Nazarova Umida Avazovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Qishloq xo‘jaligida innovatsiyalarni tijoratlashtirish mexanizmini takomillashtirish yo‘llari”, 08.00.04 - “Qishloq xo‘jaligi iqtisodiyoti”, 08.00.16 - “Raqamli iqtisodiyot va xalqaro raqamli integratsiya” (iqtisodiyot fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2022.1.PhD/Iqt660
Ilmiy rahbarining F.I.Sh., ilmiy darajasi va unvoni: Umarov Suxrob Rustamovich, iqtisodiyot fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Oziq-ovqat va qishloq xo‘jaligi sohasida strategik rivojlanish va tadqiqotlar xalqaro markazi.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: “Toshkent irrigatsiya va qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti” Milliy tadqiqot universiteti, DSc.03/30.01.2020.I.10.03
Rasmiy opponentlar: Gulyamov Saidaxror Saidaxmedovich, iqtisodiyot fanlari doktori, akademik; Rustamova Iroda Baxramdjanovna, iqtisodiyot fanlari doktori, professor
Yetakchi tashkilot: Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi qishloq xo‘jaligida innovatsiyalarni tijoratlashtirish mexanizmini takomillashtirish yo‘llari bo‘yicha ilmiy tavsiyalar va amaliy takliflar ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
qishloq xo‘jaligi mahsulotlari ishlab chiqaruvchi subektlar tomonidan innovatsion ishlanmalarga shakllanadigan bozor talabi va uning real holatini onlayn rejimda aks ettiruvchi dasturiy ta’minot tizimi ishlab chiqilgan;
qishloq xo‘jaligida innovatsiyalarni tatbiq qilish chora-tadbirlarini moliyalashtirish va imtiyozli rag‘batlantirish uchun raqamli texnologiyalar asosida faoliyat yurituvchi kredit kooperativlarini tashkil etish zaruriyati, tamoyil va mexanizmlari asoslangan;
qishloq xo‘jaligiga joriy etiladigan innovatsiyalarni tijoratlashtirishni davlat tomonidan soliq, moliyaviy va investisiyaviy mexanizmlar orqali qo‘llab-quvvatlash va rag‘batlantirish yo‘llari taklif etilgan;
tarmoqqa yo‘naltiriladigan investisiyalar hajmini oshirish hisobiga qishloq xo‘jaligida mahsulot etishtirish miqdori va band xodimlar soni bo‘yicha 2030-yilgacha bo‘lgan prognoz parametrlari ishlab chiqilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Qishloq xo‘jaligida innovatsion mahsulotlarni tijoratlashtirish mexanizmini takomillashtirish bo‘yicha olingan ilmiy taklif va amaliy tavsiyalar asosida:
qishloq xo‘jaligi mahsulotlari ishlab chiqaruvchi subektlar tomonidan innovatsion ishlanmalarga shakllanadigan bozor talabi va uning real holatini onlayn rejimda aks ettiruvchi dasturiy ta’minot tizimi O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi tizimidagi tashkilotlarda amaliyotga joriy etilgan (O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi, Qishloq xo‘jaligida bilim va innovatsiyalar milliy markazining 2025-yil 10-yanvardagi 05/07-04-11-son ma’lumotnomasi). Natijada innovatsion loyihalar samaradorligini aniq baholash asosida to‘g‘ri samarali qarorlar qabul qilish orqali investisiyalarning natijadorligi oshadi va tavakkalchiliklar kamayadi. Shuningdek, dasturiy ta’minot investorlar, fermerlar, ilmiy tadqiqot muassasalari va boshqa manfaatdor tomonlar o‘rtasida samarali hamkorlikni ta’minlashga yordam beradi;
qishloq xo‘jaligida innovatsiyalarni tatbiq qilish chora-tadbirlarini moliyalashtirish va imtiyozli rag‘batlantirish uchun raqamli texnologiyalar asosida faoliyat yurituvchi kredit kooperativlarini tashkil etish zaruriyati, tamoyil va mexanizmlari bo‘yicha takliflar O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi tizimidagi tashkilotlarda amaliyotga joriy etilgan (O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi, Qishloq xo‘jaligida bilim va innovatsiyalar milliy markazining 2025-yil 10-yanvardagi 05/07-04-11-son ma’lumotnomasi). Natijada kredit kooperativlari asosida innovatsion mahsulotlarni joriy qilishni moliyalashtirish tizimini rag‘batlantirish yo‘lga qo‘yiladi;
qishloq xo‘jaligiga joriy etiladigan innovatsiyalarni tijoratlashtirishni davlat tomonidan soliq, moliyaviy va investisiyaviy mexanizmlar orqali qo‘llab-quvvatlash va rag‘batlantirish yo‘llari O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi tizimidagi tashkilotlarda amaliyotga joriy etilgan (O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi, Qishloq xo‘jaligida bilim va innovatsiyalar milliy markazining 2025-yil 10-yanvardagi 05/07-04-11-son ma’lumotnomasi). Natijada innovatsion ishlanmalarni sotib olib ishlab chiqarishga joriy qilgan xo‘jaliklarga soliq ta’tili va soliq chegirmasi orqali hamda tijorat banklaridan olingan kreditlar foizlarini to‘lash uchun innovatsion korxonalarga subsidiyalar ajratish orqali rag‘batlantirish yo‘lga qo‘yiladi;
tarmoqqa yo‘naltiriladigan investisiyalar hajmini oshirish hisobiga qishloq xo‘jaligida mahsulot etishtirish miqdori va band xodimlar soni bo‘yicha 2030-yilgacha bo‘lgan prognoz parametrlari O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi tizimidagi tashkilotlarda amaliyotga joriy etilgan (O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi, Qishloq xo‘jaligida bilim va innovatsiyalar milliy markazining 2025-yil 10-yanvardagi 05/07-04-11-son ma’lumotnomasi). Natijada, 2030-yilga borib, qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini etishtirish hajmi qariyb 851,7 trln. so‘mdan ortiqni tashkil etishi prognoz qilingan.