Turdalieva Shahlo Husnutdinovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar. Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i): “Maktabgacha ta’lim yoshdagi nutqida og‘ir nuqsonlari bo‘lgan bolalarda o‘qishga oid dastlabki ko‘nikmalarini rivojlantirish”, 13.00.03 - Maxsus PhDagogika (PhDagogika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2023.3.PhD/PhD5232.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Toshkent davlat PhDagogika universiteti.
Ilmiy rahbar: Abidova Nilufar Zakirovna, PhDagogika fanlari doktori (DSc), dotsent.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Toshkent davlat PhDagogika universiteti, DSc.03/30.01.2020.Ped.26.01.
Rasmiy opponentlar: Xakimova Muxabbat Fayzievna, PhDagogika fanlari doktori, professor; Xamidova Muborak Ubaydullaevna, PhDogogika fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD).
Yetakchi tashkilot: Qo‘qon davlat PhDagogika instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi maktabgacha ta’lim yoshdagi nutqida og‘ir nuqsonlari bo‘lgan bolalarda o‘qishga oid dastlabki ko‘nikmalarini rivojlantirish bo‘yicha  tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
maktabgacha ta’lim yoshdagi nutqida og‘ir nuqsonlari bo‘lgan bolalarda o‘qishga oid dastlabki ko‘nikmalarini rivojlantirishning korreksion-PhDagogik imkoniyatlar individual mashg‘ulotlar samaradorligini oshirishga qaratilgan o‘yinli topshiriqlarni kiritish, fonematik idrokni rivojlantirish hamda korreksion-rivojlantiruvchi PhDagogik mikromuhitni yaratish asosida aniqlangan;
maktabgacha ta’lim yoshdagi nutqida og‘ir nuqsonlari bo‘lgan bolalarda o‘qishga oid dastlabki ko‘nikmalarini rivojlantirish modeli tovush-harflar bilan tanishish va o‘qilgan so‘zning ma’nosini anglashga yo‘naltirilgan o‘qilgan so‘zlarni o‘qish va idrok etish bosqichlarining mazmuni belgilash, pragmatik sharoit yaratish hamda individual ta’lim traektoriyasiga funksional uyg‘unlashtirish asosida takomillashtirilgan;
maktabgacha ta’lim yoshdagi nutqida og‘ir nuqsonlari bo‘lgan bolalarda o‘qishga oid dastlabki ko‘nikmalarini differensial yondashuv asosida rivojlantirish texnologiyalari nutq-eshituv, bilish jarayoni, ko‘ruv  idroki, motorika, og‘zaki nutq hisobga olgan holda, nutq kamchiliklarini bartaraf etishga differensial yondashuv asosida takomillashtirilgan;
maktabgacha ta’lim yoshdagi nutqida og‘ir nuqsonlari bo‘lgan bolalarda o‘qishga oid dastlabki ko‘nikmalari rivojlantirish samaradorligi korreksion-rivojlantiruvchi ish yo‘nalishlarini aniqlash,  o‘qishga oid dastlabki ko‘nikmalar rivojlanganlik darajalari, ko‘rsatkich va mezonlarini bosqichma-bosqich aniqlash hamda logoPhDik tashxislash asosida takomillashtirgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Maktabgacha yoshdagi nutqida og‘ir nuqsonlari bo‘lgan bolalarda o‘qishga oid dastlabki ko‘nikmalarini rivojlantirish bo‘yicha olingan natijalar asosida:
maktabgacha ta’lim yoshdagi nutqida og‘ir nuqsonlari bo‘lgan bolalarda o‘qishga oid dastlabki ko‘nikmalarini rivojlantirishning korreksion-PhDagogik imkoniyatlar individual mashg‘ulotlar samaradorligini oshirishga qaratilgan o‘yinli topshiriqlarni kiritish, fonematik idrokni rivojlantirish hamda korreksion-rivojlantiruvchi PhDagogik mikromuhitni yaratish asosida aniqlashga oid takliflar “Uzlyuksiz ta’lim va maxsus PhDagogika” darsligi mazmuniga singdirilgan (Toshkent davlat PhDagogika universitetining 2024-yil 28-dekabrdagi 11-05-7557/04 raqamli dalolatnomasi).  Natijada, nutqida og‘ir nuqsonlari bo‘lgan bolalarda o‘qishga oid dastlabki ko‘nikmalarini rivojlantirishga qaratilgan didaktik ta’sir imkoniyatlari kengaygan;
maktabgacha ta’lim yoshdagi nutqida og‘ir nuqsonlari bo‘lgan bolalarda o‘qishga oid dastlabki ko‘nikmalarini rivojlantirish modeli tovush-harflar bilan tanishish va o‘qilgan so‘zning ma’nosini anglashga yo‘naltirilgan o‘qilgan so‘zlarni o‘qish va idrok etish bosqichlarining mazmuni belgilash, pragmatik sharoit yaratish hamda individual ta’lim traektoriyasiga funksional uyg‘unlashtirish asosida takomillashtirishga  oid takliflar “Uzlyuksiz ta’lim va maxsus PhDagogika” darsligi mazmuniga singdirilgan (Toshkent davlat PhDagogika universitetining 2024-yil 28-dekabrdagi 11-05-7557/04 raqamli dalolatnomasi). Natijada, nutqida og‘ir nuqsonlari bo‘lgan bolalarda o‘qishga oid dastlabki ko‘nikmalarini rivojlantirishning didaktik mazmuni boyitilgan;
maktabgacha ta’lim yoshdagi nutqida og‘ir nuqsonlari bo‘lgan bolalarda o‘qishga oid dastlabki ko‘nikmalarini differensial yondashuv asosida rivojlantirish texnologiyalari nutq-eshituv, bilish jarayoni, ko‘ruv  idroki, motorika, og‘zaki nutq hisobga olgan holda, nutq kamchiliklarini bartaraf etishga differensial yondashuv asosida takomillashtirishga oid takliflar “Uzlyuksiz ta’lim va maxsus PhDagogika” darsligi mazmuniga singdirilgan (Toshkent davlat PhDagogika universitetining 2024-yil 28-dekabrdagi 11-05-7557/04 raqamli dalolatnomasi).   Natijada nutqida og‘ir nuqsonlari bo‘lgan bolalarda o‘qishga oid dastlabki ko‘nikmalarini rivojlantirish imkoni kengaytirilgan;
maktabgacha ta’lim yoshdagi nutqida og‘ir nuqsonlari bo‘lgan bolalarda o‘qishga oid dastlabki ko‘nikmalari rivojlantirish samaradorligi korreksion-rivojlantiruvchi ish yo‘nalishlarini aniqlash,  o‘qishga oid dastlabki ko‘nikmalar rivojlanganlik darajalari, ko‘rsatkich va mezonlarini bosqichma-bosqich aniqlash hamda logoPhDik tashxislash asosida takomillashtirishga oid takliflar “Uzlyuksiz ta’lim va maxsus PhDagogika” darsligi mazmuniga singdirilgan (Toshkent davlat PhDagogika universitetining 2024-yil 28-dekabrdagi 11-05-7557/04 raqamli dalolatnomasi).  Natijada Natijada, korreksion-rivojlantiruvchi ta’lim mazmuni, shakllari va metodlarini takomillashtirishga xizmat qilgan.