Xasanov Azizbek Baxtiyarovichning
pedagogika fanlari doktori (DSc) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I.Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Sport ta’lim muassasalarida ta’lim sifatini oshirish mexanizmlarini takomillashtirish”, 13.00.04-Jismoniy tarbiya, sport mashg‘ulotlari, sog‘lomlashtirish va adaptiv jismoniy tarbiya nazariyasi va metodikasi, pedagogika fanlari.
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2023.2.DSc/Ped545
Ilmiy maslahatchi: Bayazitov Kamil Faritovich pedagogika fanlari doktori, dotsent
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: O‘zbekiston davlat jismoniy tarbiya va sport universiteti.
Ilmiy Kengash faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: O‘zbekiston davlat jismoniy tarbiya va sport universiteti, DSc.03/30.12.2019.Ped.28.01.
Rasmiy opponentlar: Raximov Vladimir Shavkatovich pedagogika fanlari doktori (DSc), professor; Muxammadiev Komil Burxonovich pedagogika fanlari doktori (DSc), dotsent; Abdullaev Mexriddin Jo‘naydulloevich pedagogika fanlari doktori (DSc), professor.
Yetakchi tashkilot: Farg‘ona davlat universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi sport ta’lim muassasalarida ta’lim sifatini oshirish mexanizmlarini takomillashtirishdan iborat.
III.Tadqiqotning ilmiy yangiligi quyidagilardan iborat:
jismoniy tarbiya va sport mashg‘ulotlarida nazariya va amaliyot birligini ta’minlash maqsadida sport ta’lim muassasalarida mashg‘ulotlarning nazariy va amaliy qismini o‘zaro o‘yg‘unlashtirish hisobiga amaliy mashg‘ulotlarda nazariy bilimlarni qo‘llash uslubiyati takomillashtirilgan;
zamonaviy fan va xorijiy tajribalarni samarali qo‘llash hisobiga olimpiya va paralimpiya sport turlariga tayyorlash markazlari, oliy ta’lim muassasalaridagi jismoniy madaniyat ta’lim yo‘nalishlari hamda malaka oshirish jarayonlarida berilayotgan bilimlarni o‘zaro uyg‘unlashtirish bo‘yicha taklif va tavsiyalar ishlab chiqilgan;
olimpiya va parolimpiya sport turlari tayyorlash markazlarida sportchi-o‘quvchilarda nazariy bilimlarni amaliy mashg‘ulolarni qo‘llash tajribasini tashkil qilish bo‘yicha metodikani kiritish hisobiga malakali sportchilarni tayyorlash imkoniyati oshirilgan;
oliy ta’lim muassasalaridagi jismoniy madaniyat ta’lim yo‘nalishlarida kasbiy fanlarning mavzularini amaliyot davlariga moslashtirish hisobiga  bo‘lajak mutaxassislarning kasbiy kompetensiyalarini zamonaviy talabalrdan kelib chiqqan holda rivojlantirish imkoniyati oshirilgan;
jismoniy tabiya va sport sohasida malaka oishrish institutlarida malaka oshirish jarayonida o‘quvchilar va o‘quvchi-sportchilar bilan ishlash ko‘nikmalarini rivojlantiruvchi modulli mashg‘ulotlarni kiritish hisobiga o‘qituvchilarda ijodiy faollik kompetensiyalarining oshirishga erishilgan.
IV.Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Sport ta’lim muassasalarida ta’lim sifatini oshirish mexanizmlarini takomillashtirish bo‘yicha pedagogik tajribalar davomida olingan natijalar asosida:
Jismoniy tarbiya va sport bo‘yicha mutaxassislarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti Oliy ta’lim muassasalarining jismoniy madaniyat yo‘nalishi bo‘yicha pedagog kadrlarini malaka oshirish kursida o‘qitiladigan “Ilmiy va innovatsion faoliyatni rivojlantirish” hamda “Pedagogning kasbiy kompetensiyalarini rivojlantirish” modullarini o‘qitish jarayonida foydalanilgan. Natijada tinglovchilarning “Ilmiy va innovatsion faoliyatni rivojlantirish” modulining o‘zlashtirish ko‘rsatkichlari 20 % ga hamda “Pedagogning kasbiy kompetensiyalarini rivojlantirish” modulining o‘zlashtirish ko‘rsatkichlari 20 % ga oshgan.
Jismoniy tarbiya va sport bo‘yicha mutaxassislarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti Nukus filiali Oliy ta’lim muassasalarining jismoniy madaniyat yo‘nalishi bo‘yicha pedagog kadrlarini malaka oshirish kursida o‘qitiladigan “Ilmiy va innovatsion faoliyatni rivojlantirish” hamda “Pedagogning kasbiy kompetensiyalarini rivojlantirish” modullarini o‘qitish jarayonida foydalanilgan. Natijada tinglovchilarning “Ilmiy va innovatsion faoliyatni rivojlantirish” modulining o‘zlashtirish ko‘rsatkichlari 13,3 % ga oshdi hamda “Pedagogning kasbiy kompetensiyalarini rivojlantirish” modulining o‘zlashtirish ko‘rsatkichlari 20 % ga oshishiga xizmat qilgan.
Jismoniy tarbiya va sport bo‘yicha mutaxassislarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti Samarqand filiali Oliy ta’lim muassasalarining jismoniy madaniyat yo‘nalishi bo‘yicha pedagog kadrlarini malaka oshirish kursida o‘qitiladigan “Ilmiy va innovatsion faoliyatni rivojlantirish” hamda “Pedagogning kasbiy kompetensiyalarini rivojlantirish” modullarini o‘qitishda foydalanilgan. Natijada tinglovchilarning “Ilmiy va innovatsion faoliyatni rivojlantirish” modulining o‘zlashtirish ko‘rsatkichlari 13,3 % ga hamda “Pedagogning kasbiy kompetensiyalarini rivojlantirish” modulining o‘zlashtirish ko‘rsatkichlari 20 % ga oshgan.
Termiz olimpiya va paralimpiya sport turlariga tayyorlash markazida o‘quvchi-sportchilarning amaliy mashg‘ulotlarda nazariy bilimlarni qo‘llash mahoratini oshirishda foydalanilgan. O‘tkazilgan tadqiqot ishlari Termiz olimpiya va paralimpiya sport turlariga tayyorlash markazida ta’lim sifatini oshirish muammolarini o‘rganishga qaratilgan. Tadqiqotda 10-11 sinf o‘quvchi-sportchilaridan 40 nafari ishtirok etdi hamda “a’lo” va yaxshi baholarga o‘zlashtirgan o‘quvchi-sportchilarning natijalari hisobga olingan. Tajribada davomida asosan o‘quvchi-sportchilarning amaliy mashg‘ulotlarda nazariy bilimlarni qo‘llash mahoratini oshirishga qaratilgan. Natijada o‘quvchi-sportchilarning bilimlari 32,5% oshgan.
Samarqand olimpiya va paralimpiya sport turlariga tayyorlash markazida o‘quvchi-sportchilarning amaliy mashg‘ulotlarda nazariy bilimlarni qo‘llash mahoratini oshirishda foydalanilgan. O‘tkazilgan tadqiqot ishlari Samarqand olimpiya va paralimpiya sport turlariga tayyorlash markazida ta’lim sifatini oshirish muammolarini o‘rganishga qaratilgan. Tadqiqotda 10-11 sinf o‘quvchi-sportchilaridan 40 nafari ishtirok etdi hamda “a’lo” va yaxshi baholarga o‘zlashtirgan o‘quvchi-sportchilarning natijalari hisobga olingan. Tajribada davomida asosan o‘quvchi-sportchilarning amaliy mashg‘ulotlarda nazariy bilimlarni qo‘llash mahoratini oshirishga qaratilgan. Natijada o‘quvchi-sportchilarning bilimlari 22,5% oshgan.
Qarshi olimpiya va paralimpiya sport turlariga tayyorlash markazida o‘quvchi-sportchilarning amaliy mashg‘ulotlarda nazariy bilimlarni qo‘llash mahoratini oshirishda foydalanilgan. O‘tkazilgan tadqiqot ishlari Qarshi olimpiya va paralimpiya sport turlariga tayyorlash markazida ta’lim sifatini oshirish muammolarini o‘rganishga qaratilgan. Tadqiqotda 10-11 sinf o‘quvchi-sportchilaridan 40 nafari ishtirok etdi hamda “a’lo” va yaxshi baholarga o‘zlashtirgan o‘quvchi-sportchilarning natijalari hisobga olingan. Tajribada davomida asosan o‘quvchi-sportchilarning amaliy mashg‘ulotlarda nazariy bilimlarni qo‘llash mahoratini oshirishga qaratilgan. Natijada o‘quvchi-sportchilarning bilimlari 30% oshgan (O‘zbekiston Respublikasi Sport vazirligining 2024-yil 10-dekabrdagi 03-16/12719-sonli ma’lumotnomasi).
Termiz davlat pedagogika institutining Jismoniy madaniyat bakalavriat ta’lim yo‘nalishida o‘qitiladigan “Jismoniy tarbiya va sport pedagogikasi” fani mavzularini o‘qitish jaryonida foydalanilgan. Unda talabalarning olgan nazariy biimlarining amaliyotda qo‘llay olish bo‘yicha bilimlarini oshirishga e’tibor qaratilgan. Natijada “a’lo” va “yaxshi” baholarga o‘zlashtirgan talabalarning bilimi 21% ga rivojlangan.
O‘zbekiston-Finlyandiya pedagogika institutining Jismoniy madaniyat bakalavriat ta’lim yo‘nalishida o‘qitiladigan “Jismoniy tarbiya va sport pedagogikasi” fani mavzularini o‘qitish jaryonida foydalanilgan. Unda talabalarning olgan nazariy biimlarining amaliyotda qo‘llay olish bo‘yicha bilimlarini oshirishga e’tibor qaratilgan. Natijada “a’lo” va “yaxshi” baholarga o‘zlashtirgan talabalarning bilimi 31% ga rivojlangan.
Qarshi davlat universitetining Jismoniy madaniyat bakalavriat ta’lim yo‘nalishida o‘qitiladigan “Jismoniy tarbiya va sport pedagogikasi” fani mavzularini o‘qitish jaryonida foydalanilgan. Unda talabalarning olgan nazariy biimlarining amaliyotda qo‘llay olish bo‘yicha bilimlarini oshirishga e’tibor qaratilgan. Natijada “a’lo” va “yaxshi” baholarga o‘zlashtirgan talabalarning bilimi 28% ga rivojlangan. Ilmiy tadqiqot ishi natijasida olingan ma’lumotlardan Jismoniy madaniyat bakalavriat ta’lim yo‘nalishida o‘qitiladigan “Jismoniy tarbiya va sport pedagogikasi” fanini o‘qitishda, ma’ruza materiallarini tayyorlashda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining 2024-yil 3-dekabrdagi 02/17-3460-sonli dalolatnomasi).