Низаматдинов Кайрат Кеунимжаевичнинг
фанлар доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Мобил алоқа хизматлари кўрсатишни ҳуқуқий тартибга солишни такомиллаштириш”, 12.00.03 - “Фуқаролик ҳуқуқи. Тадбиркорлик ҳуқуқи. Оила ҳуқуқи. Халқаро хусусий ҳуқуқ”.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.3.DSc/Yu54.
Илмий раҳбар: юридик фанлар доктори, профессор Матқурбанов Рашид Жолдасбаевич.    
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қорақалпоқ давлат университети
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қорақалпоқ давлат университети, PhD.03/30.12.2019.Yu.20.02.
Расмий оппонентлар: юридик фанлар доктори, профессор Бабайев Джахонгир Исмаилбекович;  
юридик фанлар доктори, профессор Чориев Мурод Шокиржонович;
юридик фанлар доктори, доцент Ашурова Наргиза Аъзамовна
Етакчи ташкилот: “Ўзбекистон Республикаси Ҳуқуқни муҳофаза қилиш академияси”.  
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади мобил алоқа хизматларининг моҳияти, ўзига хос ҳусусиятлари ва ҳуқуқий тартибга солишнинг муҳим жиҳатларини аниқлаш, мобил алоқа хизматларини кўрсатишнинг шартномавий-ҳуқуқий тартибга солишни такомиллаштиришга оид илмий-амалий ғоялар ҳамда қонунчиликни такомиллаштириша оид тавсияларни ишлаб чиқиш ҳисобланади.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
барча турдаги электрон ҳисоблаш машиналари (ЭҲМ) учун дастурлар, шу жумладан амалий дастурлар ва операция тизимлари мобил алоқа хизматларини кўрсатишда фойдаланилганида интеллектуал мулк объектлари ҳисобланиши асослантирилган;
мобил алоқа хизматларини тақдим этиш орқали ижтимоий тармоқларга жойлаштирилган файллар интеллектуал мулк объекти сифатида асарнинг ўзига хос шакли эканлиги асосланган;
операторларга ва провайдерларга телекоммуникация иншоотлари ва объектларидан фойдаланиш вазифаларни бажариш учун берилган эрлар телекоммуникация тармоқларининг алоқа мақсадларига мўлжалланган эрлари таркибига кириши лозимлиги асослантирилган;
мобил алоқа хизматларининг рўйхати мобил алоқа тармоғининг техник имкониятларидан келиб чиқиб оператор (провайдер) томонидан белгиланиши зарурлиги асосланган;
хизматларнинг пуллик эканлиги тўғрисида абонентларни олдиндан хабардор қилмасдан тўлов ундирилганда ушбу хатти-ҳаракат кўрсатилмаган хизматларга тўлов ундиришга тенглаштирилиши асослантирилган;
оператор тармоғида мобил алоқа хизматлари кўрсатилишининг тўхталишига олиб келадиган ҳолатлар ҳақида оператор (провайдер) абонентларни хабардор қилиш лозимлиги асослантирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Мобил алоқа хизматларини кўрсатишни ҳуқуқий тартибга солиш бўйича олиб борилган тадқиқот натижалари асосида:
барча турдаги электрон ҳисоблан машиналари (ЭҲМ) учун дастурлар, шу жумладан амалий дастурлар ва операция тизимлари мобил алоқа хизматларини кўрсатишда фойдаланилганида интеллектуал мулк объектлари сифатида муҳофаза қилинишига доир таклифлар Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2023 йил 23 июндаги “Интеллектуал мулкка оид ишларни кўриб чиқишнинг айрим масалалари тўғрисида”ги 19-сон қарорининг 26-бандида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий судининг 2024 йил 11 ноябрдаги №04/448-24-сон далолатномаси). Ушбу таклифнинг жорий қилиниши мобил алоқа хизматларини кўрсатишда интеллектуал мулк объектларини муҳофаза қилишнинг ҳуқуқий асоси яратилишига хизмат қилган;
мобил алоқа хизматларини тақдим этиш орқали ижтимоий тармоқларга жойлаштирилган файллар интеллектуал мулк объекти ҳисобланган асарнинг шакли эканлигига оид таклифлар Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2023 йил 23 июндаги “Интеллектуал мулкка оид ишларни кўриб чиқишнинг айрим масалалари тўғрисида”ги 19-сон қарорининг 30-банди учинчи хатбошисида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий судининг 2024 йил 11 ноябрдаги №04/448-24-сон далолатномаси). Ушбу таклифнинг жорий қилиниши ижтимоий тармоқдаги файлларни ҳам асарнинг шакли сифатида белгилашга хизмат қилган;
операторларга ва провайдерларга телекоммуникация иншоотлари ва объектларидан фойдаланиш вазифаларни бажариш учун берилган эр участкалари телекоммуникация тармоқларининг эрлари ҳисобланишига доир таклифлар Ўзбекистон Республикасининг 2022 йил 6 июндаги ЎРҚ-775-сон “Эр муносабатларида тенглик ва шаффофликни та'минлаш, эрга бўлган ҳуқуқларни ишончли ҳимоя қилиш ва уларни бозор активига айлантириш тизими такомиллаштирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги Қонунининг 9-моддасида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг Мудофаа ва хавфсизлик масалалари қўмитасининг 2023 йил 7 ноябрдаги 35-сонли далолатномаси). Ушбу таклифнинг жорий қилиниши мобил алоқа хизматларини кўрсатувчи операторлар ва провайдерларнинг эрга нисбатан ҳуқуқларини белгилашга хизмат қилган;
мобил алоқа хизматларининг рўйхати операторга тегишли бўлган мобил алоқа тармоғининг техник имкониятларини ҳисобга олган ҳолда оператор (провайдер) томонидан белгиланишига оид таклифлар Ўзбекистон Республикаси Ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш 2020 йил 30 июндаги 208-мҳ-сон буйруғига 1-илова сифатида тасдиқланган “Телекоммуникация хизматларини кўрсатиш қоидалари”нинг 144-бандида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Рақамли технологиялар вазирлигининг 2024 йил 7 июндаги №20-8/3786-сон далолатномаси). Ушбу таклифнинг жорий қилиниши абонентларга кўрсатиладиган хизматларнинг рўйхатини шакллантириш асосини аниқлаштириш имконини берган;
хизматларнинг пуллик эканлиги тўғрисида абонентларни олдиндан хабардор қилмасдан айрим пуллик хизматлар учун тўлов ундирилган ҳолда ушбу хатти-ҳаракат кўрсатилмаган хизматлар учун ундирилган тўловга тенглаштирилишига доир таклифлар Ўзбекистон Республикаси Ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш 2020 йил 30 июндаги 208-мҳ-сон буйруғига 1-илова сифатида тасдиқланган “Телекоммуникация хизматларини кўрсатиш қоидалари”нинг 149-банди иккинчи хатбошисида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Рақамли технологиялар вазирлигининг 2024 йил 7 июндаги №20-8/3786-сон далолатномаси). Ушбу таклиф абонент ҳуқуқларини ишончли ҳимоя қилиш механизмларини яратишга хизмат қилган;
оператор тармоғида мобил алоқа хизматлари кўрсатилишининг тўхталишига олиб келадиган ҳолатлар ҳақида оператор (провайдер) абонентларни хабардор қилишга мажбурлиги ҳақидаги таклифлар Ўзбекистон Республикаси Ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш 2020 йил 30 июндаги 208-мҳ-сон буйруғига 1-илова сифатида тасдиқланган “Телекоммуникация хизматларини кўрсатиш қоидалари”нинг 149-банди тўртинчи хатбошисида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Рақамли технологиялар вазирлигининг 2024 йил 7 июндаги №20-8/3786-сон далолатномаси). Мазкур таклиф абонентлар мобил алоқа тармоғидаги узулишлар борасида ахборот олиш ҳуқуқи эгалиги аниқ ўрнатилишига имкон берган.