Алиев Искандар Бахрамовичнинг
фанлари доктори (DSc)диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Курашда кўп йиллик тайёргарлик босқичларининг илмий-назарий асослари”, 13.00.04 – Жисмоний тарбия, спорт машғулотлари, соғломлаштириш ва адаптив жисмоний тарбия назарияси ва методикаси.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.3.DSc/Ped160
Илмий маслаҳатчи: Маткаримов Рашид Машарипович педагогика фанлари доктори (DSc), профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети.
Илмий Кенгаш фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети, DSc.03/30.12.2019.Ped.28.01.
Расмий оппонентлар: Коробейников Георгий Валериевич биология фанлари доктори, профессор; Тўхтабоев Низомжон Турсуналиевич педагогика фанлари доктори (DSc), профессор, Дадабоев Одилжон Жалолидинович  педагогика фанлари доктори (DSc), доцент.
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади кўп йиллик тайёргарлик босқичларини самарали ташкил этиш бўйича илмий-методик асосларни ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
кўп йиллик тайёргарлик босқичларини оптимал режалаштириш мақсадида ишлаб чиқилган тайёргарлик турлари модули ҳамда инновацион “КурашМах” дастури ёрдамида барча босқичларда курашчиларнинг муҳим тайёргарлик турларини аниқлаш ва амалий фаолиятини ташкил этиш имкониятлари кенгайтирилган;
спорт соғломлаштириш ҳамда бошлангич тайёргарлик босқичида ёш курашчиларнинг аҳамиятлилик даражасига кўра жисмоний тайёргарлигини ошириш мақсадида, УЖТ ва МЖТ дастури ёрдамида юкламаларни меъёрлаштириш, давлат стандартларига мослаштириш орқали жисмоний машқларни бажариш имкониятлари кенгайтирилган;
ўқув машғулот босқичида курашчиларнинг беллашувларда қўлланиладиган тактик ҳаракатлар комбинациясини самарали бажариш мақсадида асосий техник усулларни фазаларга бўлиб тузиб чиқиш орқали ҳужум ҳаракатларини бажаришда рақиб томонидан тўхтатилган ҳолда қўшимча техник усулларни узлюксиз комбинацион ҳаракатларни бажариш самарадорлиги оширилган;
спорт такомиллаштириш босқичида курашчиларнинг мусобақа фаолияти натижадорлигини ошириш, спорт формасини юқори даражада сақлаш мақсадида машғулотлар мезоцикл комплекс мажмуасини вақт диопазонларига мослаштириш, машқлар номи, ўлчов бирлиги ва мустаҳкамлик коеффициентиларини тўлиқ бажариш ҳисобига тайёргарлик турлари бўйича беллашувларда чидамкор тактик ҳаракатларни бажариш самарадорлиги оширилган;
олий спорт маҳорати босқичидаги курашчиларнинг мусобақа фаолиятида толиқиш белгиларини инобатга олиб тайёргарлик жараёнларининг машғулот юкламалари умумий ҳажм режасини 3 ойлик тайёргарлик даври бўйича ишлаб чиқиш ҳисобига мусобақаларда бажариладиган техник-тактик ҳаракатлар, кейинг мусобақага қадар тикланиш тадбирларини оптимал режалаштириш ҳисобига мусобақа натижадорлиги такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. кўп йиллик тайёргарлик босқичларини самарали ташкил этиш бўйича илмий-методик асосларни ишлаб чиқиш бўйича тажриба натижалари асосида:
кўп йиллик тайёргарлик босқичларини оптимал режалаштириш мақсадида ишлаб чиқилган тайёргарлик турлари модули ҳамда инновацион “КурашМах” дастури ёрдамида барча босқичларда курашчиларнинг муҳим тайёргарлик турларини аниқлаш ва амалий фаолиятини тадбиқ этилган (Ўзбекистон Республикаси Спорт вазирлигининг 2024-йил 2-ноябрдаги 03-16/11054-сон маълумотномаси). Натижада кўп йиллик тайёргарлик босқичларида тайёргарлик натижалари самадорлиги 15 % га ошган;
спорт соғломлаштириш ҳамда бошлангич тайёргарлик босқичларида ёш курашчиларнинг аҳамиятлилик даражасига кўра жисмоний тайёргарлигини ошириш мақсадида, УЖТ ва МЖТ дастури ёрдамида юкламаларни меъёрлаштириш, давлат стандартларига мослаштириш дастурини Олмазор тумани спорт мактаби ўқув машғулотларига жорий қилинди (Ўзбекистон Республикаси Спорт вазирлигининг 2024-йил 2-ноябрдаги 03-16/11054-сон маълумотномаси). Натижада УЖТ ва МЖТ машқларни бажариш самарадорли 18 % га ўсган;
ўқув машғулот босқичида курашчиларнинг беллашувларда қўлланиладиган тактик ҳаракатлар комбинациясини самарали бажариш мақсадида асосий техник усулларни фазаларга бўлиб тузиб чиқилган дастури Тошкент вилояти кураш федерацияси, Урганч олимпия ва паралимпия спорт турларига тайёрлаш марказлари курашчиларнинг машғулот жараёнларига тадбиқ этилган (Ўзбекистон Республикаси Спорт вазирлигининг 2024-йил 2-ноябрдаги 03-16/11054-сон маълумотномаси). Натижада ёш курашчиларнинг техник-тактик ҳаракатларни бажариш самарадорлиги
17 % га ошган;
спорт такомиллаштириш босқичида курашчиларнинг мусобақа фаолияти натижадорлигини ошириш, спорт формасини юқори даражада сақлаш мақсадида машғулотлар мезоцикл комплекс мажмуаси ишлаб чиқилган ҳамда Қарши олимпия ва паралимпия спорт турларига тайёрлаш марказлари курашчиларининг ўқув машғулот жараёнларига жорий этилди (Ўзбекистон Республикаси Спорт вазирлигининг 2024-йил 2-ноябрдаги 03-16/11054-сон маълумотномаси). Натижада мусобақа ҳарактеридаги беллашувлардаги чидамкорлик 21 % га ўсган;
олий спорт маҳорати босқичидаги курашчиларнинг мусобақа фаолиятида толиқиш белгиларини инобатга олиб тайёргарлик жараёнларининг машғулот юкламалари умумий ҳажм режасини 3 ойлик тайёргарлик даври бўйича ишлаб чиқилган дастур Ўзбекистон кураш академияси, Ўзбекистон дзюдо федерация юқори малакали машғулот жараёнларига тадбиқ этилган (Ўзбекистон Республикаси Спорт вазирлигининг 2024-йил 2-ноябрдаги 03-16/11054-сон маълумотномаси). Натижада мусобақа фаолиятидаги натижлар 16 % га ошган.