Chinberdieva Lazokatxon Raxmatjonovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Donni qayta ishlash korxonalarida boshqaruv tahlilini takomillashtirish», 08.00.08 - “Buxgalteriya hisobi, iqtisodiy tahlil va audit”.
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2022.3.PhD/Iqt2471.
Ilmiy rahbar: Mamajonov Akramjon Turgunovich, iqtisodiyot fanlari bo‘yicha falsafa doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Andijon qishloq xo‘jaligi va agrotexnologiyalar instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti, DSc.03/10.12.2019.I.16.01.
Rasmiy opponentlar: Xolbekov Rasul Olimovich, iqtisodiyot fanlari doktori, professor; Alimov Baxodir Batirovich, iqtisodiyot fanlari nomzodi, professor;
Yetakchi tashkilot: Toshkent davlat agrar universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi donni qayta ishlash korxonalarida boshqaruv tahlilini takomillashtirishga doir ilmiy taklif va amaliy tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
donni qayta ishlash korxonalarida moddiy ishlab chiqarish zaxiralarini “iqtisodiy muhim”, “o‘rta ahamiyatli”, “kam ahamiyatli” toifalarga ajratish orqali ta’minot zanjirini to‘g‘ri boshqarish, moliyalashtirish manbalarini samarali taqsimlash, zaxiralar holatini optimallashtirish asoslangan;
xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarda xarajat-hajm-foyda (Cost-Volume-Profit) tahlili asosida moliyaviy barqarorlik zaxirasining omilli tahlilidan foydalanish orqali xarajatlarni nazorat qilish va strategik rejalarni tuzish taklifi ishlab chiqilgan;
mehnat resurslari samaradorligining kompleks boshqaruv tahlili asosida mehnat resurslaridan foydalanish samaradorligini “yuqori” (85-100 ball), “yaxshi” (70-84 ball), “qoniqarli” (50-69 ball), “past” (30-49 ball) chegaralari oralig‘ida baholash orqali mehnat resurslari samaradorligiga baho berish va mehnat resurslarini boshqarish yuzasidan qarorlar qabul qilish asoslangan;
“Andijondonmahsulot” AJning marketing salohiyatini yaxshilashga asoslangan sotishdan tushgan tushum, sotish xarajatlari, innovatsion mahsulot ulushining 2028 yilga qadar mo‘ljallangan prognoz ko‘rsatkichlari ishlab chiqilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Donni qayta ishlash korxonalarida boshqaruv tahlilini takomillashtirish bo‘yicha ishlab chiqilgan ilmiy-amaliy taklif hamda tavsiyalar asosida:
donni qayta ishlash korxonalarida moddiy ishlab chiqarish zaxiralarini “iqtisodiy muhim”, “o‘rta ahamiyatli”, “kam ahamiyatli” toifalarga ajratish orqali ta’minot zanjirini to‘g‘ri boshqarish, moliyalashtirish manbalarini samarali taqsimlash, zaxiralar holatini optimallashtirish taklifi O‘zbekiston auditorlar Palatasi, “Andijondonmahsulot” aksiyadorlik jamiyati, “Asakadonmahsulotlari” aksiyadorlik jamiyati tomonidan amaliyotga joriy etilgan (O‘zbekiston auditorlar Palatasining 2024 yil 28 maydagi 56-sonli, “Andijondonmahsulot” aksiyadorlik jamiyatining 2024 yil 29 maydagi 01/14-122-sonli, “Asakadonmahsulotlari” aksiyadorlik jamiyatining 2024 yil 30 maydagi 01/316-sonli ma’lumotnomalari). Mazkur ilmiy taklif donni qayta ishlash korxonalarida xom ashyo zahiralarini yaratish va nazoratini amalga oshirish, keyingi davr uchun ta’minot jarayonini rejalashtirish, shuningdek, moliyaviy mablag‘larni samarali taqsimlash asosida barqarorligini ta’minlash uchun xizmat qiladi.
xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarda xarajat-hajm-foyda (Cost-Volume-Profit) tahlili asosida moliyaviy barqarorlik zaxirasining omilli tahlilidan foydalanish orqali xarajatlarni nazorat qilish va strategik rejalarni tuzish taklifi O‘zbekiston auditorlar Palatasi, “Andijondonmahsulot” aksiyadorlik jamiyati, “Asakadonmahsulotlari” aksiyadorlik jamiyati tomonidan amaliyotga joriy etilgan (O‘zbekiston auditorlar Palatasining 2024 yil 28 maydagi 56-sonli, “Andijondonmahsulot” aksiyadorlik jamiyatining 2024 yil 29 maydagi 01/14-122-sonli, “Asakadonmahsulotlari” aksiyadorlik jamiyatining 2024 yil 30 maydagi 01/316-sonli ma’lumotnomalari). Mazkur ilmiy taklifning amaliyotga joriy etilishi natijasida donni qayta ishlashda moliyaviy barqarorlik zaxirasining o‘zgarishiga ta’sir etuvchi omillarning ta’sir darajalari aniqlangan va xarajatlarni nazorat qilish shuningdek, korxonaning kelgusi faoliyati yuzasidan qarorlar qabul qilish imkoni yaratilgan;
mehnat resurslari samaradorligining kompleks boshqaruv tahlili asosida mehnat resurslaridan foydalanish samaradorligini “yuqori” (85-100 ball), “yaxshi” (70-84 ball), “qoniqarli” (50-69 ball), “past” (30-49 ball) chegaralari oralig‘ida baholash orqali mehnat resurslari samaradorligiga baho berish va mehnat resurslarini boshqarish yuzasidan qarorlar qabul qilish taklifi O‘zbekiston auditorlar Palatasi, “Andijondonmahsulot” aksiyadorlik jamiyati, “Asakadonmahsulotlari” aksiyadorlik jamiyati tomonidan amaliyotga joriy etilgan (O‘zbekiston auditorlar Palatasining 2024 yil 28 maydagi 56-sonli, “Andijondonmahsulot” aksiyadorlik jamiyatining 2024 yil 29 maydagi 01/14-122-sonli, “Asakadonmahsulotlari” aksiyadorlik jamiyatining 2024 yil 30 maydagi 01/316-sonli ma’lumotnomalari). Mazkur ilmiy taklifning amaliyotga joriy etilishi natijasida mehnat resurslaridan foydalanish samaradorligiga baho berish va samaradorlik darajasini yaxshilashga qaratilgan maqsadlarni amalga oshirish imkoni yaratilgan;
“Andijondonmahsulot” AJning marketing salohiyatini yaxshilashga asoslangan sotishdan tushgan tushum, sotish xarajatlari, innovatsion mahsulot ulushining 2028 yilga qadar mo‘ljallangan prognoz ko‘rsatkichlari ishlab chiqilgan taklifi (O‘zbekiston auditorlar Palatasining 2024 yil 28 maydagi 56-sonli, “Andijondonmahsulot” aksiyadorlik jamiyatining 2024 yil 29 maydagi 01/14-122-sonli, “Asakadonmahsulotlari” aksiyadorlik jamiyatining 2024 yil 30 maydagi 01/316-sonli ma’lumotnomalari). Mazkur ilmiy taklifning amaliyotga joriy etilishi natijasida korxona istiqbolini rejalashtirish va iqtisodiy ko‘rsatkichlar darajalarini oshirish imkoniyati yaratilgan.