Teshaev Azizbek To‘ynor o‘g‘lining
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqidagi e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Talabalarning ijtimoiy faol fuqarolik kompetentligini rivojlantirishda “O‘zbekiston tarixi” fanini o‘qitish metodikasini takomillashtirish” 13.00.02 – Ta’lim va tarbiya nazariyasi va metodikasi (tarix) (pedagogika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2024.4.PhD/Ped 1434
Ilmiy rahbar: Dilova Nargiza Gaybullaevna, pedagogika fanlari doktori (DSc), professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Buxoro davlat universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi: Buxoro davlat universiteti, PhD.03/27.02.2020.Tar.72.07.
Rasmiy opponentlar: Raxmonov Kamol Jamolovich, dotsent, tarix fanlari nomzodi; Samieva Shahnoz Hikmatovna, pedagogika fanlari doktori (DSc), professor
Yetakchi  tashkilot:  Navoiy davlat universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II.Tadqiqotning maqsadi talabalarning ijtimoiy faol fuqarolik kompetentligini rivojlantirishda "O‘zbekiston tarixi" fanini o‘qitish metodikasini takomillashtirishdan  iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
“O‘zbekiston tarixi” fanini o‘qitish jarayonida talabalarning ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasini kognitiv, shaxsiy, funksional, axloqiylik  kompetensiyalarini o‘zaro gorizontal va vertikal interpretatsiyalash hamda shaxsning integrativ xislatlarini mazkur integratsiya natijalariga bog‘liq ravishda pedagogikaning insonparvarlik va ilmiylik tamoyillariga muvofiq tarkib toptirishning ijtimoiy ahamiyati didaktik tamoyillarga ustuvorlik berish asosida aniqlashtirilgan;
“O‘zbekiston tarixi” fani mazmuni talabalarda ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasini rivojlantirish strategiyasining jamiyat taraqqiyotidagi dinamik o‘zgarishlarni bilishga oid: ma’suliyat, daxldorlikni his etish, fuqarolik burch va huquqlarni bilish, muloqotchanlik, funksionallik ko‘nikmalariga egalik darajasini baholashda kognitiv, motivatsion, refleksiv mezonlarning ijtimoiy ahamiyatini ta’minlovchi ta’limiy  yangilanishlarni anglash orqali takomillashtirilgan;
talabalarda ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasini rivojlantirishning tarixiy, ijtimoiy-siyosiy jarayonlarni tahlil qilish, milliy qadriyatlarni e’zozlash, vatanparvarlik, insonparvarlik, ijtimoiy mas’uliyatni oshirishga oid didaktik imkoniyatlari “O‘zbekiston tarixi” faniga oid pedagogikaning kognitiv, shaxsiy, madaniy va kompetentlik paradigmalarini muvofiqlashtirishga yo‘naltirilgan integrativ ta’lim modeli takomillashtirilgan;
oliy ta’lim jarayonida talabalarning ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasini intensiv rivojlantirish jarayonida “O‘zbekiston tarixi” fanidan madaniy-aksiologik, ijodiy-akmeologik yondashuvlarni integrativ qo‘llash asosida yoshlarda mafkuraviy immunitetni mustahkamlashga yo‘naltirilgan ijtimoiy faollik, milliy-tarixiy bilimlarga egalik ko‘nikmalarini oshirishda empirik qonuniyatlar, kognetiv faoliyatlarga ustuvorlik beruvchi ilmiy metodik tavsiyalar takomillashtirishtirilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. O‘zbekiston tarixi fanini o‘qitish jarayonida talabalarda ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’lim texnologiyalarini takomillashtirishga oid olingan ilmiy natijalar asosida:
“O‘zbekiston tarixi” fanini o‘qitish jarayonida talabalarning ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasini kognitiv, shaxsiy, funksional, axloqiylik  kompetensiyalarini o‘zaro gorizontal va vertikal interpretatsiyalash hamda shaxsning integrativ xislatlarini mazkur integratsiya natijalariga bog‘liq ravishda pedagogikaning insonparvarlik va ilmiylik tamoyillariga muvofiq tarkib toptirishning ijtimoiy ahamiyati didaktik tamoyillarga ustuvorlik berish asosida aniqlashtirilgan takliflardan Qori Niyoziy nomidagi tarbiya pedagogikasi milliy institutida bajarilgan FZ-2016-0909111822 raqamli “Darsliklar va o‘quv adabiyotlari mazmuniga Sharq pedagogik tafakkuri durdonalarini singdirish orqali o‘quvchilarda ommaviy madaniyatga qarshi kurashchanlik ko‘nikmalarini shakllantirish mexanizmlari” mavzusidagi fundamental loyihani amalga oshirishda foydalanilgan (Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universitetining 2024-yil 29- noyabrdagi 11-05-6866/04-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, uzlyuksiz ta’lim jarayoni subektlarining, jumladan, bo‘lajak tarix fani o‘qituvchilarining ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’lim modeli, “O‘zbekiston tarixi” fani asosida talabalarda ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasini rivojlantirish metodikasi takomillashtirilgan;
“O‘zbekiston tarixi” fani mazmuni talabalarda ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasini rivojlantirish strategiyasining jamiyat taraqqiyotidagi dinamik o‘zgarishlarni bilishga oid: ma’suliyat, daxldorlikni his etish, fuqarolik burch va huquqlarni bilish, muloqotchanlik, funksionallik ko‘nikmalariga egalik darajasini baholashda kognitiv, motivatsion, refleksiv mezonlarning ijtimoiy ahamiyatini ta’minlovchi ta’limiy yangilanishlarni anglash orqali takomillashtirilgan tavsiyalardan 60220300 – Tarix (mamlakatlar va mintaqalar bo‘yicha) yo‘nalishi talabalari uchun mo‘ljallangan “Tarix o‘qitish metodikasi” nomli o‘quv qo‘llanmasi mazmunini boyitishga xizmat qilgan (Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universitetining 2024-yil 29- noyabrdagi 11-05-6866/04-sonli ma’lumotnomasi va O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining 2024-yil 7-maydagi 149-sonli buyrug‘i asosida (№149089-raqamli nashr guvohnomasi) Natijada, talabalar ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasining tarkibiy tuzilishi va mazmunini takomillashtirish imkoni kengaytirilgan, ilmiy amaliy tadqiqotlar jarayonida yoshlarda ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasini rivojlantiruvchi ta’lim muhiti va metodik sharoit yaratilgan;
talabalarda ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasini rivojlantirishning tarixiy, ijtimoiy-siyosiy jarayonlarni tahlil qilish, milliy qadriyatlarni e’zozlash, vatanparvarlik, insonparvarlik, ijtimoiy mas'uliyatni oshirishga oid didaktik imkoniyatlari “O‘zbekiston tarixi” faniga oid pedagogikaning kognitiv, shaxsiy, madaniy va kompetentlik paradigmalarini muvofiqlashtirishga yo‘naltirilgan integrativ ta’lim modeli takomillashtirilgan takliflar Qori Niyoziy nomidagi tarbiya pedagogikasi milliy institutida bajarilgan FZ-2016-0909111822 raqamli “Darsliklar va o‘quv adabiyotlari mazmuniga Sharq pedagogik tafakkuri durdonalarini singdirish orqali o‘quvchilarda ommaviy madaniyatga qarshi kurashchanlik ko‘nikmalarini shakllantirish mexanizmlari” mavzusidagi fundamental loyihani amalga oshirishda belgilangan vazifalar ijrosini ta’minlashda foydalanilgan (Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universitetining 2024-yil 29-noyabrdagi 11-05-6866/04-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, talabalarning ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasini rivojlantirish samaradorligi ortgan.
oliy ta’lim jarayonida talabalarning ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasini intensiv rivojlantirish jarayonida “O‘zbekiston tarixi” fanidan madaniy-aksiologik, ijodiy-akmeologik yondashuvlarni integrativ qo‘llash asosida yoshlarda mafkuraviy immunitetni mustahkamlashga yo‘naltirilgan ijtimoiy faollik, milliy-tarixiy bilimlarga egalik ko‘nikmalarini oshirishda empirik qonuniyatlar, kognetiv faoliyatlarga ustuvorlik beruvchit ilmiy metodik tavsiyalar takomillashtirishtirilgan takliflar Qori Niyoziy nomidagi tarbiya pedagogikasi milliy institutida bajarilgan FZ-2016-0909111822 raqamli “Darsliklar va o‘quv adabiyotlari mazmuniga Sharq pedagogik tafakkuri durdonalarini singdirish orqali o‘quvchilarda ommaviy madaniyatga qarshi kurashchanlik ko‘nikmalarini shakllantirish mexanizmlari” mavzusidagi fundamental loyihani amalga oshirishda foydalanilgan (Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universitetining 2024-yil 29-noyabrdagi 11-05-6866/04-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, talabalarning ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasini rivojlantirish samaradorligi ortgan.