Охунжонов Зухриддин Носиржоновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): «Техник углерод асосида адсорбент олиш технологияси ва қўлланилиши», 02.00.11 – Коллоид ва мембрана кимёси (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.4.PhD/Т2231.
Илмий раҳбар: Жумаева Дилноза Жўраевна, техника доктори, продессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона политехника институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Наманган муҳандислик-технология институти, DSc.03/29.08.2023.К/Т.66.02.
Расмий оппонентлар: Адизов Бобиржон Замирович, техника фанлари доктори, профессор; Бахронов Ҳаёт Нурович, кимё фанлари доктори, продессор.
Етакчи ташкилот: Тошкент кимё-технология институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: техник углерод сифатида танланган асетиленли сажа ҳамда яроқсиз автомобил шиналари чиқиндиларидан фойдаланиб юқори ғовакли, гранулалаштирилган сорбент материални олиш технологиясини ишлаб чиқиш ва уларни қўллашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Ас.С.+А.Ш. чиқиндиларини интеграл ишлов берилишининг синергетик эффекти кимёвий таъциркашувида углеродли таркибнинг C-96,0% га; термик фаоллаштиришда C-99,66% миқдори орқали аниқланган;
техник улерод чиқинди Ас.С.+А.Ш. гибрид композициясини кислотали ва ишқорли ишлов бериб, дастлаб кимёвий, сўнгра 850-900°C ҳароратда сув буғи ёрдамида фаоллаштириб, микро ва мезоғовак структурали юқори углеродли гибрид композицияли адсорбент олинган;
Ас.С.+А.Ш. (1:1) нисбат мослигидаги хомашёга (ҲCл-15%:НаОҲ-10%) ишлов бериб, боғловчи (Д-15%) ёрдамида 1-3 мм ўлчамли донадорлаштирилган ва юқори ҳароратда фаоллаштиришнинг (Т-850-900°C, 1-1,5 соат) мақбул шароити аниқланган;
техник углерод гибруд композицияли Ас.С.+А.Ш чиқиндилари асосида кимёвий-термик фаоллаштирилган адсорбентини олиш технологияси ишлаб чиқилган;
фаоллаштириб олинган ГКА иштирокида нефт маҳсулотлари билан зарарланган саноат оқава сувларини органик қўшимчалардан тозалашнинг технологияси ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Техник углерод-чиқинди сажа ва шина чиқиндиси асосида юқори ғовакли углеродли материаллар ишлаб чиқариш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
асетиленли сажа ҳамда яроқсиз автомобил шинаси асосида босқичли фаоллаштиришни амалга оширилиши натижасида олинган сорбентларнинг қўлланилиш усули “Фарғона нефтни қайта ишлаш заводи” МЧЖнинг “2025-2026 йилларда амалиётга жорий этиш бўйича истиқболли ишланмалар рўйхати”га киритилган (“Фарғона нефтни қайта ишлаш заводи” МЧЖнинг 2024 йил 16 апрелдаги 02-03-01/110-сон маълумотномаси). Натижада, олинган углерод асосли адсорбсион ГКА-1 ва ГКА-2 сорбент материаллар нефт ва газ саноати оқава сувларини таркибидан нефт маҳсулотларини 0,35 мг/лдан 0,009 мг/лгача тозалашга эришиш имконини беради;
чиқинди сажа ва автомобил шинаси хомашё маҳсулотлари иштирокида  таркибида юқори углерод миқдорига эга сорбентларни олишнинг технологияси “Фарғона нефтни қайта ишлаш заводи” МЧЖнинг “2025-2026 йилларда амалийитга жорий этиш бўйича истиқболли ишланмалар рўйхати”га киритилган (“Фарғона нефтни қайта ишлаш заводи” МЧЖнинг 2024 йил 16 апрелдаги 02-03-01/110-сон маълумотномаси). Натижада, корхонадаги суюқ чиқинди-оқава сувларини тозалашдап қўлланаладиган маҳаллий сорбсион материалларнинг ассортименти кўпайиши ҳамда импорт ўринбосар сорбентларни ишлаб чиқиш имкони яратилади.