Rofeeva Shoxida Davronovna
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Ingliz va o‘zbek tillarida “bilim” konseptining semantik maydoni va lingvomadaniy xususiyatlari” 10.00.06 – Qiyosiy adabiyotshunoslik, chog‘ishtirma tilshunoslik, tarjimashunoslik.
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2023.2.PhD/Fil1990
Ilmiy rahbar: Nasrullaeva Nafisa Zafarovna, filologiya fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Samarqand davlat chet tillar instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Samarqand davlat chet tillar instituti, PhD.03/30.12.2019.Fil.83.01
Rasmiy opponentlar: Xayrullaev Xurshid Zaynievich, filologiya fanlari doktori, professor;  Agzamova Dildora Baxodirjonovna, filologiya fanlari nomzodi, dotsent.
Yetakchi tashkilot: Jizzax davlat pedagogika universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi ingliz va o‘zbek tillarida “bilim” konseptining semantik maydoni va lingvomadaniy xususiyatlarini aniqlash hamda qiyoslanayotgan tillarda “bilim” konseptiga oid izomorfik va allomorfik jihatlarini yoritishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
“bilim” konseptining ingliz va o‘zbek tillarida milliy ong va inson tafakkuriga tayangan milliy-madaniy va kognitiv-mental mazmuni yoritilgan hamda mazkur konseptning mazmun chegaralarini namoyon qiluvchi semantik maydoni aniqlangan;
ingliz va o‘zbek tillarida “bilim” konseptining denotativ va konnotativ mazmun bilan bog‘liq semantik va milliy madaniyatga tayangan lingvomadaniy xususiyatlari qiyosiy-chog‘ishtirma tahlil qilingan va qiyoslanayotgan tillarda ularga struktur-semantik nuqtayi nazardan izomorfik va milliy-madaniy mazmunga oid allomorfik jihatlar xosligi dalillangan;
chog‘ishtirilayotgan tillarda “bilim” konseptining denotativ, konnotativ-kontekstual ma’nosining semantik xususiyatlari leksik, frazeologik va paremiologik sathlarda qiyosiy o‘rganilgan va ular ijobiy/salbiy baho, aniq/abstrakt bilim oppozisiyasi  asosida tasniflangan;
tahlil qilinayotgan tillarda “bilim” konseptining badiiy matnlarda ifodalanishi, inson aqliy qobiliyatining matnda bayon etish badiiy uslublari va leksik-stilistik vositalari hamda mazkur konseptning milliy ong va tafakkur bilan bog‘liqligi, unda ingliz va o‘zbek xalqining turmush tarzi, madaniyati va milliy stereotiplari yoritilish darajasi va o‘ziga xos etnomadaniy xususiyatlari ochib berilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
“Bilim” konseptiga oid ingliz va o‘zbek tillaridagi lisoniy birliklarning semantik, stilistik va lingvomadaniy xususiyatlarini tadqiq qilish bo‘yicha olingan natijalar asosida:
“bilim” konseptining ingliz va o‘zbek tillarida milliy ong va inson tafakkuriga tayangan milliy-madaniy va kognitiv-mental mazmuni yoritish hamda mazkur konseptning mazmun chegaralarini namoyon qiluvchi semantik maydoni aniqlash bo‘yicha xulosalardan Samarqand davlat chet tillar institutida Evropa Ittifoqining Erasmus+ dasturi 58545-EPP-1-2017-1-ES-EPPKA2-CBHE-JP CLASS: “Computational linguistics at Central Asian universities” grant loyihasida foydalahilgan (Samarqand davlat chet tillar institutining 2024-yil 19-apreldagi 813/02-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, “bilim” konseptining denotativ, konnotativ-kontekstual ma’nosining semantik xususiyatlarini leksik, frazeologik va paremiologik sathlarda o‘rganish va ularni ijobiy / salbiy baho, aniq / abstract bilim oppozisiyasi asosida tasniflash, “bilim” konseptiga oid lisoniy birliklarni yaxlit tahlil qilish amalga oshirilgan;
ingliz va o‘zbek tillarida “bilim” konseptining denotativ va konnotativ mazmun bilan bog‘liq semantik va milliy madaniyatga tayangan lingvomadaniy xususiyatlari qiyosiy-chog‘ishtirma tahlil qilish hamda qiyoslanayotgan tillarda ularga struktur-semantik nuqtayi nazardan izomorfik va milliy-madaniy mazmunga oid allomorfik jihatlar xosligiga oid xulosalardan Samarqand davlat chet tillar institutida amalga oshirilgan Evropa Ittifoqining “TEMPUS” dasturi 2014-2016 yillarga mo‘ljallangan Tempus Project 544161- TEMPUS-1-2013-1-UK-TEMPUS-JPCR Aston University DeTEL “Developing the Teaching of European LanguaGES: Modernizing Language Teaching through the development of blended Masters Programmes” loyihasida foydalanilgan (Samarqand davlat chet tillar institutining 2024-yil 19-apreldagi 814/02-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, jahon xalqlarining umuminsoniy, ilmiy-ma’rifiy va ma’naviy-madaniy qadriyatlari o‘rtasidagi uyg‘unlikni yoritish hamda tillarning milliy-ma’daniy xususiyatlarini qiyosiy o‘rganish ishlari amalga oshirildi, shuningdek, “bilim” konseptining milliy ong va inson  tafakkuriga tayangan milliy-madaniy va kognitiv-mental mazmuni hamda mazkur konseptning mazmun chegaralarini namoyon qiluvchi semantik maydoni aniqlangan;
chog‘ishtirilayotgan tillarda “bilim” konseptining denotativ, konnotativ-kontekstual ma’nosining semantik xususiyatlari leksik, frazeologik va paremiologik sathlarda qiyosiy o‘rganish va ular ijobiy/salbiy baho, aniq/abstrakt bilim oppozisiyasi  asosida tasniflash natijalaridan Samarqand davlat chet tillar institutida amalga oshirilgan Evropa Ittifoqi tomonidan Erasmus + dasturining 2016-2018-yillarga mo‘ljallangan 561624-ERR-1-2015-UK-EPPKA2-CBHE-SP-ERASMUS + CBHE IMEP: “O‘zbekistonda oliy ta’lim tizimi jarayonlarini modernizatsiyalash va xalqarolashtirish” nomli innovatsion tadqiqotlar loyihasida foydalanilgan (Samarqand davlat chet tillar institutining 2024-yil 19-apreldagi 815/02-sonli ma’lumotnomasi). Natijalar “bilim”  konseptining  denotativ va konnotativ  mazmun bilan bog‘liq semantik va milliy madaniyatga tayangan lingvomadaniy xususiyatlarini tahlil qilish va struktur-semantik hamda milliy-madaniy nuqtai nazardan yoritish imkonini bergan;
tahlil qilinayotgan tillarda “bilim” konseptining badiiy matnlarda ifodalanishi, inson aqliy qobiliyatining matnda bayon etish badiiy uslublari va leksik-stilistik vositalari hamda mazkur konseptning milliy ong va tafakkur bilan bog‘liqligi, unda ingliz va o‘zbek xalqining turmush tarzi, madaniyati va milliy stereotiplari yoritilish darajasi va o‘ziga xos etnomadaniy xususiyatlariga oid xulosalar Samarqand viloyat teleradiokompaniyasi teleradiodasturlarini tayyorlashda, jumladan, Samarqand viloyat radiosida 2024-yil may oyi davomida efirga uzatilgan “Fayzli oqshom” eshittirishining navbatdagi sonlarini ssenariysini tayyorlashda foydalanilgan (Samarqand viloyat teleradiokompaniyasining 2024-yil 12-iyundagi 01-07/144-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, eshittirishda tahlil qilinayotgan tillarda “bilim” konseptining badiiy matnlarda ifodalanishi, inson aqliy qobiliyatining matnda bayon etish badiiy uslublari va leksik-stilistik vositalari hamda mazkur konseptning milliy ong va tafakkur bilan bog‘liqligi, unda ingliz va o‘zbek xalqining turmush tarzi, madaniyati va milliy stereotiplari yoritilish darajasi va o‘ziga xos etnomadaniy xususiyatlari ochib berilgan, tavsiya va takliflar bayon qilingan.