Мейлиқулова Манзура Абдуллаевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтиссослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “8-синф ўқувчиларида адабий-нутқий компетенсияни ривожлантириш методикасини такомиллаштириш”, 13.00.02 -Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.4PhD/Ped1621.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат педагогика университети.
Илмий раҳбар: Абдуллаева Барно Сайфутдиновна, педагогика фанлари доктори, профессор.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат педагогика университети, DSc.03/30.01.2020.Ped.26.01.
Расмий оппонентлар: Шодиева Матлуба Жўраевна, педагогика фанлари доктори, профессор; Кенжаева Муҳайё Абдумуродовна, педагогика фанлари бщйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Гулистон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади 8-синф ўқувчиларида адабий нутқий компетенсияларини ривожлантириш методикасини такомиллаштириш бўйича тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
8-синф ўқувчиларида адабий-нутқий компетенсияни ривожлантириш методикасини такомиллаштиришнинг педагогик имкониятлари вербал муносабатлар сифатини оширишга қаратилган нутқий билим ва кўникмаларни ҳосил қилиш, баён этиш услублари имкониятларидан рационал фойдаланиш ҳамда матнни таҳлил қилиш компонентларини таснифлаш асосида аниқлаштирилган;
8-синф ўқувчиларида адабий-нутқий компетенсияни ривожлантириш методикасини такомиллаштириш модели таълимий-методик воситаларни шахсга йўналтирилган тил ўрганишга оид коммуникатив ёндашувлар мазмуни самарадорлигини босқичма-босқич ошириш ҳамда нутқий-дидактик, ижодий-коммуникатив омилларни таълимий мақсад талабларига мос таҳлилий тавсифлаш асосида такомиллаштирилган;
8-синф ўқувчиларида адабий-нутқий компетенсияни ривожлантириш методикасини такомиллаштириш методикаси оғзаки нутқини ривожлантиришга қаратилган ностандарт ва интегратив характердаги топшириқларни киритиш ҳамда эркин мулоқот қилишга хизмат қилувчи матнларни мустақил тинглаб тушунишга мослаштирилган ўқув мотивларини изчил қарор топтириш асосида такомиллаштирилган;
8-синф ўқувчиларида адабий-нутқий компетенсияни ривожлантириш методикасини такомиллаштириш самарадорлиги ўқувчиларнинг ўқиш, сўзлаш ва ёзиш кўникмаларини ривожлантиришнинг яхлит инфратузилмасини ўрганиш ҳамда оғзаки ва ёзма нутқнинг коммуникатив хусусиятларидан келиб чиқадиган педагогик муаммоларнинг прагматик жавобини топишга ўргатиш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 8-синф ўқувчиларида адабий-нутқий компетенсияни ривожлантириш методикасини такомиллаштириш бўйича олинган натижалар асосида:
8-синф ўқувчиларида адабий-нутқий компетенсияни ривожлантириш методикасини такомиллаштиришнинг педагогик имкониятлари вербал муносабатлар сифатини оширишга қаратилган нутқий билим ва кўникмаларни ҳосил қилиш, баён этиш услублари имкониятларидан рационал фойдаланиш ҳамда матнни таҳлил қилиш компонентларини таснифлаш асосида аниқлаштиришга оид таклифлар «Она тили ўқитиш методикаси» номли ўқув қўлланмаси мазмунига сингдирилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2024-йил 3-декабрдаги 11-05-6944/04 рақамли далолатномаси). Натижада, 8-синф ўқувчиларида адабий-нутқий компетенсияларни ривожлантиришнинг дидактик имкониятларини аниқлаш имкони кенгайтирилган.
8-синф ўқувчиларида адабий-нутқий компетенсияни ривожлантириш методикасини такомиллаштириш модели таълимий-методик воситаларни шахсга йўналтирилган тил ўрганишга оид коммуникатив ёндашувлар мазмуни самарадорлигини босқичма-босқич ошириш ҳамда нутқий-дидактик, ижодий-коммуникатив омилларни таълимий мақсад талабларига мос таҳлилий тавсифлаш асосида такомиллаштиришга оид тавсиялар «Она тили ўқитиш методикаси» номли ўқув қўлланмаси мазмунига сингдирилган. (Тошкент давлат педагогика университетининг 2024-йил 3-декабрдаги 11-05-6944/04 рақамли далолатномаси). Натижада, ўқувчиларнинг нутқий компетенсияларини ривожлантириш моделини такомиллаштиришга шароит яратилган.
8-синф ўқувчиларида адабий-нутқий компетенсияни ривожлантириш методикасини такомиллаштириш методикаси оғзаки нутқини ривожлантиришга қаратилган ностандарт ва интегратив характердаги топшириқларни киритиш ҳамда эркин мулоқот қилишга хизмат қилувчи матнларни мустақил тинглаб тушунишга мослаштирилган ўқув мотивларини изчил қарор топтириш асосида такомиллаштиришга оид тавсиялар «Она тили ўқитиш методикаси» номли ўқув қўлланмаси мазмунига сингдирилган. (Тошкент давлат педагогика университетининг 2024-йил 3-декабрдаги 11-05-6944/04 рақамли далолатномаси). Натижада, 8-синф ўқувчиларида адабий-нутқий компетенсияларни ривожлантириш методикасининг самарадорлигини такомиллаштиришнинг дидактик мазмуни бойитилган.
8-синф ўқувчиларида адабий-нутқий компетенсияни ривожлантириш методикасини такомиллаштириш самарадорлиги ўқувчиларнинг ўқиш, сўзлаш ва ёзиш кўникмаларини ривожлантиришнинг яхлит инфратузилмасини ўрганиш ҳамда оғзаки ва ёзма нутқнинг коммуникатив хусусиятларидан келиб чиқадиган педагогик муаммоларнинг прагматик жавобини топишга ўргатиш асосида такомиллаштиришга оид таклифлар «Она тили ўқитиш методикаси» номли ўқув қўлланмаси мазмунига сингдирилган. (Тошкент давлат педагогика университетининг 2024-йил 3-декабрдаги 11-05-6944/04 рақамли далолатномаси). Натижада, таянч ва умумтаълим муассасалари ўқувчиларининг нутқий компетенсияларини ривожлантириш самарадорлиги ошган.