Эшмаматов Элшод Дилшод ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): «Жануби-ғарбий Ўзбекистонда карст ғорларининг географик тарқалиши, туризм-рекреация имкониятлари ва уларни карталаштириш», 11.00.01 –Табиий география (география фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.4.PhD/Gr351.
Илмий раҳбар: Аббасов Субхон Бурхонович, география фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассасалар номи: Самарқанд давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат университети, DSc.03/30.12.2021.Gr.02.07.
Расмий оппонентлар: Боймирзаев Каримжон Мирзахмедович, география фанлари доктори, доцент; Алимқулов Нусратилла Рахмонқулович, география фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Қарши давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Жануби-ғарбий Ўзбекистондаги карст ғорларининг географик тарқалиши, улардан истиқболда фойдаланиш имкониятлари бўйича илмий асосланган таклифлар ва тавсияларни ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Жануби-ғарбий Ўзбекистондаги карст ғорларининг ҳосил бўлиши, шаклланиши ва ривожланишига таъсир этувчи географик омиллар (тоғ жинсларнинг таркиби, структураси, тектоник, литологик, гидрологик ва иқлимий) аниқланган;
Жануби-ғарбий Ўзбекистондаги карст ғорларининг баландлик бўйлаб тарқалиш қонунияти табиий географик компонентларнинг функсионал ўзгариши асосида аниқланган;
ҳудуддаги карст ғорларининг жойлашган географик ўрни, экспозицияси дала шароитида аниқланган ва литологик таркиби, геологик ёши, катталиги, жойлашув йўналиши кўрсаткичларига кўра таснифланган;
Жануби-ғарбий Ўзбекистондаги карст ғорларининг туризм-рекреациядаги аҳамияти ноқулай типдаги ғорлар учун илк бора аниқланган ва уларни тарқалиш ҳамда спелеотуристик карталари яратилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Жануби-ғарбий Ўзбекистондаги карст ғорларининг географик тарқалиши, туризм-рекрация имкониятлари ва уларни карталаштириш бўйича олинган натижалар асосида:
Жануби-ғарбий Ўзбекистон карст ғорларининг географик тарқалиши ва туризм-реакреация имкониятларини оширишдаги ўрнини белгиловчи кўрсаткичлари Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Туризм қўмитаси амалий фаолиятига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Туризм қўмитасининг 2024 йил 18 октябрдаги 03-12-17-6916-сон маълумотномаси). Натижада, карст ғорларининг туризм-реакреация салоҳиятидан самарали фойдаланишнинг ҳудудий хусусиятларини аниқлаштириш имкониятлари ошган;
Карст ғорларининг туризм-рекреация учун қулайлигига кўра: жуда қулай, қулай, камроқ қулай, қулай эмас даражаларидаги баҳолашлари ва ишлаб чиқилган спелотуристик йўналишларидан Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Туризм қўмитасининг амалиётида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Туризм қўмитасининг 2024 йил 18 октябрдаги 03-12-17-6916-сон маълумотномаси). Натижада, Жануби-ғарбий Ўзбекистонда янги туризм-рекреация обектлари ва йўналишларидан самарали фойдаланишни такомиллаштиришга хизмат қилган;
Жануби-ғарбий Ўзбекистон карст ғорларининг спелеотуристик харитаси Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Туризм қўмитасининг амалиётига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Туризм қўмитасининг 2024 йил 18 октябрдаги 03-12-17-6916-сон маълумотномаси). Натижада, истиқболда дам олиш зоналарининг эстетик аҳамияти ва туристик салоҳиятини ҳамда барқарорлигини ҳисобга олиб жойлаштириш, туристик инфратузилмани ривожлантиришнинг аниқ чора-тадбирларини белгилаш ва режалаштириш имкониятлари ошган;
Жануби-ғарбий Ўзбекистон карст ғорларидан фойдаланиш ва муҳофаза қилишнинг устувор йўналишлари, уларга таъсир қилувчи аниқланган асосий сабаблари ва уларнинг ечимлари Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Туризм қўмитаси амалиётида қўлланилган (Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Туризм қўмитасининг 2024 йил 18 октябрдаги 03-12-17-6916-сон маълумотномаси). Натижада, тоғ ва тоғолди минтақаларида туризм-рекреация фаолиятини жойлаштириш, инфратузилмасини ривожлантириш ва истиқболда спелеотуризмда фойдаланишнинг устувор йўналишларини белгилаш бўйича чора-тадбирлар режасини такомиллаштириш имконини берган.