Qo‘chqarov Diyorbek Ulug‘bekovichning
Fan doktori (DSc) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i): Raqamli iqtisodiyot sharoitida rahbar kadrlarning intellektual salohiyati va boshqaruv kompetensiyalarini takomillashtirish (Professional ta’lim tizimi misolida), 13.00.05 – Kasb-hunar ta’limi nazariyasi va metodikasi.
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2022.1.DSc/Ped289    
Ilmiy maslahatchi: Xudayberdiev Zayniddin Yavkachevich, iqtisod fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Professional ta’limni rivojlantirish instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Professional ta’limni rivojlantirish instituti huzuridagi ilmiy darajalar beruvchi DSc.05/29.12.2023.Ped.48.01 raqamli ilmiy kengash.
Rasmiy opponentlar: Muslimov Narzulla Alixanovich, pedagogika fanlari doktori, professor; To‘xtaeva Zebo Sharifovna, pedagogika fanlari doktori (DSc), professor; Beknazarova Saida Safibullaevna, texika fanlari doktori, professor.
Yetakchi tashkilot: Islom Karimov nomidagi Toshkent davlat texnika universiteti.
II. Tadqiqotning maqsadi professional ta’lim tizimi rahbar kadrlarining intellektual salohiyati va boshqaruv kompetensiyalarini rivojlantirish texnologiyasini takomillashtirishdan  iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi quyidagilardan iborat:
raqamli iqtisodiyot sharoitida rahbar kadrlarning mehnat bozorida yuqori professional harakatchanligini ta’minlashga hamda intellektual salohiyati va boshqaruv kompetensiyalarini rivojlantirishga qaratilgan ta’lim mazmunini chiziqli, konsentrik, spiral, aralash tuzilish usullarini aniqlash, sinergetik, malaka oshirish mazmunini tanlash tamoyillariga ustuvorlik berish natijasida malaka oshirish kurslari bo‘yicha o‘quv reja va fan dasturlari takomillashtirilgan;
kasbiy ta’lim muassasasi rahbar kadrlari boshqaruv jarayonida innovatsion yondashuvlarga asoslanishi, kasbiy ahamiyatga ega bo‘lgan shaxsiy sifatlarga ega bo‘lish, ixtiyoriy vaziyatlarda o‘zini-o‘zi nazorat qila olish, muammolarni hal etishda mavjud me’yoriy-huquqiy mezonlarga asoslanish kabi intelektual va professional ko‘nikmalarini boshqaruv kompetensiyasi mazmuniga integratsiyalash orqali malaka oshirish jarayonini modellashtirishning nazariy-metodologik yondashuvlari boyitilgan;
ta’lim muassasasi rahbarining kasbiy etukligini rivojlanish bosqichlarini hamda intellektual salohiyatni takomillashtirishning sub’ektivlik, professionallik, qadriyatli munosabat komponentlari tuzilmasini aniqlashtirish orqali malaka oshirish jarayonida foydalaniladigan akmeologik yondashuvda kattalar psixologiyasi va pedagogikasining kreativ imkoniyatlarini optimallashtirish asosida professional ta’lim tizimi rahbar kadrlarining intellektual salohiyati va boshqaruv kompetensiyalarini takomillashtirish modeli ishlab chiqilgan;
malaka oshirish jarayonida rahbar xodimlarni intellektual salohiyatini hamda boshqaruv kompetentligini takomillashtirishda xalqaro tajribalarga asoslangan malaka oshirish tizimini joriy etishga qaratilgan “Ta’limda menejment” kursining o‘qitish metodikasi boshqaruv kompetensiyasini rivojlantirishga doir mualliflik mavzulari asosida takomillashtirilgan;
kasbiy ta’lim muassasasi rahbar kadrlari intellektual salohiyatini hamda boshqaruv kompetentligini rivojlanganligini aniqlash mezonlari (motivatsion, kognetiv, faoliyatli, refleksiv) hamda darajalarini (reproduktiv, izlanuvchi, ijodiy) aniqlashtirish orqali kvalimetrik baholash usullari va vositalari (anketa-so‘rov, test, integlektual topshiriqlar) ishlab chiqilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Raqamli iqtisodiyot sharoitida rahbar kadrlarning intellektual salohiyati va boshqaruv kompetensiyalarini takomillashtirish bo‘yicha olingan tadqiqotlar natijalari asosida:
raqamli iqtisodiyot sharoitida rahbar kadrlarning mehnat bozorida yuqori professional harakatchanligini ta’minlashga qaratilgan takliflar O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Kasbiy ta’limda malakali kadrlar tayyorlash tizimini yanada takomillashtirish va xalqaro ta’lim dasturlarini joriy qilish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2024-yil 16-oktyabrdagi PF–158-son Farmoni mazmunida aks ettirilgan (Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining 2024-yil 11-noyabrdagi 01/17–3232-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, texnikumlarning direktor va direktor o‘rinbosari lavozimlariga talabgorlarni ochiq tanlov asosida tanlash tartibi takomillshatirilgan;
kasbiy ta’lim muassasasi rahbar kadrlarining intelektual va professional ko‘nikmalarini boshqaruv kompetensiyasi mazmuniga integratsiyalash orqali malaka oshirish jarayonini modellashtirish, malaka oshirish jarayonida rahbar xodimlarni intellektual salohiyatini hamda boshqaruv kompetentligini takomillashtirishda xalqaro tajribalarga asoslangan ta’lim tizimini joriy etishga qaratilgan takliflardan Professional ta’limni rivojlantirish instituti hamda Nemis Xalq Universitetlari assotsiatsiyasi (DVV) Filialining 09/08–22–BMZ-raqamli “O‘zbekiston Respublikasi kasb-hunar ta’limi tizimidagi xodimlar malakasini oshirish tizimini rivojlantirishga ko‘maklashish” (2022-2023 yy.) halqaro loyihasini  hamda Professional ta’limni rivojlantirish institutining IL–5821081323-raqamli “Dual ta’lim tizimida kadrlar tayyorlashning innovatsion ta’lim texnologiyalarini ishlab chiqish” (2023-2025 yy.) mavzusidagi loyihasini amalga oshirishda foydalanilgan (Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining 2024-yil 11-noyabrdagi 01/17–3232-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, mazkur takliflar malaka oshirish kurslarida tinglovchilarning kasbiy tayyorgarliklarini rivojlantirishga xizmat qilgan;
ta’lim muassasasi rahbarining kasbiy etukligini rivojlanish bosqichlarini hamda intellektual salohiyatni takomillashtirishning sub’ektivlik, professionallik, qadriyatli munosabat komponentlari tuzilmasini aniqlashtirish orqali malaka oshirish jarayonida foydalaniladigan akmeologik yondashuvda kattalar psixologiyasi va pedagogikasining kreativ imkoniyatlarini optimallashtirishga doir tavsiyalar “Dual ta’lim va pedagogik mahoratni oshirish” nomli o‘quv qo‘llanma mazmuniga singdirilgan (Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining 2024-yil 11-noyabrdagi 01/17–3232-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, mazkur didaktik ta’minot rahbar xodimlarning intellektual salohiyati va boshqaruv kompetensiyalarini rivojlantirishga xizmat qilgan;
rahbar xodimlarining intellektual salohiyati va boshqaruv kompetensiyalarini malaka oshirish jarayonida rivojlantirish metodikasini takomillashtirishga hamda pedagog kadrlarni pedagogik faoliyatga xos sifatlarini, kasbiy kompetensiyalarini va kasbiy tayyorgarligini rivojlanganlik darajalarini baholashning motivatsion, kognitiv, faoliyatli, refleksiv mezonlarini takomillashtirishga doir takliflardan malaka oshirishning o‘quv-uslubiy ta’minotini rivojlantirishda foydalanilgan (Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining 2024-yil 11-noyabrdagi 01/17-3232-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, ishlab chiqilgan metodika va baholash mezonlari rahbar xodimlarining intellektual salohiyati va boshqaruv kompetensiyalarini rivojlantirishga va pedagogik tajriba-sinov ishlarini sifat darajasini oshishiga xizmat qilgan.