қонунчиликда белгиланган ахборот хавфсизлиги воситаларидан фойдаланиш лозимлиги асослантирилган;
шахсга доир маълумотларнинг хавфсизлигига таҳдид тушунчаси билан боғлиқ таърифни норматив-ҳуқуқий ҳужжатларда акс эттириш лозимлиги асослантирилган;
шахснинг ахборот хавфсизлигига таҳдид солувчи жиноятларни олдини олиш ва уларга қарши курашишда кадрлар етишмовчилигини бартараф этиш учун мутахассисларни тайёрлаш тизимини жорий этиш зарурати асослантирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Шахснинг ахборот хавфсизлигига тажовуз қилувчи жиноятларнинг жиноят-ҳуқуқий ва криминологик жиҳатларини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
таркибида шахсга доир маълумотлар мавжуд бўлган ички ишлар органларининг ахборот тизимларида шахсга доир маълумотларнинг ҳимоясини таъминлаш бўйича дастурий таъминот яратилиши ва жорий қилиниши лозимлигига доир таклифлардан Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021-йил 15-октябрдаги “Ички ишлар органлари фаолиятига замонавий ахборот технологияларини кенг жорий этиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги 645-сон қарори билан тасдиқланган “Ўзбекистон Республикаси ички ишлар органлари тизимига ахборот технологияларини жорий этиш бўйича чора-тадбирлар Дастури”нинг 22-бандини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Бош вазири котибиятининг Ахборот-таҳлил ва юридик таъминлаш департаментининг 2023-йил 23-октябрдаги 12-15-97-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг инобатга олиниши ички ишлар органлари маълумотлар базаларида шахсга доир маълумотларнинг ҳимоясини махсус дастурий таъминот асосида таъминлаш ҳамда ушбу ҳимоялаш воситаларини барча тегишли ахборот тизимлари ва маълумотлар базаларида ишга туширилишига хизмат қилган;
шахсга доир маълумотларга ишлов беришда уларни мавжуд таҳдидлардан ҳимоя қилишни таъминлаш мақсадида ахборот хавфсизлиги соҳасидаги қонунчиликда белгиланган ахборот хавфсизлиги воситаларидан фойдаланишига доир таклифлардан Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022-йил 5-октябрдаги “Шахсга доир маълумотларга ишлов бериш соҳасидаги айрим норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни тасдиқлаш тўғрисида”ги 570-сон қарори билан тасдиқланган “Шахсга доир маълумотларга ишлов беришда уларнинг ҳимоя қилинганлик даражасини белгилаш тўғрисида”ги Низомнинг 14-банди бешинчи хатбошисини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Бош вазири котибиятининг Ахборот-таҳлил ва юридик таъминлаш департаментининг 2023-йил 23-октябрдаги 12-15-97-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг инобатга олиниши тегишли давлат органлари, шу жумладан ички ишлар органлари фаолиятида шахсга доир маълумотларнинг хавфсизлигига таҳдид қилувчи омилларни ўз вақтида аниқлаш ва бартараф этиш чора-тадбирларини ишлаб чиқиш ва амалга оширишга хизмат қилган;
шахсга доир маълумотларнинг хавфсизлигига таҳдид тушунчаси билан боғлиқ таърифни норматив-ҳуқуқий ҳужжатларда акс эттириш лозимлигига доир таклифлардан Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022-йил 5-октябрдаги “Шахсга доир маълумотларга ишлов бериш соҳасидаги айрим норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни тасдиқлаш тўғрисида”ги 570-сон қарори билан тасдиқланган “Шахсга доир маълумотларга ишлов беришда уларнинг ҳимоя қилинганлик даражасини белгилаш тўғрисида”ги Низомнинг 14-банди бешинчи хатбошисини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Бош вазири котибиятининг Ахборот-таҳлил ва юридик таъминлаш департаментининг 2023-йил 23-октябрдаги 12-15-97-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг инобатга олиниши шахсий ҳаёт дахлсизлиги тўғрисидаги қонун ҳужжатларига риоя этилиши, фуқароларнинг ҳуқуқлари муҳофаза қилинишини таъминлаш, шунингдек ҳуқуқий бўшлиқни бартараф этишга хизмат қилган;
шахснинг ахборот хавфсизлигига таҳдид солувчи жиноятларни олдини олиш ва уларга қарши курашишда кадрлар етишмовчилигини бартараф этиш учун мутахассисларни тайёрлаш тизимини жорий этишга доир таклифлардан Ўзбекистон Республикаси ички ишлар вазирининг 2022-йил 29-августдаги “Ички ишлар вазирлиги Академиясида ахборот хавфсизлиги соҳасида кадрлар тайёрлаш тизимини тажриба сифатида ташкил этиш тўғрисида”ги буйруғининг 1-бандини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлигининг 2024-йил
19-июндаги 2/2-1061-сонли далолатномаси). Мазкур таклифнинг жорий қилиниши келгусида ички ишлар органларида ахборот технологиялари соҳасида профессионал кадрлар захирасини шакллантиришга ҳизмат қилади.