Tursunkulova Maxsuda Suyarkulovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I.    Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri: 05.06.02–To‘qimachilik materiallari texnologiyasi va xomashyoga dastlabki ishlov berish - “Murakkab to‘qimalar asosida poyabzal ustligi uchun ikki qatlamli trikotaj to‘qimalarini olish texnologiyasini takomillashtirish”.
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2024.1.PhD/T4481
Ilmiy rahbar: Xoliqov Qurbonali Madaminovich, texnika fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Namangan to‘qimachilik sanoati instituti
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Namangan to‘qimachilik sanoati instituti, PhD.03/04.10.2023.T.174.01
Rasmiy opponentlar: Jumaniyazov Qadam Jumaniyazovich, texnika fanlari doktori, professor; Xanxadjaeva Nilufar Raximova, texnika fanlari doktori, professor.
Yetakchi tashkilot: Farg‘ona politexnika instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: trikotaj to‘quv mashinalarining imkoniyatlari va mahalliy xomashyodan samarali foydalanib murakkab to‘qimalar asosida poyabzal ustligi uchun ikki qatlamli trikotaj to‘qimalarini olish texnologiyasini takomillashtirish hamda mahsulotlar assortimentini kengaytirishdan iborat.
III.Tadqiqotning ilmiy yangiligi quyidagilardan iborat:
yassi ignadonli trikotaj to‘quv jihozining to‘quv ignalarini lastik tartibida  joylashtirish bilan shakl saqlash va havo o‘tkazuvchanlik  kabi xususiyatlari yuqori bo‘lgan takomillashgan ikki qatlamli trikotaj to‘qimalarini olish usuli ishlab chiqarilgan;
yassi ikki ignadonli trikotaj to‘quv mashinalarida glad, lastik va ochiq  halqalari tartibida joylashtirish asosida olingan ikki qatlamli trikotaj to‘qimalarining ochiq halqalar miqdorini ko‘payib, glad halqa qatorlarini lastik halqalar qatoriga o‘zgarishi hisobiga hajm va yuza zichliklarini, havo o‘tkazuvchanlik, kirishish, ishqalanishga chidamlilik, uzish kuchi va deformatsiyalanish kabi xususiyatlarini kompleks baholash orqali optimal qiymatlar aniqlangan;
to‘qima tarkibidagi press va yarim halqalarning ortishi hisobiga ikki qatlamli trikotaj to‘qimalarning o‘rilishlariga, olish usuliga, to‘qimaning ishqalanishga chidamliligi, uzilish kuchi va uzilishdagi uzayishi xususiyatlariga ta’sir etish qonuniyatlari aniqlangan;
to‘qima tarkibidagi press va yarim halqalarning orttirilgan to‘qimalarda xomashyo tarkibini hamda to‘qima zichligini o‘zgarishlarini hajmiy zichligiga ta’sirining matematik modeli ishlab chiqilgan va regression matematik model asosida ratsional qiymatlari aniqlangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Murakkab to‘qimalar asosida poyabzal ustligi uchun ikki qatlamli trikotaj to‘qimalarini olish texnologiyasini takomillashtirish bo‘yicha olingan ilmiy-amaliy natijalar asosida:
Yassi ikki ignadonli trikotaj to‘quv mashinasining ignadon ignalarini joylashishini o‘zgartirish asosida olingan ikki qatlamli trikotaj to‘qimasidan foydalanib, murakkab to‘qimalar asosida poyabzal ustligi uchun ikki qatlamli trikotaj to‘qimalarining yangi namunalari “O‘zto‘qimachiliksanoat” uyushmasi tasarrufidagi “Porloq Chust Brendi”  MChJ, “Al-Aziz” MChJ korxonasining  ikki yassi ignadonli trikotaj to‘quv mashinasida  to‘qib olindi va  ishlab chiqarishga joriy etildi.  (O‘zbekiston Respublikasi  “O‘zto‘qimachiliksanoat”  uyushmasining 2024 yil 15 avgustdagi 03/25-1712- son  ma’lumotnomasi), (O‘zbekiston Respublikasi “Uzcharmsanoat”  uyushmasining 2024 yil 8 avgustdagi AC-7/1956-son  ma’lumotnomasi). Natijada 5-variant bo‘yicha bir kilogramm to‘qima uchun sarflangan xomashyo miqdori 30 730 so‘m, bir tonna to‘qima uchun sarflangan xomashyo miqdori 30 730 150 so‘m, ishlab chiqarilgan 1 tonna to‘qimaning qiyosiy iqtisodiy samaradorligi 4 721 150 (to‘rt million etti yuz yigirma bir ming bir yuz ellik) so‘mni tashkil etgan.