Ҳакимов Шорасулнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертасия мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Қўйларнинг инфекцион некротик гепатит касаллиги эпизоотологияси ва унга қарши кураш чора-тадбирлари”, 16.00.03-Ветеринария микробиологияси, вирусологияси, эпизоотологияси, микологияси, микотоксикологияси ва иммунологияси (ветеринария фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2023.3.PhD/В99
Илмий раҳбар: Салимов Илҳом Хаитович, ветеринария фанлари доктори, катта илмий ходим.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ветеринария илмий-тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ветеринария илмий-тадқиқот институти, PhD.06/29.10.2021.В.139.01.
Расмий оппонентлар: Хамдамов Ҳабибулло Аблакулович, ветеринария фанлари доктори, профессор; Маматова Замира Баратовна, ветеринария фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлар аграр университети.    
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Самарқанд ва Қашқадарё вилоятлари ҳудудларида инфекцион некротик гепатит касаллигининг эпизоотологик ҳолатини ўрганиш, касалликни кечиши, клиник белгилари, патологоанатомик ўзгаришларини аниқлаш, касалликка ишончли ташхис қўйишни ишлаб чиқиш ва уни ўхшаш касалликлардан фарқлаш, C.новйи нинг патогенлиги юқори штаммларини ажратиш, ва улардан биологик препарат-вакцина яратишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор Республикамизнинг Самарқанд ва Қашқадарё вилоятларида текширилган қўйларда инфекцион некротик гепатит касаллигини тарқалганлиги мос равишда 5219 бошдан 317 ҳолат - 6,1 % ва 3913 бошдан 270 ҳолат - 6,9 фоизлиги аниқланган;
қўйларнинг инфекцион некротик гепатит касаллигида ҳаракат координациясини бузилиши, суриниб тўғри ҳолатда йиқилиши ва шу ҳолатда ўлиши, патологоанатомик текширилганда қорин ва кўкрак қафаси бўшлиқларида сариқ-қизғиш экссудат тўпланиши ва у ташқи муҳит таъсирида қуюқлашиб, дириллоққа айланиши аниқланган;
илк бор некротик гепатит касаллиги билан касалланган қўйларнинг ички паренхиматоз аъзоларидан касаллик қўзғатувчи C.новйи нинг 8 та маҳаллий эпизоотик штаммлари ажратилган ва уларнинг глюкозали қонли агар, клостридиозлар учун махсус агарда кулранг, оқишранг кўринишда, ғадир-будир, момиқсифат, гемолизли ҳудудга эга шаклда бўлиши аниқланган;
қўзғатувчи Китт–Таросси озуқа муҳитини 16-18 соатда лойқалатиши ва юзасида ҳаво пуфакчалари пайдо бўлиши, қўзғатувчи спораси овал шаклда, микробнинг марказида ёки бир четида жойлашиши, желатинани 5-7 кунда суюлтириши ва сутни ивитиши аниқланган;
ажратилган C.новйи нинг патогенлиги юқори бўлган эпизоотик штаммидан илк бор “Қўйлар инфекцион некротик гепатит касаллигига қарши қуюқлаштирилган ГОА формолвакцина”нинг тажриба серияси яратилган ва унинг юқори иммуноген самарадорлиги денгиз чўчқачаларида аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Қўйларнинг инфекцион некротик гепатит касаллиги эпизоотологияси ва унга қарши кураш чора-тадбирлари бўйича олиб борилган илмий тадқиқотлар натижалари асосида:
“Қўйларнинг инфекцион некротик гепатит касаллигига қарши кураш бўйича услубий Тавсиянома” тасдиқланган ва амалиётга жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитасининг 2024 йил 6 сентябрдаги 02/23-502-сон маълумотнома). Натижада шахсий ва фермер хўжаликларидаги қўйларнинг инфекцион некротик гепатит касаллигига ўз вақтида ва тўғри ташхис қўйишга ҳамда ушбу касалликка қарши курашишда юқори самарадорликка эришилган;
Қорақўлчилик фермер хўжаликларида қўйларнинг инфекцион некротик гепатит касаллик қўзғатувчиси (C.новйи) нинг маҳаллий соф култураси  ажратилган ва штаммнинг ЛД50 (50 % ҳайвонларни ўлдирувчи дозаси) 0,2 мл эканлиги ва иммуногенлиги аниқланиб денгиз чо'чқачаларида синов тажриба ишлари жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитасининг 2024 йил 6 сентябрдаги 02/23-502-сон маълумотнома). Натижада қўйларнинг инфекцион некротик гепатит касаллигига қарши ушбу C.новйи маҳаллий штаммидан ГОА формол вакцинанинг тажриба сериясини тайёрлашга ҳамда қўйчилик ривожланган носоғлом ҳудудларда қўйлар орасида инфекцион некротик гепатит касаллигини сезиларли даражада камайишига эришилган.