Хайдаралиев Шуҳратжон Абдулазизовичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Марказий Осиё халқлари дўстлиги ва бирдамлигини таъминлашнинг ижтимоий-фалсафий таҳлили” 09.00.04-Ижтимоий фалсафа
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.1.DSc/Fal1162
Диссертация бажарилган муассаса номи: Наманган давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Наманган давлат университети PhD.03/30.04.2021.F.76.06. рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш.
Илмий раҳбарнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Жўраев Рўзимат Тўхтасинович сиёсий фанлар доктори (DSc), профессор.
Расмий оппонентлар: Назаров Насриддин Атакулович фалсафа фанлари доктори(DSc), профессор, Ўроқова Ойсулув Жамолиддиновна фалсафа фанлари доктори (DSc), доцент Балтабаева Аида Тынайбековна фалсафа фанлари доктори, профессор
Этакчи ташкилот: Фарғона давлат университети
Диссертация йўналиши: Назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Марказий Осиё халқлари дўстлиги ва бирдамлигини таъминлаш жараёнларида Ўзбекистоннинг имкониятлари, манфаатларининг хусусиятларини очиб бериш ҳамда минтақада ўзаро ҳамкорликни ривожлантиришга доир илмий асосланган таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Марказий Осиё давлатлари ўртасида “ҳамкорлик”, “икки томонлама ҳамкорлик”, “кўп томонлама ҳамкорлик”, “минтақавий ҳамкорлик”, тушунчалари ижтимоий фалсафий жиҳатдан тавсифланиб, уларнинг давлатлараро муносабатларни ривожлантириш механизми сифатидаги роли ва глобаллашув шароитида минтақавий ҳамкорлик ижтимоий зарурият эканлиги илмий асосланган;
жаҳонда кечаётган жадал ўзгаришлар ва турли зиддиятлар шароитида давлатлараро муносабатларда нафақат интеграция балки, кўптомонлама ҳамкорлик ҳам уларнинг барқарор ривожланишини таъминлайдиган муҳим омил эканлиги ҳамда глобал, минтақавий ўзгаришларга мувофиқлик, халқаро муносабатлардаги зиддиятларга ҳозиржавоблик нуқтайи назардан (Туркистон -умумий уйимиз) шиори остида минтақавий уюшмалар ташкил этиш самарали эканлиги очиб берилган;
Марказий Осиёда Ўзбекистон манфаатларини транспорт-коммуникация тизимида, Марказий Осиё бозорида ўз ўрнига эга бўлиш ва минтақадаги мавжуд табиий бойликларни дунё бозорига олиб чиқиш; қўшнилар билан яқин денгиз йўлига чиқиш борасида ҳамкорликни амалга ошириш омили бўлган Буюк ипак йўлини қайта тиклаш, Ўзбекистон чегаралари орқали минтақадаги барча давлатларни боғлаб туриш тизимини ривожлантириш лозимлиги асослаб берилган;
Марказий Осиёдаги иқтисодий ва маданий – гуманитар алоқаларга плюралистик ёндашувлар, уларни этномаданий муштараклик атрофида уйғунлаштириш ҳамда минтақадаги ҳамкорликни мутаҳкамлашда ўзаро тенглик ва манфаатдорликка асосланган сиёсатни амалга ошириш имкониятлари (энергия ресурсларини биргаликда қайта ишлаш, минтақавий туризмни ривожлантириш, халқ дипломатиясини кучайтириш) асослаб берилган;
Марказий Осиёда минтақавий интеграцияни янги босқичга кўтариш, тинчлик, барқарор ривожланиш ва экологик хавфсизликни таъминлаш, этноконфессионал алоқаларни мустаҳкамлашдаги Ўзбекистон Республикасининг ташаббуслари ва конструктив хамкорлигининг аҳамияти ҳамда минтақавий ҳамкорликни ривожлантиришда минтақа халқларини фаоллаштириш механизмлари очиб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Марказий Осиё халқлари дўстлиги ва бирдамлигини таъминлашнинг ижтимоий-фалсафий таҳлили  тадқиқоти натижаси асосида:
Марказий Осиё давлатлари ўртасида “ҳамкорлик”, “икки томонлама ҳамкорлик”, “кўп томонлама ҳамкорлик”, “минтақавий ҳамкорлик”, тушунчалари ижтимоий фалсафий жиҳатдан тавсифланиб, уларнинг давлатлараро муносабатларни ривожлантириш механизми сифатидаги роли ва глобаллашув шароитида минтақавий ҳамкорлик ижтимоий зарурият эканлигига оид илмий хулосаларидан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон” телерадиоканалининг 2024-йил феврал ва апрел ойларидаги “Таълим ва тараққиёт”, “Ўзбекистон ёшлари”, “Миллат ва маънавият” номли дастурларини самарали ташкил этишда, уларнинг дастур ва ссенарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон телерадиоканали” давлат муассасасининг 2024-йил 8-апрелдаги 04-36-480-сонли далолатномаси). Натижада, диссертация илмий хулосари минтақа халқларининг қалби, маънавий оламини англаш, ижтимоий-маънавий эҳтиёжларни сифатли қондириш ва фуқаролик жамиятини ривожлантиришда фаол қатнашишига хизмат қилган;
жаҳонда кечаётган жадал ўзгаришлар ва турли зиддиятлар шароитида давлатлараро муносабатларда нафақат интеграция балки, кўптомонлама ҳамкорлик ҳам уларнинг барқарор ривожланишини таъминлайдиган муҳим омил эканлиги ҳамда глобал, минтақавий ўзгаришларга мувофиқлик, халқаро муносабатлардаги зиддиятларга ҳозиржавоблик нуқтайи назардан (Туркистон -умумий уйимиз) шиори остида минтақавий уюшмалар ташкил этиш самарали эканлигига оид илмий хулосаларидан Республика Маънавият ва маърифат марказининг 2023-йил учун чора-тадбирлар дастурининг ИИИ йўналишида белгиланган “Ғоя ва мафкура масаласи ҳамда илм-фан ва маърифат тарғиботи”, 15-банди “Геосиёсий ва мафкуравий жараёнларни мунтазам ўрганиш, хатарли таҳдидларга қарши самарали ғоявий кураш олиб бориш” мавзусида тарғибот ишларини ташкил этиш ва ўтказишда диссертация материалларидан фойдаланилган (Республика Маънавият ва маърифат маркази ҳузуридаги Ижтимоий-маънавий тадқиқотлар институтининг 2024-йил
13-апрелдаги 132-сонли далолатномаси). Натижада, диссертацияда илгари сурилган таклифлар, тавсия ва хулосалар Марказий Осиё халқлари дўстлиги ва бирдамлигини таъминлашнинг ижтимоий-фалсафий таҳлил этишга хизмат қилган.
Марказий Осиёда Ўзбекистон манфаатларини транспорт-коммуникация тизимида, Марказий Осиё бозорида ўз ўрнига эга бўлиш ва минтақадаги мавжуд табиий бойликларни дунё бозорига олиб чиқиш; қўшнилар билан яқин денгиз йўлига чиқиш борасида ҳамкорликни амалга ошириш омили бўлган Буюк ипак йўлини қайта тиклаш, Ўзбекистон чегаралари орқали минтақадаги барча давлатларни боғлаб туриш тизимини ривожлантириш лозимлигига доир илмий хулосаларидан Ўзбекистон Халқ Демократик партиясининг Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси, Қорақалпоғистон Республикаси Жўқорғи КенГЭСи, халқ депутатлари вилоят, туман ва шаҳар кенгашларига бўлиб ўтадиган сайловлардаги Сайловолди дастурининг “Жамиятда ижтимоий барқарорликни таъминлаш” қисмининг асосий устувор йўналишларини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Халқ демократик партияси Марказий Кенгашининг 2024-йил 10-октябрдаги 1-429-сонли далолатномаси). Натижада, диссертацияда илгари сурилган илмий ғоялар Ўзбекистоннинг Марказий Осиё давлатлари билан дўстона ҳамкорлигининг ўзига хос жиҳатларини илмий жиҳатдан тадқиқ этиш, минтақада миллатлараро муносабатларнинг миллий ва минтақавий хусусиятлари очиб беришга назарий асос бўлиб хизмат қилган.
Марказий Осиёдаги иқтисодий ва маданий – гуманитар алоқаларга плюралистик ёндашувлар, уларни этномаданий муштараклик атрофида уйғунлаштириш ҳамда минтақадаги ҳамкорликни мутаҳкамлашда ўзаро тенглик ва манфаатдорликка асосланган сиёсатни амалга ошириш имкониятлари (энергия ресурсларини биргаликда қайта ишлаш, минтақавий туризмни ривожлантириш, халқ дипломатиясини кучайтириш) асослаб берилганлигига доир илмий хулосалардан Ўзбекистон Республикаси Маданият вазирлиги ҳузуридаги Миллатлараро муносабатлар ва хорижий мамлакатлар билан дўстлик алоқалари қўмитасининг конференция, семинар, давра суҳбатлари, шунингдек маданий-маърифий тадбирларини ташкил этишда диссертация материалларидан фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Маданият вазирлиги ҳузуридаги Миллатлараро муносабатлар ва хорижий мамлакатлар билан дўстлик алоқалари қўмитасининг 2024-йил 8-ноябрдаги 14-07-1746 сонли маълумотномаси). Натижада, диссертация ишида кўрсатиб ўтилган муҳим хулосалар Ўзбекистондаги қирғиз, қозоқ, тожик ва туркман миллий маданий марказлари ва “Ўзбекистон-Қозоғистон”, “Ўзбекистон-Қирғизистон”, “Ўзбекистон-Тожикистон” ва “Ўзбекистон-Туркманистон” дўстлик жамиятлари фаолиятини самарали ташкил этишга самарали хизмат қилган.
Марказий Осиёда минтақавий интеграцияни янги босқичга кўтариш, тинчлик, барқарор ривожланиш ва экологик хавфсизликни таъминлаш, этноконфессионал алоқаларни мустаҳкамлашдаги Ўзбекистон Республикасининг ташаббуслари ва конструктив хамкорлигининг аҳамияти ҳамда минтақавий ҳамкорликни ривожлантиришда минтақа халқларини фаоллаштириш механизмлари очиб берилганлигига оид илмий натижаларидан Қирғиз Республикасидаги “Кйргйз-Туркиш Манас” университетининг “Медиа Манас” телевизион маркази, “Манас радио станцияда” ҳамда “Манас телеканали” фаолияти давомида соҳага доир телерадио эшиттиришлар ссенарийларини ишлаб чиқишда фойдаланилган. (Қирғиз Республикасининг “Кйргйз-Туркиш Манас” университетининг 2024-йил 30-ноябрдаги маълумотномаси). Натижада, Марказий Осиёда минтақавий интеграцияни янги босқичга кўтариш, тинчлик, барқарор ривожланиш ва экологик хавфсизликни таъминлаш, этноконфессионал алоқаларни мустаҳкамлашга хизмат қилган.