Юнусова Нигина Шухратовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Сурункали юрак етишмовчилиги билан касалланган беморларни комплекс даволашда жисмоний реабилитация дастурларини такомиллаштириш” 14.00.05 – “Ички касалликлар” ва 14.00.12 – “Тиббий реабилитология”.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.1.PhD/Tib1090.
Илмий раҳбарлар: Туляганова Дилдора Каримовна, тиббиёт фанлари доктори; Усманходжаева Адибахон Амирсаидовна, тиббиёт фанлари доктори.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Республика ихтисослаштирилган терапия ва тиббий реабилитация илмий-амалий тиббиёт маркази
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент тиббиёт академияси ҳузуридаги DSc.04/30.12.2019.Tib.30.02 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Юлдашева Гулчехра Рустамовна, тиббиёт фанлари доктори, доцент; Раимкулова Нарина Робертовна, тиббиёт фанлари доктори, доцент
Етакчи ташкилот: Абу Али ибн Сино номидаги Бухоро давлат тиббиёт институти.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Сурункали юрак етишмовчилиги бўлган беморларни комплекс даволашда жисмоний реабилитация дастурларини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
сурункали юрак етишмовчилиги билан оғриган беморларни даволашда ишлаб чиқилган жисмоний реабилитация дастурларида дифференциал ёндашувлар касалликнинг клиник кечишида, миокарднинг систолик функцияси, нафас олиш функцияси, жисмоний юкламага чидамлилигини ошиши ва ҳаёт сифатининг сезиларли яхшиланишига ёрдам бериши исботланган;
сурункали юрак етишмовчилиги билан оғриган беморларда жисмоний машқлар ёрдамида комплекс реабилитация самарадорлигини аниқлаш, КХБШ, ОДЮС ва ХС кўрсаткичларини қайд этиш учун  электрон  дастур ишлаб чиқилган  ҳамда жисмоний тарбия машғулотида нафас олиш ва юрак-қон томир тизимларининг ҳолатини баҳолаш ва уларнинг интенсивлигини созлаш асосланган;
илк бор ишемик этиологияли сурункали юрак етишмовчилиги бўлган беморларни даволаш мажмуасида аэроб жисмоний машқлар ҳамда замонавий механик инновацион аппаратлар (Мотомед) ёрдамида жисмоний реабилитация дастури такомиллаштирилиб, юрак-қон томир ҳамда нафас олиш тизимлари кўрсаткичларини ишончли миқдорда яхшиланиши аниқланган;
жисмоний тарбия машғулотлари мажмуасининг амбулатор ва уй шароитида бажариладиган давомийлиги ва интенсивлиги беморларни иш қобилиятини ва юрак морфофункционал ҳолатини сезиларли даражада яхшиланишига олиб келиши асосланган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги илмий техник кенгашнинг 2024 йил 15 июлдаги 3-сонли хулосасига кўра:
биринчи илмий янгилик: Илк бор ишемик этиологияли сурункали юрак етишмовчилиги бўлган беморларни даволаш мажмуасида аэроб жисмоний машқлар ҳамда замонавий механик инновацион аппаратлар (Мотомед) ёрдамида жисмоний реабилитация дастури такомиллаштирилганлиги Тошкент вилояти ихтисослаштирилган соматика шифохонасининг 01.08.2023 йилдаги 58-сонли буйруғи билан амалиётга жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: сурункали юрак етишмовчилиги бўлган беморларни реабилитация қилиш дастурига аэроб машқлар билан Мотомед аппаратидаги машқларни киритиш ва ушбу усуллардан изчил фойдаланиш беморлар функционал ҳолатининг клиник ва функционал кўрсаткичлари  динамикасига ижобий таъсир этди. Иқтисодий самарадорлик: даволаш тактикасини такомиллаштириш орқали эришилди, касалликнинг ривожланиши, касалланиш, ногиронлик, қайта касалхонага ётқизиш тезлигини камайтириш орқали иқтисодий харажатларни сезиларли даражада камайтиришга ёрдам берди. Хулоса: шифохонада  реабилитация даврида медикаментоз давога қўшимча қилиб аэроб машқлар замонавий механик инновацион терапия ёрдамида бажарилиши сурункали юрак етишмовчилиги клиник кечиши кўрсаткичларининг сезиларли даражада яхшиланишига олиб келди.
иккинчи илмий янгилик: Сурункали юрак етишмовчилиги билан оғриган беморларни даволашда ишлаб чиқилган жисмоний реабилитация дастурларида дифференциал ёндашувлар касалликнинг клиник кечишида, миокарднинг систолик функцияси, нафас олиш функцияси, жисмоний юкламага чидамлилигини ошиши ва ҳаёт сифатининг сезиларли яхшиланишига ёрдам бериши исботланган; Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги: бизнинг тадқиқотларимиз натижалари шуни кўрсатдики, медикаментоз даво билан бир қаторда аэроб жисмоний машқлардан ва айниқса замонавий механик инновацион аппаратлар (Motomed)дан фойдаланиш, СЮЕ мавжуд беморларда, айниқса III ФСга мансуб беморларда ташқи нафас функциясининг сезиларли даражада яхшиланишига ёрдам беради. Олинган натижаларга кўра, СЮЕ билан оғриган беморлар реабилитация тадбирлари мажмуасига аэроб машқлар ва замонавий механик инновацион аппаратлар (Motomed)да машқларни киритиш монотерапиядан кўра самаралироқдир. Ушбу даво усули нафақат беморларнинг клиник ҳолатини яхшилайди, жисмоний фаолиятга чидамлиликни ва чап қоринча систолик функциясини, ташқи нафас олиш функциясини ҳам оширади, балки СЮЕ билан оғриган беморларнинг ҳаёт сифатини яхшилашга ёрдам беради ва асосий касалликнинг кучайиши ҳамда асоратларининг олдини олади. Иқтисодий самарадорлиги: Натижаларни амалиётга тадбиқ қилиш сурункали юрак етишмовчилиги бўлган беморларни даволаш самарадорлигини ошириш ва клиник ҳолатини яхшилаш имконини яратди, шунингдек, СЮЕ билан оғриган беморларни даволаш усулларини мувофиқлаштириш ва ҳаёт сифатини яхшилашга ёрдам берди. Хулоса: Сурункали юрак етишмовчилиги билан оғриган беморларда дифференциалаштирилган реабилитация  дастурлари юрак-қон томир ҳамда нафас олиш тизимлари кўрсаткичларини ишончли миқдорда яхшиланишини исботлади.
учинчи илмий янгилик: Биринчи марта жисмоний тарбия машғулотлари мажмуасининг амбулатор ва уй шароитида бажариладиган давомийлиги ва интенсивлиги беморларни иш қобилиятини  сезарли  оширишига олиб келишини Тошкент шаҳар 52-оилавий поликлиниканинг 22.12.2023 йилдаги 88-сонли буйруғи билан амалиётга жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: Натижалар сурункали юрак етишмовчилигини даволаш усулларини оптималлаштиришга имкон берди ва сурункали юрак етишмовчилиги билан оғриган беморларнинг ҳаёт сифатини яхшилашга ёрдам берди. Иқтисодий самарадорлиги: СЮЕ билан оғриган беморларни даволашда медикаментоз  даволаш асосида жисмоний машқларни узоқ муддат қўллаш КҲБШ, ОДЮС, пикфлоуметрия ва ЧҚ ОФ кўрсаткичларининг ишончли миқдорда  яхшиланишига олиб келди. Даво самарадорлиги ҳафтасига 90 дақиқадан кўпроқ машқ қилган беморларда ишончли миқдорда  юқори бўлди. Хулоса: Медикаментоз давога қўшимча қилиб механик терапияда беморларга  аэроб машқларни  давомийлиги ва интенсивлиги индивидуал равишда жисмоний юкламага чидамлиликни сезиларли даражада оширишга ёрдам берди.
тўртинчи илмий янгилик: Сурункали юрак етишмовчилиги  билан оғриган беморларда жисмоний машқлар ёрдамида комплекс реабилитация самарадорлигини аниқлаш, КХБШ, ОДЮС ва ХС кўрсаткичларини қайд этиш учун  электрон  дастур ишлаб чиқилган  ҳамда жисмоний тарбия  машғулотида нафас олиш ва юрак-қон томир тизимларининг ҳолатини баҳолаш ва  уларнинг интенсивлигини созлаш имконини беради. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги: Бирламчи тиббий ёрдам муассасаларида, шунингдек, терапия ва кардиология клиникаларида СЮЕ билан оғриган беморларни даволаш комплексига жисмоний машқларни эрта жорий этиш орқали иқтисодий самарадорликка эришилди, бу касалликнинг ривожланишига тўсқинлик қилиб, ногиронликни, қайта шифохонага ётишлар сонини, шунингдек  устувор бўлган патологияларни даволашни олдини олиш бўйича чора-тадбирларни сезиларли даражада камайтиради. Хулоса: Сурункали юрак етишмовчилиги бўлган беморларда жисмоний машқлар билан реабилитация қилишнинг самарадорлигини баҳолаш учун ЭҲМ дастури орқали олиб борилган реабилитация дастурларининг самарадорлиги аниқланди.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish