Юлдашев Азиз Байназаровичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Эркин иқтисодий зоналарни ташкил қилишнинг назарий асослари ва самарали фаолият юритиш механизмларини такомиллаштириш», 08.00.01 – Иқтисодиёт назарияси.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2017.3.PhD/Iqt317.
Илмий раҳбар: Расулов Тулкин Сатторович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт  университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, DSc.03/30.01.2021.1.16.03.
Расмий оппонентлар: Расулев Алишер Файзиевич, Тошкент давлат иқтисодиёт университети, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор, Ташпулатова Лайло Маратовна Жаҳон иқтисодиёти ва дипломатия университети, иқтисодиёт фанлари номзоди, досент.
Етакчи ташкилот: Тошкент туқимачилик ва енгил саноат институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади эркин иқтисодий зоналарни ташкил қилишнинг назарий асослари ва самарали фаолият юритиш механизмларини такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
эркин иқтисодий зоналарни ташкил қилишга ёндашув мақсадли ҳудудларни хусусий инвестрларга концессияга берган ҳолда ҳудудда инфраструктурани яратиш ва уларни бошқа иштирокчиларга тижорат асосида бериш бюджет харажатларини камайтириш, хусусий капитални жалб қилиш ва мултипликатив самарага эришишга кўра назарий-услубий жиҳатдан такомиллаштирилган;
эркин иқтисодий зоналарнинг иқтисодий ресурслардан мақсадли фойдаланиш ва ишлаб чиқаришни маҳаллийлаштиришдаги драйверлик қобилияти назарий-услубий жиҳатдан асосланган ҳолда иқтисодий тциклларнинг асосий инновасион, технологик, ишлаб чиқариш ва реализасия босқичларининг синхронлаштирилган ҳаракатлари эркин иқтисодий зоналарнинг босқичлардаги ҳаракати тавсифига кўра аниқлаштирилган;
эркин иқтисодий зоналарнинг глобал иқтисодий инқирозли ҳолатлар шароитида содир бўлиши мумкин бўлган ҳолатларни юмшатиш функцияси ўсиш даврида инвестисиялар ва инновасияларни аккумулиясиялаш ҳамда секинлашув босқичида инфратузилмани қўллаб-қувватлаш ва ресурсларни қайта тақсимлашга кўра назарий-услубий жиҳатдан аниқлаштирилган ҳолда амалдаги ёндашувлар фаолиятни уч фазали ўсиш, секинлашув ва стабилизасия (барқарорлик)ка кўра (чуқур тург'унликдан ташқари) ташкил қилиш асосида такомилаштирилган;
эркин иқтисолий зоналар фаолиятини баҳолаш ёндашуви ижтимоий-иқтисодий, инновасия, инвестисия, экология, инфратузилма ва бошқарув жиҳатлари бўйича патент ва лисензлардан фойдаланиш, субъектлардан солиқ тушумлари ҳажми, ўртача иш ҳақининг бошқа ҳудудлардан фарқланиши, экологик хавфсизлик кабилар устуворлигига кўра такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
ЭИЗни ташкил қилишнинг назарий асослари ва самарали фаолият юритиш механизмларини такомиллаштириш бўйича олинган натижалар асосида:
эркин иқтисодий зоналарни ташкил қилишга ёндашув мақсадли ҳудудларни хусусий инвестрларга концессияга берган ҳолда ҳудудда инфраструктурани яратиш ва уларни бошқа иштирокчиларга тижорат асосида бериш асосида бюджет харажатларини камайтириш, хусусий капитални жалб қилиш ва мултипликатив самарага эришишга кўра назарий-услубий жиҳатдан такомиллаштирилган таклифдан Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновасиялар вазирлиги томонидан пуллик хизматлар кўрсатиш тартибини белгилашда фойдаланган (Олий таълим, фан ва инновасиялар вазирлигининг 2024-йил 29-январдаги 4/17-25/1-344-сонли маълумотномаси). Ушбу такомиллаштирилган ёндашув ЭИЗни ташкил қилиш имкониятларини кенгайтиришда ЭИЗ инфратузилмани мақсадли ривожлантириш, молиявий ресурслардан оқилона фойдаланиш ва хусусий капитални мақсадли жалб қилиш, мултипликатив самарага асосланган ҳолда фаолият самарадорлигини оширишга назарий-услубий жиҳатдан хизмат қилган;
назарий жиҳатдан ЭИЗнинг иқтисодий ресурслардан мақсадли фойдаланиш ва ишлаб чиқаришни маҳаллийлаштиришдаги драйверлик қобилияти асосланган ҳолда иқтисодий тциклларнинг асосий инновасион, технологик, ишлаб чиқариш ва реализасия босқичларининг синхронлаштирилган ҳаракатлари эркин иқтисодий зоналарнинг босқичлардаги ҳаракати тавсифига кўра аниқлаштирилган таклиф Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновасиялар вазирлиги томонидан тегишли иқтисодий таълим стандартларини такомиллаштиришда ҳамда Савдо-саноат палатаси томонидан мақсадли дастурларни услубий жиҳатдан муайян даражада асолашда фойдаланилган (Олий таълим, фан ва инновасиялар вазирлигининг 2024-йил 29-январдаги 4/17-25/1-344-сонли, Савдо-саноат палатасининг 2021-йил 7-апрелдаги 11/04-20-2727-сонли маълумотномалари). Ушбу таклиф тегишли олий таълим муассасалари талабалари ва Савдо-саноат палатасининг малака ошириш курсларида таҳсил олаётган тадбиркорлар билим ва кўникмаларни илмий асосда мустаҳкамлашга ҳамда Савдо-саноат палатаси томонидан мақсадли ҳужжатлар ва дастурларни назарий-услубий жиҳатдан асослашга муаян даражада хизмат қилган;
эркин иқтисодий зоналарнинг глобал иқтисодий инқирозли ҳолатлар шароитида содир бўлиши мумкин бўлган ҳолатларни юмшатиш функцияси ўсиш даврида инвестисиялар ва инновасияларни аккумулиясиялаш ҳамда секинлашув босқичида инфратузилмани қўллаб-қувватлаш ва ресурсларни қайта тақсимлашга кўра назарий-услубий жиҳатдан аниқлаштирилган ҳолда амалдаги ёндашувлар фаолиятни уч фазали ўсиш, секинлашув ва стабилизасияга кўра (чуқур тург'унликдан ташқари) ташкил қилиш асосида такомилаштириш таклифи Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновасиялар вазирлиги томонидан тегишли иқтисодий таълим стандартларини такомиллаштиришда ҳамда Савдо-саноат палатаси томонидан мақсадли дастурларни услубий жиҳатдан муаян даражада асолашда фойдаланилган (Олий таълим, фан ва инновасиялар вазирлигининг 2024-йил 29-январдаги 4/17-25/1-344-сонли, Савдо-саноат палатасининг 2021-йил 7-апрелдаги 11/04-20-2727-сонли маълумотномалари), таклиф жаҳон миқёсида содир бўлгаётган иқтисодий инқирозли шароитларда ЭИЗ фаолиятини ривожлантиришга оид дастурларни ишлаб чиқиш ва мақсадли кадрларнинг билим ва кўникмаларини оширишга муаян даражада хизмат қилган;
эркин иқтисолий зоналар фаолиятини баҳолаш ёндашуви ижтимоий-иқтисодий, инновасия, инвестисия, экология, инфратузилма ва бошқарув жиҳатлари бўйича патент ва лисензлардан фойдаланиш, субъектлардан солиқ тушумлари ҳажми, ўртача иш ҳақининг бошқа ҳудудлардан фарқланиши, экологик хавфсизлик кабилар устуворлигига кўра такомиллаштириш бўйича таклифдан Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновасиялар вазирлиги томонидан тегишли иқтисодий таълим стандартларини такомил-лаштиришда ҳамда Савдо-саноат палатаси томонидан тармоқ ва ҳудудий дастурларни услубий жиҳатдан муайян даражада асослашда фойдаланилган (Олий таълим, фан ва инновасиялар вазирлигининг 2024-йил 29-январдаги 4/17-25/1-344-сонли, Савдо-саноат палатасининг 2021-йил 7-апрелдаги 11/04-20-2727-сонли маълумотномалари), ушбу таклиф эркин иқтисодий зоналар фаолияти натижаларини баҳолаш аниқлигига кўра бошқарув қарорлари самарадорлигини оширишга муаян даражада хизмат қилган.