Сатторов Алимардон Хамдамалиевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Ирригация тизимларидаги сув қабул қилиш  иншоотларининг гидравлик параметрларини асослаш», 05.09.07 – «Гидравлика ва муҳандислик гидрологияси» (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2024.3.PhD/Т4978.
Илмий раҳбар: Арифжанов Айбек Мухамеджанович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: “Тошкент ирригация ва қишлоқ хоʻжалигини механизациялаш муҳандислари институти” Миллий тадқиқот университети ва Фарғона политехника институтида бажарилган.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона политехника институти ҳузуридаги PhD.03/07.06.2024.Т.106.07 рақамли Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Маликов Зафар Маматқулович  – техника фанлари доктори, профессор; Файзиев Хомотхон – техника фанлари номзоди, профессор.
Етакчи ташкилот: Андижон қишлоқ хўжалиги ва агротехнологиялар институти.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Сув қабул қилиш иншоотларида оқим кинематик структурасини инобатга олиб, дарё оқизиқларни самарали бошқарувчи иншоот конструктив элементларини асослашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
сув қабул қилиш иншоотларида оқимнинг нотекис ҳаракатида тезлик тақсимотига дарё оқизиқларининг фраксион таркибини таъсирини инобатга олиб оқим кинематикасини ифодаловчи математик модели ишлаб чиқилган;
дарё оқизиқларини механик таркибини ҳамда нотекис ҳаракатини инобатга олиб сув қабул қилиш иншоотининг узунлиги бўйлаб тақсимотини S_i ҳисоблаш усулини ε=0.07∙эхп{-0.82д ̅ }  боғлиқлик орқали такомиллаштирилган;
очиқ ўзанларда дарё оқизиқларини оқим узунлиги ва чуқурлиги бўйлаб ўзгарувчанлигини инобатга олиб сув қабул қилувчи иншоот конструксиясини оқим чуқурлиги ва эни бўйича ошиб борувчи шаклида ишлаб чиқилган;
сув қабул қилиш иншоотларидан фойдаланиш самарадорлигини оширишда оқим энергиясидан фойдаланиб, дарё оқизиқларини гидравлик тозалашни таъминлайдиган қурилма конструксияси ва ҳисоблаш усули тавсия этилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: Ирригация тизимларидаги сув қабул қилиш иншоотларининг гидравлик параметрларини асослаш бўйича олинган натижалар асосида:
Катта Фарғона магистрал каналидан оқим билан кириб келаётган дарё оқизиқларнинг миқдори, камайтириш бўйича тавсиялар “Катта Фарғона магистрал канали” бошқармасида жорий қилинган (Сув хўжалиги вазирлигининг 2024-йил 23-сентябр №-05/13-3441-сон маълумотномаси). Натижада каналдан сув олишда S_d≥0.1 мм дан юқори бўлган дарё оқизиқларини фракцияларига ажратиб бошқариш имконияти яратилган;
Сув қабул қилиш иншоотларида дарё оқизиқларнинг ярим айлана шаклидаги остонада йиғиш бўйича тавсиялар “Насос станциялари ва энергетика бошқармаси” тасарруфидаги Деҳқонобод, КФК – СШК-1 ва КФК-Сўх насос станцияларида жорий қилинган (Сув хўжалиги вазирлигининг 2024-йил 23-сентябр №-05/13-3441-сон маълумотномаси). Натижада сув қабул қилиш иншоотига ўрнатилган остонада ҳисобий давр учун Wум=1044 м3 лойқа чўкиндиларни олиб қолиш имконияти яратилган;
 Ирригация каналларидаги сув қабул қилиш иншоотларида лойқа чўкиндиларни оқим энергиясидан фойдаланиб, тозалаш усули бўйича тавсиялар “Сирдарё-Сўх ирригация тизимлари ҳавза бошқармаси” да жорий қилинганлиги (Сув хўжалиги вазирлигининг 2024-йил 23-сентябр №-05/13-3441-сон маълумотномаси. Натижада, дарё оқизиқларининг ярим айлана шаклидаги остона орқали тўкувчи яма томон йўналтирилиши ҳисобига эксплуатацион харажатлар 1,5 мартагача камайган ва насосларнинг ишчи ғилдиракларининг лойқа таъсирида емирилиш даражаси пасайиб, уларнинг хизмат муддати 1 йилдан 3 йилгача ишлаш имкониятига эришилган.