Kubitdinov Jamshed Abduraxmonovich
pedagogika fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD)
dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I.Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Yunon-rum kurashchilarda maxsus kuch tayyorgarligini takomillashtirish metodikasi”, 13.00.04–Jismoniy tarbiya, sport mashg‘ulotlari, sog‘lomlashtirish va adaptiv jismoniy tarbiya nazariyasi va metodikasi, pedagogika fanlari.
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2023.4.PhD/Ped2323
Ilmiy rahbar: Bakiev Zafar Abdushukurovich pedagogika fanlari nomzodi, dotsent
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: O‘zbekiston davlat jismoniy tarbiya va sport universiteti.
Ilmiy Kengash faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: O‘zbekiston davlat jismoniy tarbiya va sport universiteti, DSc.03/30.12.2019.Ped.28.01.
Rasmiy opponentlar: Ishtaev Javlon Mavlonboevich redagogika fanlari doktori (DSc), dotsent; Azizov Nosirjon Ne’matullaevich pedagogika fanlari nomzodi, professor.
Yetakchi tashkilot: Buxoro davlat universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi yunon-rum kurashchilarida maxsus kuch tayyorgarligini takomillashtirish metodikasi samaradorligini haftalik dastur asosida aniqlashdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi quyidagilardan iborat:
o‘quv-mashg‘ulot bosqichidagi yunon-rum kurashchilarining kuch sifatini rivojlantirish uchun musobaqa davrida yuzaga keladigan murakab vaziyatlarda muskul tarangligini izometrik tartibda ushlab turishga qaratilgan (raqibni belidan ushlab ikki tomonga ko‘tarib tushirish kabi) dinamik mashq usullarini mashg‘ulotlarda kiritish hisobiga hujum samaradorligi oshirilgan;
o‘quv-mashg‘ulot bosqichidagi yunon-rum kurashchilarining qo‘l mushak kuchini rivojlantirishga qaratilgan maxsus mashqlar va sport uskunalaridan foydalanib yuklamalarini bajarish hisobiga tik turgan holda hujum va himoya harakatlarini samaradorligi oshirilgan;
    o‘quv-mashg‘ulot bosqichlarida yunon-rum kurashchilarning murakab texnik-taktik harakatlarini bajarish samaradorligini oshirish parter holatda himoyalanish va jismoniy tayyorgarlik darajasini yaxshilashga qaratilgan (arqonga tirmashib chiqish va maksimal tezlikda elkalardan oshirib tashlash kabi) mashqlarni uslubga kritish hisobiga takomillashtirilgan;
o‘quv-mashg‘ulot bosqichlarida yunon-rum kurashchilarining umumiy va maxsus jismoniy tayyorgarlik samaradorligini oshirish uchun tuzilgan mezotsikl mashg‘ulot shakllarini rejalashtirishda organizmni keying jarayonga to‘laqonli tiklanishidan avval yuklamalarni (yuqori, o‘rta va past) darajalar bo‘yicha meyorlash hisobiga musobaqada kuch talab etuvchi texnik harakatlarni bajarish imkoniyatlari kengaytirilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Yunon-rum kurashchilarining maxsus kuchni rivojlantirish yuzasidan olingan ilmiy natijalar asosida:
o‘quv-mashg‘ulot bosqichidagi yunon-rum kurashchilarining kuch sifatini rivojlantirish uchun musobaqa davrida yuzaga keladigan murakab vaziyatlarda muskul tarangligini izometrik tartibda ushlab turishga qaratilgan (raqibni belidan ushlab ikki tomonga ko‘tarib tushirish kabi) dinamik mashq usullarini mashg‘ulotlarda kiritish hisobiga hujum samaradorligi oshirish bo‘yicha taklif va tavsiyalar Navoiy shahar “Navoiy Olimpiya va Paraolimpiya sport turlariga tayyorlash markazi”, o‘quv-mashg‘ulotlariga tadbiq qilingan (O‘zbekiston Respublikasi Jismoniy tarbiya va sport vazirligining 2020-yil 13-iyuldagi 02-07-08-1990-son ma’lumotnomasi). Natijada, qarshi hujumda muvaffaqiyatli bajarilgan texnik usullar 6 % ga oshgan;
o‘quv-mashg‘ulot bosqichidagi yunon-rum kurashchilarining qo‘l mushak kuchini rivojlantirishga qaratilgan maxsus mashqlar va sport uskunalaridan foydalanib yuklamalarini bajarish hisobiga tik turgan holda hujum va himoya harakatlarini samaradorligi oshirish bo‘yicha taklif va tavsiyalar Angren shahar “Bolalar va o‘smirlar sport maktabi” yunon-rum kurashchilarida o‘tgaziladigan o‘quv mashg‘ulot jaryonlariga tadbiq qilingan (O‘zbekiston Respublikasi Jismoniy tarbiya va sport vazirligining 2020-yil 13-iyuldagi 02-07-08-1990-son ma’lumotnomasi). Natijada, tajriba guruhi kurashchilari tomonidan hujum harakatlarini bajarish uchun sarflangan vaqt ko‘rsatkichlari 9% ga oshgan;
o‘quv-mashg‘ulot bosqichlarida yunon-rum kurashchilarning murakab texnik-taktik harakatlarini bajarish samaradorligini oshirish parter holatda himoyalanish va jismoniy tayyorgarlik darajasini yaxshilashga qaratilgan (arqonga tirmashib chiqish va maksimal tezlikda elkalardan oshirib tashlash kabi) mashqlarni uslubga kritish hisobiga takomillashtirish bo‘yicha taklif va tavsiyalar Chirchiq shahar “Chirchiq Olimpiya va Paraolimpiya sport turlariga tayyorlash markazi” yillik mashg‘ulot rejasiga kiritilgan (O‘zbekiston Respublikasi Jismoniy tarbiya va sport vazirligining 2020-yil 13-iyuldagi 02-07-08-1990-son ma’lumotnomasi). Natijada, maxsus kuch harakatlarni bajarish uchun asosiy jismoniy sifati tajriba guruhida 10-12,5% ga yaxshilangan bo‘lsa, nazorat guruhida bu ko‘rsatkich 8% ni tashkil qilgan. Nazorat guruhiga nisbatan tajriba guruhidagi yunon-rum kurashchilarining o‘quv-mashg‘ulot jarayonidagi jadal yuklamalari farqlari umumiy hajmdan 2-4,5% ga farqi aniqlangan;
o‘quv-mashg‘ulot bosqichlarida yunon-rum kurashchilarining umumiy va maxsus jismoniy tayyorgarlik samaradorligini oshirish uchun tuzilgan mezotsikl mashg‘ulot shakllarini rejalashtirishda organizmni keying jarayonga to‘laqonli tiklanishidan avval yuklamalarni (yuqori, o‘rta va past) darajalar bo‘yicha meyorlash hisobiga musobaqada kuch talab etuvchi texnik harakatlarni bajarish imkoniyatlari kengaytirish bo‘yicha taklif va tavsiyalar Jizzax viloyati Mirzacho‘l tumani “Sport maktabi”, yunon-rum kurashi bilan shug‘ullanuvchilarning o‘quv mashg‘ulotlariga tadbiq qilingan (O‘zbekiston Respublikasi Jismoniy tarbiya va sport vazirligining 2020-yil 13-iyuldagi 02-07-08-1990-son ma’lumotnomasi). Natijada, yunon-rum kurashchilarini maxsus kuch sifatlari 16 % ga o‘sishiga erishilgan;