Мирзоева Истат Элмуродовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): «Тўдакўл – Қуйимозор сув омборлари ва унинг атрофи ландшафтларининг экологик ҳолати», 11.00.01 –Табиий география (география фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.4.PhD/Gr360.
Илмий раҳбар: Аббасов Субхон Бурхонович, география фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассасалар номи: Бухоро давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат университети, DSc.03/30.12.2021.Gr.02.07.
Расмий оппонентлар: Қўзибоева Озодхон маҳмудовна, география фанлари доктори, доцент; Шодиев Санжар Рўзиқулович, география фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Жиззах давлат педагогика университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Тўдакўл–Қуйимозор сув омборлари ва уларнинг атрофидаги ландшафтлар экологик ҳолатининг шаклланиши ва ўзгаришини баҳолаш, улардан оқилона фойдаланиш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Тўдакўл – Қуйимозор сув омборлари атрофи ландшафтларнинг геоекологик ҳолатини оптималлаштиришда турли радиометрик диапазонлардаги космик суратларни комплекс қўллаш асосида кўп йиллик ўсимликлар ўзгариши ва тупроқ қоплами ҳолати аниқланган;
сув омборларга туташ ҳудуд ландшафтларининг ўзгариш динамикаси масофавий усулларни қўллаш асосида аниқланган ҳамда уларнинг йирик масштабли мавзули карталари яратилган;
ҳудуднинг ландшафт-экологик ҳолати замонавий усулларда (масофадан зондлаш маълумотларини дешифровка қилиш орқали) аниқланган ва уларнинг барқарорлигини ошириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқилган;
чўл ландшафтларини таснифлашнинг асосий тамойиллари асосланган ва янгича типологик, таксономик поғона ҳамда бирликлар тизими ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Тўдакўл – Қуйимозор сув омборлари ва унинг атрофи ландшафтларининг экологик ҳолати бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Тўдакўл – Қуйимозор сув омборининг ўрта масштабли мавзули карталарининг ҳозирги ҳолатини оптималлаштириш учун картографик методлар ишлаб чиқилган ва космик суратлар ёрдамида такомиллаштирилган космик суратларни комплекс қўллаш тизими Ўзбекистон Республикаси иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги Кадастр агентлигининг амалий фаолиятида жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги Кадастр агентлигининг 2024 йил 30 августдаги 03-03/72-сон маълумотномаси). Натижада, Тўдакўл – Қуйимозор сув омборининг ҳозирги ҳолатини картографик таъминлашда замонавий усулларни кенг қўллаш имконини берган;
Тўдакўл – Қуйимозор сув омборининг ва унинг атрофи ландшафтларининг экологик ҳолатининг маʼлумотлар базасини замонавий АрcГИС дастурида яратиш, маʼлумотларни танлаш ва гуруҳлаштириш асосида ўрта масштабли Тўдакўл – Қуйимозор атрофи ўсимлик қоплами динамикаси карталари ҳамда Тўдакўл – Қуйимозор атрофи тупроқларининг ўзгариш картасидан Ўзбекистон Республикаси иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги Кадастр агентлигининг амалий фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги Кадастр агентлигининг 2024 йил 30 августдаги 03-03/72-сон маълумотномаси). Натижада, ушбу яратилган карталарнинг мазмунини бойитиш ҳамда илмий ва амалий аҳамиятини ошириш имконини берган;
космик суратларни қайта ишлашда ГАТ дастурий таъминотларини қўллаш асосида 1:10 000 масштабли рақамли Тўдакўл – Қуйимозор сув омборининг карталарини тузиш технологияси асосида давлат кадастрини юритишнинг такомиллашган тизимлари Ўзбекистон Республикаси иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги Кадастр агентлигининг амалий фаолиятида жорий этилган. (Ўзбекистон Республикаси иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги Кадастр агентлигининг 2024 йил 30 августдаги 03-03/72-сон маълумотномаси). Натижада, Тўдакўл – Қуйимозор сув омбори атрофининг картасини тузишда жойдаги обектларни автоматик тарзда космик суратлар бўйича аниқлаш имконини берган.