Латипов Ихтиёр Икромовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Витилиго билан касалланган беморларда ультрабинафша эксимер лазер фототерапиясининг клиник ва иммунологик асосланиши” 14.00.36 – Аллергология ва иммунология; 14.00.11 – Дерматология ва венерология.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.3.PhD/Tib3086.
Илмий раҳбарлар: Абдурахманов Мамур Мустафаевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Азизов Бахадир Садикович, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Абу Али ибн Сино номидаги Бухоро давлат тиббиёт институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Иммунология ва инсон геномикаси институти, DSc.02/30.12.2019.Tib.50.01.
Расмий оппонентлар: Исмаилова Гули Аминджановна, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Хаитов Қаҳрамон Нажмитдинович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Тиббиёт ходимларининг касбий малакасини ривожлантириш маркази.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: витилиго билан касалланган беморларда ультрабинафша эксимер лазер фототерапияси самарадорлигини клиник ва иммунологик асослашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор витилиго билан касалланган беморларда яллиғланишга хос (IL-2, IL-6, IL-8, TNF-α) цитокинлар миқдорлари ортиши фонида яллиғланишга қарши IL-10 цитокин миқдорининг кескин камайиши сабабли цитокинларнинг дисбаланси юзага келиши, витилиго кечишининг оғирлашувига бевосита таъсир қилиши исботланган;
илк бор витилиго билан касалланганлар беморларда комбинирланган фототерапия ҳамда иммунокоррегирловчи комплекс даволашни қўллаш сабабли организмда яллиғланишга хос (IL-2, IL-6, IL-8, TNF-α) цитокинлар миқдорининг кескин камайиши ва яллиғланишга қарши цитокин (IL-10) миқдорининг ишонарли ортиши ва клиник холатни ижобий томонга ўзгаришига олиб келиши исботланган;
илк бор витилиго билан касалланганларда комбинирланган фототерапия ҳамда иммунокоррегирловчи комплекс даволашни қўллаш сабабли тўлиқ клиник самарадорлик - иккиламчи меланомалар, терининг чуқур куйишлари пайдо бўлмаслиги ҳамда репигментация жараёнининг кучайишига олиб келиши исботланган;
илк бор витилиго билан касалланганларда комбинирланган фототерапия ҳамда иммунокоррегирловчи комплекс муолажаларидан бир йил ўтгач касалликнинг клиник кўринишлари регрессияси сабабли дерматологик DLQI индекси кўрсаткичларининг ишонарли пасайиши ва беморлар ҳаёт сифатини ижобий яхшиланишига олиб келиши аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Витилиго билан касалланган беморларда ультрабинафша эксимер лазер фототерапияси самарадорлигини клиник ва иммунологик асослаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
биринчи илмий янгилиги: илк бор витилиго билан касалланган беморларда яллиғланишга хос (IL-2, IL-6, IL-8, TNF-α) цитокинлар миқдорлари ортиши фонида яллиғланишга қарши IL-10 цитокин миқдорининг кескин камайиши сабабли цитокинларнинг дисбаланси юзага келиши, витилиго кечишининг оғирлашувига бевосита таъсир қилиши исботланганлиги бўйича «Витилиго билан касалланган беморларнинг клиник ва иммунологик хусусиятлари» ва «Витилиго касаллигида клиник иммунологик мезонларни баҳолаш орқали ишлаб чиқилган модификацияланган иммунокорректив комплекс давони қўллаш» услубий тавсияномалари ишлаб чиқилган (Бухоро давлат тиббиёт институти Эксперт кенгашининг 2023 йил 6 июлдаги 23-m/072-сонли ва 8 июлдаги 23-m/073-сонли хулосалари) ва тасдиқланган. Мазкур таклиф Бухоро туман тиббиёт бирлашмаси бўйича 06.09.2023 йилдаги №24-сонли, Пешку туман тиббиёт бирлашмаси бўйича 06.09.2023 йилдаги №2936-2-39-ТВ/2023-сонли, Вобкент туман тиббиёт бирлашмаси бўйича 06.09.2023 йилдаги №837-2-33-ТВ/2023-сонли, Олот туман тиббиёт бирлашмаси бўйича 07.09.2023 йилдаги №3046-2-31-ТВ/2023-сонли, Республика ихтисослаштирилган дерматовенерология ва косметология илмий-амалий тиббиёт марказининг Қашқадарё вилоят ҳудудий филиали бўйича 29.06.2024 йилдаги №37-Т-сонли ва №38-Т-сонли ва Республика ихтисослаштирилган дерматовенерология ва косметология илмий-амалий тиббиёт марказининг Хоразм вилоят ҳудудий филиали бўйича 29.06.2024 йилдаги №27-1-сонли ва №28-1-сонли буйруқлари билан амалиётларига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги хузуридаги илмий техник кенгашининг 2024 йил 22-июлдаги №4-сонли маълумотномаси); ижтимоий самарадорлиги: олинган натижалар витилиго касаллигида клиник иммунологик мезонларни баҳолаш орқали ишлаб чиқилган модификацияланган иммунокорректив комплекс давони қўллаш ўз навбатида даволаш тактикасини танлаш, касаллик рецидивларини камайтириш ва беморлар хаёт сифатини яхшилашга имкон яратади; иқтисодий самарадорлиги: илмий натижаларнинг Бухоро туман тиббиёт бирлашмаси, Пешку туман тиббиёт бирлашмаси, Вобкент туман тиббиёт бирлашмаси, Олот туман тиббиёт бирлашмаси, Республика ихтисослаштирилган дерматовенерология ва косметология илмий-амалий тиббиёт марказининг Қашқадарё вилоят ҳудудий филиали ва Республика ихтисослаштирилган дерматовенерология ва косметология илмий-амалий тиббиёт марказининг Хоразм вилоят ҳудудий филиали амалий фаолиятларига жорий этилиши витилиго билан касалланган беморларнинг клиник ва иммунологик хусусиятлари ва витилиго касаллигида клиник иммунологик мезонларни баҳолаш орқали ишлаб чиқилган модификацияланган иммунокорректив комплекс давони қўллаш орқали умумий иқтисодий самарадорлик 1872000 сўмни ташкил этиши асосланган. Хулоса: витилиго билан касалланган беморларда яллиғланишга хос (IL-2, IL-6, IL-8, TNF-α) ва қарши IL-10 цитокин миқдорини аниқлаш орқали витилиго кечишини прогнозлаш мумкинлиги асосланган.
иккинчи илмий янгилиги: илк бор витилиго билан касалланганлар беморларда комбинирланган фототерапия ҳамда иммунокоррегирловчи комплекс даволашни қўллаш сабабли организмда яллиғланишга хос (IL-2, IL-6, IL-8, TNF-α) цитокинлар миқдорининг кескин камайиши ва яллиғланишга қарши цитокин (IL-10) миқдорининг ишонарли ортиши ва клиник холатни ижобий томонга ўзгаришига олиб келиши исботланганлиги бўйича «Витилиго билан касалланган беморларнинг клиник ва иммунологик хусусиятлари» ва «Витилиго касаллигида клиник иммунологик мезонларни баҳолаш орқали ишлаб чиқилган модификацияланган иммунокорректив комплекс давони қўллаш» услубий тавсияномалари ишлаб чиқилган (Бухоро давлат тиббиёт институти Эксперт кенгашининг 2023 йил 6 июлдаги 23-m/072-сонли ва 8 июлдаги 23-m/073-сонли хулосалари) ва тасдиқланган. Мазкур таклиф Бухоро туман тиббиёт бирлашмаси бўйича 06.09.2023 йилдаги №24-сонли, Пешку туман тиббиёт бирлашмаси бўйича 06.09.2023 йилдаги №2936-2-39-ТВ/2023-сонли, Вопкент туман тиббиёт бирлашмаси бўйича 06.09.2023 йилдаги №837-2-33-ТВ/2023-сонли, Олот туман тиббиёт бирлашмаси бўйича 07.09.2023 йилдаги №3046-2-31-ТВ/2023-сонли, Республика ихтисослаштирилган дерматовенерология ва косметология илмий-амалий тиббиёт марказининг Қашқадарё вилоят ҳудудий филиали бўйича 29.06.2024 йилдаги №37-Т-сонли ва №38-Т-сонли ва Республика ихтисослаштирилган дерматовенерология ва косметология илмий-амалий тиббиёт марказининг Хоразм вилоят ҳудудий филиали бўйича 29.06.2024 йилдаги №27-1-сонли ва №28-1-сонли буйруқлари билан амалиётларига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги хузуридаги илмий техник кенгашининг 2024 йил 22-июлдаги №4-сонли маълумотномаси); ижтимоий самарадорлиги: олинган натижалар витилиго касаллигида клиник иммунологик мезонларни баҳолаш орқали ишлаб чиқилган модификацияланган иммунокорректив комплекс давони қўллаш ўз навбатида даволаш тактикасини танлаш, касаллик рецидивларини камайтириш ва беморлар хаёт сифатини яхшилашга имкон яратади; иқтисодий самарадорлиги: илмий натижаларнинг Бухоро туман тиббиёт бирлашмаси, Пешку туман тиббиёт бирлашмаси, Вобкент туман тиббиёт бирлашмаси, Олот туман тиббиёт бирлашмаси, Республика ихтисослаштирилган дерматовенерология ва косметология илмий-амалий тиббиёт марказининг Қашқадарё вилоят ҳудудий филиали ва Республика ихтисослаштирилган дерматовенерология ва косметология илмий-амалий тиббиёт марказининг Хоразм вилоят ҳудудий филиали амалий фаолиятларига жорий этилиши витилиго билан касалланган беморларнинг клиник ва иммунологик хусусиятлари ва витилиго касаллигида клиник иммунологик мезонларни баҳолаш орқали ишлаб чиқилган модификацияланган иммунокорректив комплекс давони қўллаш орқали умумий иқтисодий самарадорлик 1872000 сўмни ташкил этиши асосланган. Хулоса: витилиго билан касалланганлар беморларда комбинирланган фототерапия ҳамда иммунокоррегирловчи комплекс даволашни қўллаш яллиғланишга хос (IL-2, IL-6, IL-8, TNF-α) ва қарши цитокин (IL-10) миқдорларидаги ўзгаришларни аниқлаш асосланган.
учинчи илмий янгилиги: илк бор витилиго билан касалланганларда комбинирланган фототерапия ҳамда иммунокоррегирловчи комплекс даволашни қўллаш сабабли тўлиқ клиник самарадорлик - иккиламчи меланомалар, терининг чуқур куйишлари пайдо бўлмаслиги ҳамда репигментация жараёнининг кучайишига олиб келиши исботланганлиги бўйича «Витилиго билан касалланган беморларнинг клиник ва иммунологик хусусиятлари» ва «Витилиго касаллигида клиник иммунологик мезонларни баҳолаш орқали ишлаб чиқилган модификацияланган иммунокорректив комплекс давони қўллаш» услубий тавсияномалари ишлаб чиқилган (Бухоро давлат тиббиёт институти Эксперт кенгашининг 2023 йил 6 июлдаги 23-m/072-сонли ва 8 июлдаги 23-m/073-сонли хулосалари) билан тасдиқланган. Мазкур таклиф Бухоро туман тиббиёт бирлашмаси бўйича 06.09.2023 йилдаги №24-сонли, Пешку туман тиббиёт бирлашмаси бўйича 06.09.2023 йилдаги №2936-2-39-ТВ/2023-сонли, Вобкент туман тиббиёт бирлашмаси бўйича 06.09.2023 йилдаги №837-2-33-ТВ/2023-сонли, Олот туман тиббиёт бирлашмаси бўйича 07.09.2023 йилдаги №3046-2-31-ТВ/2023-сонли, Республика ихтисослаштирилган дерматовенерология ва косметология илмий-амалий тиббиёт марказининг Қашқадарё вилоят ҳудудий филиали бўйича 29.06.2024 йилдаги №37-Т-сонли ва №38-Т-сонли ва Республика ихтисослаштирилган дерматовенерология ва косметология илмий-амалий тиббиёт марказининг Хоразм вилоят ҳудудий филиали бўйича 29.06.2024 йилдаги №27-1-сонли ва №28-1-сонли буйруқлари билан амалиётларига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги хузуридаги илмий техник кенгашининг 2024 йил 22-июлдаги №4-сонли маълумотномаси); ижтимоий самарадорлиги: олинган натижалар витилиго касаллигида клиник иммунологик мезонларни баҳолаш орқали ишлаб чиқилган модификацияланган иммунокорректив комплекс давони қўллаш ўз навбатида даволаш тактикасини танлаш, касаллик рецидивларини камайтириш ва беморлар хаёт сифатини яхшилашга имкон яратади; иқтисодий самарадорлиги: илмий натижаларнинг Бухоро туман тиббиёт бирлашмаси, Пешку туман тиббиёт бирлашмаси, Вопкент туман тиббиёт бирлашмаси, Олот туман тиббиёт бирлашмаси, Республика ихтисослаштирилган дерматовенерология ва косметология илмий-амалий тиббиёт марказининг Қашқадарё вилоят ҳудудий филиали ва Республика ихтисослаштирилган дерматовенерология ва косметология илмий-амалий тиббиёт марказининг Хоразм вилоят ҳудудий филиали амалий фаолиятларига жорий этилиши витилиго билан касалланган беморларнинг клиник ва иммунологик хусусиятлари ва витилиго касаллигида клиник иммунологик мезонларни баҳолаш орқали ишлаб чиқилган модификацияланган иммунокорректив комплекс давони қўллаш орқали умумий иқтисодий самарадорлик 1872000 сўмни ташкил этиши асосланган. Хулоса: витилиго билан касалланганларда комбинирланган фототерапия ҳамда иммунокоррегирловчи комплекс даволашни қўллаш тўлиқ клиник самарадорликка олиб келиши исботланган.
тўртинчи илмий янгилиги: илк бор витилиго билан касалланганларда комбинирланган фототерапия ҳамда иммунокоррегирловчи комплекс муолажаларидан бир йил ўтгач касалликнинг клиник кўринишлари регрессияси сабабли дерматологик DLQI индекси кўрсаткичларининг ишонарли пасайиши ва беморлар хаёт сифатини ижобий яхшиланишига олиб келиши аниқланганлиги бўйича «Витилиго билан касалланган беморларнинг клиник ва иммунологик хусусиятлари» ва «Витилиго касаллигида клиник иммунологик мезонларни баҳолаш орқали ишлаб чиқилган модификацияланган иммунокорректив комплекс давони қўллаш» услубий тавсияномалари ишлаб чиқилган (Бухоро давлат тиббиёт институти Эксперт кенгашининг 2023 йил 6 июлдаги 23-m/072-сонли ва 8 июлдаги 23-m/073-сонли хулосалари) билан тасдиқланган. Мазкур таклиф Бухоро туман тиббиёт бирлашмаси бўйича 06.09.2023 йилдаги №24-сонли, Пешку туман тиббиёт бирлашмаси бўйича 06.09.2023 йилдаги №2936-2-39-ТВ/2023-сонли, Вобкент туман тиббиёт бирлашмаси бўйича 06.09.2023 йилдаги №837-2-33-ТВ/2023-сонли, Олот туман тиббиёт бирлашмаси бўйича 07.09.2023 йилдаги №3046-2-31-ТВ/2023-сонли, Республика ихтисослаштирилган дерматовенерология ва косметология илмий-амалий тиббиёт марказининг Қашқадарё вилоят ҳудудий филиали бўйича 29.06.2024 йилдаги №37-Т-сонли ва №38-Т-сонли ва Республика ихтисослаштирилган дерматовенерология ва косметология илмий-амалий тиббиёт марказининг Хоразм вилоят ҳудудий филиали бўйича 29.06.2024 йилдаги №27-1-сонли ва №28-1-сонли буйруқлари билан амалиётларига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги хузуридаги илмий техник кенгашининг 2024 йил 22-июлдаги №4-сонли маълумотномаси); ижтимоий самарадорлиги: олинган натижалар витилиго касаллигида клиник иммунологик мезонларни баҳолаш орқали ишлаб чиқилган модификацияланган иммунокорректив комплекс давони қўллаш ўз навбатида даволаш тактикасини танлаш, касаллик рецидивларини камайтириш ва беморлар хаёт сифатини яхшилашга имкон яратади; иқтисодий самарадорлиги: илмий натижаларнинг Бухоро туман тиббиёт бирлашмаси, Пешку туман тиббиёт бирлашмаси, Вобкент туман тиббиёт бирлашмаси, Олот туман тиббиёт бирлашмаси, Республика ихтисослаштирилган дерматовенерология ва косметология илмий-амалий тиббиёт марказининг Қашқадарё вилоят ҳудудий филиали ва Республика ихтисослаштирилган дерматовенерология ва косметология илмий-амалий тиббиёт марказининг Хоразм вилоят ҳудудий филиали амалий фаолиятларига жорий этилиши витилиго билан касалланган беморларнинг клиник ва иммунологик хусусиятлари ва витилиго касаллигида клиник иммунологик мезонларни баҳолаш орқали ишлаб чиқилган модификацияланган иммунокорректив комплекс давони қўллаш орқали умумий иқтисодий самарадорлик 1872000 сўмни ташкил этиши асосланган. Хулоса: витилиго билан касалланганларда комбинирланган фототерапия ҳамда иммунокоррегирловчи комплекс муолажалар қўлланганда дерматологик DLQI индекси кўрсаткичларини аниқлаш асосланган.