Nizomitdinova Ma’rifatxon Shoirjon qizining
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Farg‘ona viloyati sharoitida asalari oilasi mahsuldorligini oshirishda  soya suti ozuqasidan foydalanish texnologiyasini takomillashtirish”, 06.02.03– Xususiy zootexniya. Chorvachilik mahsulotlarini ishlab chiqarish texnologiyasi (Qishloq xo‘jaligi fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2024.2.PhD/Qx1442
Ilmiy rahbar: Raximov Madaminjon Alijonovich, qishloq xo‘jaligi fanlari nomzodi, dotsent.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Farg‘ona davlat universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Farg‘ona davlat universiteti, PhD.03/30.12.2019.B.05.03.
Rasmiy opponentlar: Madraximov Shodlik Nazarovich, qishloq xoʻjaligi fanlari doktori; Maxmadiyarov Otabek Axatqulovich, qishloq xo‘jaligi fanlari nomzodi, dotsent.
Yetakchi tashkilot: Chorvachilik va parrandachilik ilmiy tadqiqot instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi Farg‘ona viloyatini tabiiy iqlim sharoitida asalari oilasini mahsuldoligini oshirishda, tabiiy oqsilga boy soya suti ozuqasidan foydalanish texnologiyasini ishlab chiqish va takomillashtirish.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:    
ilk bor, Farg‘ona viloyati sharoitida karpat asalari oilasini oziqlantirishda soya oʻsimligi sutini asalari oilasi mahsuldorligiga ta’sirini dastlabki kundan boshlab amalga oshirish tadbirlarini qoʻllashda tajriba guruhlarida ona asalarilarning kunlik tuxum qo‘yishi nazorat guruhiga nisbatan 20-22% ga oshirilishi asoslangan;
ilk bor, Farg‘ona viloyati sharoitida karpat asalari oilalari soya suti bilan oziqlantirilganda asal mahsuldorligi tajriba guruhlarida nazoratga nisbatan 20,9% ga, mum mahsuldorligi 18,4% ga oshirilishi isbotlangan;
asalari oilasini qishlov davridan sog‘lom chiqishini ta’minlash maqsadida soya kukuni va soya sutini asalari ozuqasiga qo‘shib berilganda asalari organizmida oqsil va yog‘ miqdori ko‘payganligi hamda najas miqdorining kamayganligi aniqlangan;
karpat zotli asalari oilasini soya suti bilan oziqlantirilganda qishlovdan chiqqan asalar oilalarida asalari chiqimi tajriba guruhlarida 35,6% ga kamayganligi isbotlangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Farg‘ona viloyatida asalari oilasi mahsuldorligini oshirishda oqsilga boy boʻlgan soya suti bilan oziqlantirish texnologiyasi boʻyicha olib borilgan tadqiqotlar natijalari  asosida:
karpat zotli asalari oilasini mahsuldorligini to‘liq yuzaga chiqarish vamahsuldorligini oshirishning samarali usullarini ishlab chiqish bo‘yicha olib borilgan tadqiqotlar natijalari Farg‘ona viloyati “Asalarichilar uyushmasi”dagi  asalari oilasida joriy etilgan (O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi huzuridagi Veterinariya va chorvachilikni rivojlantirish qo‘mitasining 2024-yil 11-oktyabrdagi 02/23-2357-son ma’lumotnomasi). Natijada, III tajriba guruhidagi asalari oilalaridan yil yakunida 31,4 kg asal mahsuloti olinib, rentabellik darajasi 55,9% ni, nazorat guruhida esa 22 kg asal mahsuloti olindi hamda rentabellik darajasi 10,4% ni tashkil qilgan;
o‘xshashlik asosida nazorat guruhida (n-10) va tajriba guruhlarida (n-30) asalari oilalari tashkil etilib, asalari ozuqasi tarkibiga qo‘shimcha soya suti qo‘shish me’yorlari Farg‘ona davlat universiteti va Vengriyaning qishloq xoʻjaligi va hayotiy fanlar universiteti ilmiy loyihalar markazidagi “Asalarichilik kovorking markazi”da amaliyotga joriy etilgan (O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi huzuridagi Veterinariya va chorvachilikni rivojlantirish qo‘mitasining 2024-yil 11-oktyabrdagi 02/23-2357-son ma’lumotnomasi). Natijada, III tajriba guruhidagi asalari oilalaridan yil yakunida 29,5 kg asal mahsuloti olinib, rentabellik darajasi 46,5% ni, nazorat guruhida esa 21,5 kg asal mahsuloti olindi hamda rentabellik darajasi 7,9% ni tashkil qilgan;
“Asalari oilasi mahsuldorligini oshirish maqsadida soya sutidanfoydalanish texnologiyasining afzalligi bo'yicha” nomli tavsiyanoma Farg‘ona viloyati, Farg‘ona tumani 2-son kasb-hunar maktabining “Asalarichilik oʻquv-uslubiy markazi”da amaliyotga joriy etilgan (O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi huzuridagi Veterinariya va chorvachilikni rivojlantirish qo‘mitasining 2024-yil 11-oktyabrdagi 02/23-2357-son ma’lumotnomasi). Natijada, III tajriba guruhidagi asalari oilalaridan yil yakunida 28 kg asal mahsuloti olinib, rentabellik darajasi 39% ni, nazorat guruhida esa 20,4 kg asal mahsuloti olindi hamda rentabellik darajasi 2,4% ni tashkil qilgan.

Yangiliklarga obuna bo‘lish