Сержанов Aймурат Медетбаевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақидаги эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Қорақалпоғистон Республикасида банк хизматларини ривожлантириш йўналишлари ва истиқболлари (AТБ Микрокредит банк мисолида)», 08.00.05 – Хизмат кўрсатиш тармоқлари иқтисодиёти (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.1.PhD/Iqt3717
Илмий раҳбар: Мусагалиев Aжинияз Жумагулович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бердақ номидаги Қорақалпоқ давлат университети.
IК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, IК рақами: Бердақ номидаги Қорақалпоқ давлат университети, PhD.03/30.01.2020.I.20.06
Расмий оппонентлар: Норчаев Aсатулла Норбўтаевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Aтамуратова Нурзада Байрамовна, иқтисодиёт фанлари фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Шароф Рашидов номидаги Самарқанд давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Қорақалпоғистон Республикасида банк хизматларини ривожлантириш йўналишларини такомиллаштириш ва истиқболларини асослаш бўйича таклиф тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
минтақада молиявий хизматлар самарадорлигини ошириш ва оилавий тадбиркорликни ривожлантиришда “оилавий тадбиркорлик” дастурлари доирасида мақсадли лойиҳалар бўйича микрокредитларни устувор даражада ажратишнинг мақсадга мувофиқлиги асосланган;
минтақада банк хизматларини ривожлантиришда ҳудуд ихтисослашуви ва инфратузилмавий таъминланганлик даражасига кўра қишлоқ хўжалигига мўлжалланган ер майдонларининг узоқ муддатли ижараси асосида ўз бизнесини ташкил этишга кредитлар ажратишнинг мақсадга мувофиқлиги асосланган;
дастурлар бўйича кредитларни оптималлаштиришга кўра улар доирасидаги сўндирилган кредитлар ҳисобидан шаклланган ресурсларни мазкур ҳудуддаги лойиҳаларни молиялаштиришга йўналтиришнинг мақсадга мувофиқлиги асосланган;
банк хизматлари имкониятларини тадбиркорлик субъектларига фаол жалб қилган ҳолда Микрокредитбанк AТБ Қорақалпоғистон Республикаси филиали бўйича кредитлар ва депозитлар ҳажмининг 2030 йилгача сценарийли прогнози ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
AТБ Микрокредитбанк Қорақалпоғистон Республикаси филиали фаолиятига кўра банк хизматларини ривожлантириш йўналишларини такомиллаштириш ва истиқболини асослаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
минтақада молиявий хизматлар самарадорлигини ошириш ва оилавий тадбиркорликни ривожлантиришда “оилавий тадбиркорлик” дастурлари доирасида мақсадли лойиҳалар бўйича микрокредитларни устувор даражада ажратишнинг мақсадга мувофиқлиги бўйича таклиф Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2024 йил 2 апрелдаги ПҚ-149-сон «Оилавий тадбиркорликни ривожлантириш дастурлари доирасида аҳолининг бизнес ташаббусларини молиялаштиришни такомиллаштиришга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги қарорини ишлаб чиқишда фойдаланилган ҳамда Қорақалпоғистон Республикаси Камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлиги фаолиятида жорий қилинган (Қорақалпоғистон Республикаси Камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлигининг 2024 йил 23 августдаги 13/00-01/05-2273-сон маълумотномаси). Ушбу таклиф минтақада ўзини-ўзи банд қилган жисмоний шахсларга қарз олувчининг тадбиркорлик фаолияти самарадорлиги, кредитнинг мақсадли ишлатилиши ҳамда кредитлардан томорқани ривожлантиришнинг паррандачилик, қуёнчилик, чорвачилик, асаларичилик, балиқчилик ва ихчам иссиқхона каби йўналишларида фойдаланиши учун гаровсиз ажратилишига муайян даражада хизмат қилган;
минтақада банк хизматларини ривожлантиришда ҳудуд ихтисослашуви ва инфратузилмавий таъминланганлик даражасига кўра қишлоқ хўжалигига мўлжалланган ер майдонларининг узоқ муддатли ижараси асосида ўз бизнесини ташкил этишга кредитлар ажратишнинг мақсадга мувофиқлиги бўйича таклиф Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2023 йил 31 январдаги ПҚ-39-сон «Оилавий тадбиркорликни ривожлантириш дастурлари доирасида аҳолининг бизнес ташаббусларини қўллаб-қувватлашни янги босқичга олиб чиқишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги қарорини ишлаб чиқишда фойдаланилган ҳамда Қорақалпоғистон Республикаси Камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлиги фаолиятида жорий қилинган (Қорақалпоғистон Республикаси Камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлигининг 2024 йил 23 августдаги 13/00-01/05-2273-сон маълумотномаси). Мазкур таклиф аҳолининг тадбиркорлик ташаббусларини молиявий қўллаб-қувватлаш, маҳаллаларда кичик бизнес ва тадбиркорлик муҳитини янада яхшилаш, ёшлар ва хотин-қизларни даромадли меҳнат билан банд қилиш борасидаги тадбирларни тизимли равишда давом эттиришнинг илмий асосланиш даражасини оширишга муайян даражада хизмат қилган;
дастурлар бўйича кредитларни оптималлаштиришга кўра улар доирасидаги сўндирилган кредитлар ҳисобидан шаклланган ресурсларни мазкур ҳудуддаги лойиҳаларни молиялаштиришга йўналтиришнинг мақсадга мувофиқлиги таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2024 йил 2 апрелдаги ПҚ-149-сон «Оилавий тадбиркорликни ривожлантириш дастурлари доирасида аҳолининг бизнес ташаббусларини молиялаштиришни такомиллаштиришга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги қарорини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Қорақалпоғистон Республикаси Камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлигининг 2024 йил 23 августдаги 13/00-01/05-2273-сон маълумотномаси). Мазкур таклиф минтақада ҳунармандчиликни ривожлантириш, хотин-қизлар ва ёшлар тадбиркорлигини қўллаб-қувватлаш, Ёшлар - келажагимиз дастурлари доирасида кредитларни оптималлаштириш, Ҳар бир оила - тадбиркор дастурига доирасидаги чора-тадбирларнинг илмий асосланиш даражасини оширишга муайян даражада хизмат қилган;
банк хизматлари имкониятларини тадбиркорлик субъектларига фаол жалб қилган ҳолда Микрокредитбанк AТБ Қорақалпоғистон Республикаси филиали бўйича кредитлар ва депозитлар ҳажмининг 2030 йилгача сценарийли прогнози бўйича таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2023 йил 31 январдаги ПҚ-39-сон «Оилавий тадбиркорликни ривожлантириш дастурлари доирасида аҳолининг бизнес ташаббусларини қўллаб-қувватлашни янги босқичга олиб чиқишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги қарорини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Қорақалпоғистон Республикаси Камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлигининг 2024 йил 23 августдаги 13/00-01/05-2273-сон маълумотномаси). Таклиф оилавий тадбиркорликни ривожлантириш доирасидаги лойиҳаларни молиялаштириш учун йўналтирилган молиявий ресурсларнинг ҳудудлар кесимидаги мақсадли параметрлари амалга оширилишида, дастурлар доирасида кредит маблағлари ваколатли банклар шу жумладан Микрокредитбанк AТБнинг ўз ресурслари ҳисобидан ажратилишига ҳамда депозитлар банк мажбуриятларига нисбатини ошишига муайян даражада хизмат қилган.