Носуруллаев Қодир Абдишариб ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Қишлоқ хўжалигида суғурталаш механизмини такомиллаштириш”, 08.00.04-“Қишлоқ хўжалиги иқтисодиёти” (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.4.PhD/Iqt254.
Илмий раҳбарининг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Юнусов Искандар Орифович, иқтисодиёт фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: “Тошкент ирригасия ва қишлоқ хоʻжалигини механизасиялаш муҳандислари институти” Миллий тадқиқот университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: “Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти” Миллий тадқиқот университети, DSc.03/30.01.2020.I.10.03.
Расмий оппонентлар: Эгамбердиев Фармонқул Турсунқулович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Вахобов Абдурашид Расулович, иқтисодиёт фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат иқтисодиёт университети Самарқанд филиали
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади қишлоқ хўжалигида суғурталаш механизмини такомиллаштириш бўйича илмий-услубий таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
суғурталанувчи қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари етиштирувчи хўжалик юритиш субъектларининг ҳудудий жойлашуви, табиий шароит ва омиллари, кўрсатилган агросуғурта хизматлари ва олинган зарар ҳажми орқали суғурта мукофотини табақали ҳисоблаш коеффициентлари бўйича услубий ёндашув ишлаб чиқилган ва такомиллаштириш йўллари таклиф этилган;
қишлоқ хўжалигида суғурта хизматлари ҳажми ва турларини кўпайтириш,  улар билан суғурталанувчи хўжаликларни сифат ва муддат жиҳатдан барқарор таъминлаш учун “Қишлоқ хўжалигини суғурталаш жамғармаси”ни ташкил этиш зарурияти ҳамда унинг молиявий манбалари ва иқтисодий механизмлари асосланган;
қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари етиштириш, деҳқончилик экинлари ва чорва молларини суғурталаш заруриятини келтириб чиқарган ҳодиса содир бўлган ҳолатларда суғурта тўловларини амалга ошириш ва муносабатларини мувофиқлаштириш мақсадида рақамли технологияларга асосланган электрон тизим ва унинг механизмлари ишлаб чиқилган;
қишлоқ хўжалигида агросуғурта тўловлари ҳажмининг 2028 йилгача бўлган прогноз параметрлари асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Қишлоқ хўжалигида суғурталаш механизмини такомиллаштириш йўллари бўйича ишлаб чиқилган илмий таклифлар асосида:
қишлоқ хўжалигида маҳсулот ишлаб чиқариш ва чорвачилик тармоғида худудлар ва риск омиллари кесимида суғурта мукофотларини ҳисоблаш учун коеффициентлар қўллаш бўйича таклифлар Хоразм вилояти иқтисодиёт ва молия бошқармаси, Урганч тумани иқтисодиёт ва молия бўлими ҳамда “Семург Инсуранcе” АЖ томонидан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон фермер, деҳқон хўжаликлари ва томорқа ер эгалари кенгаши 01/03-1458/АП-сон маълумотномаси, Ўзбекистон суғурта бозори профессионал иштирокчилари Уюшмаси 2025 йил 21-январдаги № 002 - сон маълумотномаси). Мазкур коеффици-ентларни жорий этиш орқали қишлоқ хўжалигида фаолият юритувчи субъект-ларнинг молиявий харажатларини 10-15 фоизга камайтиришга эришилган;
қишлоқ хўжалигида маҳсулот етиштиришни ҳамда чорва молларини суғурталашда рақамли технологияларни қўллаш, электрон тизим яратиш ва унда суғурта ҳодисаси юзага келганда суғурта тўловларини тўлаш ва субси-диялаш механизмлари Хоразм вилояти иқтисодиёт ва молия бошқармаси, Урганч тумани иқтисодиёт ва молия бўлими ҳамда “Семург Инсуранcе” АЖ томонидан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон фермер, деҳқон хўжаликлари ва томорқа ер эгалари кенгаши 01/03-1458/АП-сон маълумотномаси, Ўзбекистон суғурта бозори профессионал иштирокчилари Уюшмаси 2025 йил 21-январдаги № 002 - сон маълумотномаси). Таклиф этилган ушбу механизмлар агросуғурта тизимини  самарали ташкил этиш, уни рағбатлантириш ва қўллаб-қувватлашда бозор механизмларини жорий этиш шароитида агросуғурта муносабатларини ривожлантиришда ижобий самара берган;
қишлоқ хўжалигида суғурта хизматлари хажмини ошириш ҳамда сифат жиҳатдан яхшилаш учун “Қишлоқ хўжалигини суғурталаш жамғармаси”ни ташкил этиш ва унинг иқтисодий механизмларини такомиллаштириш бўйича таклифлар Хоразм вилояти иқтисодиёт ва молия бошқармаси, Урганч тумани иқтисодиёт ва молия бўлими ҳамда “Семург Инсуранcе” АЖ томонидан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон фермер, деҳқон хўжаликлари ва томорқа ер эгалари кенгаши 01/03-1458/АП-сон маълумотномаси, Ўзбекистон суғурта бозори профессионал иштирокчилари Уюшмаси 2025 йил 21-январдаги № 002 - сон маълумотномаси). Мазкур таклиф агросуғурта хизматларини тизимли ташкил этиш, шунингдек, хизматлар бозорида сифат кўрсаткичларини яхшилаш ва молиявий ресурсларни самарали тақсимлаш натижасида суғурта компаниялари ҳамда қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари ишлаб чиқарувчилар фаолиятида молиявий йўқотишларни 20 фоизгача қисқаришига хизмат қилган;
Республика қишлоқ хўжалигида суғурта тўловлари ҳажми ўзгаришининг 2028 йилгача мўлжалланган прогноз кўрсаткичлари Хоразм вилояти иқтисодиёт ва молия бошқармаси, Урганч тумани иқтисодиёт ва молия бўлими ҳамда “Семург Инсуранcе” АЖ томонидан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон фермер, деҳқон хўжаликлари ва томорқа ер эгалари кенгаши 01/03-1458/АП-сон маълумотномаси, Ўзбекистон суғурта бозори профессионал иштирокчилари Уюшмаси 2025 йил 21-январдаги № 002 - сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида 2028 йилга бориб, республикамиз қишлоқ хўжалиги бўйича суғурта хизматлари кўрсатишдан тушадиган суғурта тўловлари ҳажми 146,6 млн.сўмни ташкил этиши асосланган.