Насимхонов Лутфулло Назирилло ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Нефтгазконденсат конларини турли хил ишлаш тизимларида углеводородларни алоҳида хисобга олиш методикасини такомиллаштириш (Жанубий Кемачи нефтгазконденсат кони мисолида)», 04.00.13 – Нефть ва газ конларини ўзлаштириш ҳамда ишлатиш (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.2.PhD/T2876.
Илмий раҳбар: Назаров Улуғбек Султанович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат техника университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: “O’ZLITINEFTGAZ” АЖ, DSc.23/25.08.2021.T.136.01.
Расмий оппонентлар: Эрматов Наврўз Хушмуратович, техника фанлари доктори, профессор; Асадова Хулкар Боймоновна, техника фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Бухоро муҳандислик-технология интитут.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: нефтгазконденсат конларидан қазиб олинаётган углеводород хом ашёсини ажратиш ва ҳисобга олишни оптималлаштириш вазифаларидаги тизимли меъзонларини асослашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
нефтгазконденсат конларини, газ дўпписидаги газни консервация қилган ҳолда, биринчи навбатда нефт олиш системасидан нефт ва газни биргаликда олишга ўтилишининг қудуқларнинг ишлатиш кўрсатгичларига, олинаётган углеводород хом ашёсининг йиғиш, ажратиш ва ҳисобга олиш шароитларига таъсири исботланган;
нефтгазконденсат конларини ишлатиш систамасининг ўзгартирилиши нефтни сиқиб чиқарувчи турли қатлам энергияларини қайта тақсимланишига, олинаётган углеводород хом ашёсининг таркибига, йиғиш, тайёрлаш, ажратиш ва ҳисобга олиш технологияларининг ўзгаришига олиб келиши асосланган;
қазиб олинаётган углеводород хом ашёсини турли усуллар билан ажратишда унинг компонентлари миқдорини фарқ қилиши сабаблари аниқланиб меъзон сифатида газсизлантирилган нефтнинг зичлигидан фойдаланиш кераклиги исботланган;
Бухоро-Хива регионидаги конлар учун углеводородларнинг турли хоссалари орасидаги математик моделлари ўрнатилган, улар кўрсаткичларнинг кичик оралиқларида юқори корреляция коэффициентлари билан тўғри чизиқли, катта оралиқларида эса асосан экспоненциал боғлиқликлар билан ифодаланиши асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Нефтгазконденсат конларини турли ишлаш системаларида углеводородларни алоҳида ҳисобга олиш методикасини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
қўшимча паст босимли сепараторлар, резервуарлар ва кирувчи узаткичлар блокига насослар ўрнатилиб қудуқларнинг махсулотларини йиғиш ва ўлчаш тизимини такомиллаштириш бўйича тавсиялар “Муборакнефтгаз” НГҚБнинг Жанубий Кемачи нефтгазконденсат конида жорий этилган (“Ўзбекнефтгаз” АЖнинг 2024 йил 6 январдаги 03-18-8-35-сон маълумотномаси). Натижада, қудуқлар маҳсулотларини алоҳида ҳисоблаш, оптимал технологик режимларни ўрнатиш ва самарали геолого-техник тадбирларни ўтказиш имконини берган;
қазиб олинадиган нефтгазконденсатли аралашмани нефть, конденсат, йўлдош ва эркин газга нефтни зичлиги асосида ажратиш бўйича тавсия “O’ZLITINEFTGAZ” АЖда амалиётга жорий этилган (“Ўзбекнефтгаз” АЖнинг 2024 йил 6 январдаги 03-18-8-35-сон маълумотномаси). Натижада, конни ишлатиш жараёнида жорий ҳамда якуний НҚОК, ГҚОК ва КҚОКни баҳолаш нефть, конденсат, йўлдош ва эркин газ қазиб олишнинг илмий асосланган прогнозини қилиш имконини берган.