Насирова Гузал Алишеровнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “CОVID-19 ўтказган ҳарбий хизматчи беморларда сурункали юрак етишмовчилиги профилактикаси”, 14.00.43 – Профилактик тиббиёт.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.1.PhD/Tib2411.
Илмий раҳбар: Мухамедова Муяссар Гафуржановна, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Республикаси Қуролли кучлари ҳарбий тиббиёт академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар номи), ИК рақами: Ўзбекистон Республикаси Қуролли кучлари ҳарбий тиббиёт академияси, DSc.04/04.07.2023.Tib.171.01.
Расмий оппонентлар: Курбонов Абукодыр Кенжаевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Нуриллаева Наргиза Мухтархановна, тиббиёт фанлари номзоди, профессор.
Етакчи ташкилот: Самарканд давлат тиббиёт университети.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: ковиддан кейинги даврда сурункали юрак етишмовчилиги билан оғриган ҳарбий хизматчиларда профилактика, диагностика ва терапевтик нуқтаи назаридан олиб боришни оптималлаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор SARS-Cov-2 вирусининг кардиомиоцит хужайраларига тўғридан-тўғри таъсири қилиши билан яллиғланиш жараёни остида юрак камераларининг кенгайиши, қонда натрийуретик пептид концентрациясининг сезиларли даражада ошишига ва сурункали юрак етишмовчилиги белгилари намоён бўлган ва  бўлмаган ҳарбий хизматчи беморларда чап қоринча глобал бўйлама деформация ўлчамининг пасайиши билан бирга, иккала қоринча диастолик, яширин систолик дисфункциясини башорат қилувчи кўрсаткичлари аниқланган;
илк бор COVID-19дан кейин, SARS-CoV-2 вирусининг миокард ҳужайраларига шикастловчи таъсири натижасида ривожланган яширин сурункали юрак етишмовчилиги бўлган беморлар ўртасида натрийуретик пептид концентрациясининг ошиши (212,85±123,03пг/мл) билан бирга чап қоринчанинг глобал бўйлама деформацияси (-16,05±1,29%) ўртасида миокарднинг структуравий ва функционал қайта тузилиши сабабли тескари корреляцион боғлиқлик  аниқланган;     
     илк бор COVID-19 ўтказган ҳарбий хизматчи беморларда, ангиотензин рецептор антоганисти ва неприлизин ингибитор моддаси натрийуретик пептид миқдорининг ошиши хар иккала гуруҳ беморларда миокард структур-функционал ҳолатига ижобий таъсир самарадорлиги исботланган;
 
       илк бор ковиддан кeйинги даврда ҳарбий хизматчиларда сурункали юрак етишмовчилиги шаклланиши ва прогрeссиясини профилактикасига қаратилган диагностик алгоритм сурункали юрак етишмовчилиги патогенезида юрак ремоделини ва биохимик (НУП) таҳлил кўрсаткичларга кўра такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
биринчи илмий янгилик: илк бор SARS-Cov-2 вирусининг кардиомиоцит хужайраларига тўғридан-тўғри таъсири қилиши билан яллиғланиш жараёни остида юрак камераларининг кенгайиши, қонда натрийуретик пептид концентрациясининг сезиларли даражада ошишига ва сурункали юрак етишмовчилиги белгилари намоён бўлган ва бўлмаган ҳарбий хизматчи беморларда чап қоринча глобал бўйлама деформация ўлчамининг пасайиши билан бирга, иккала қоринча диастолик, яширин систолик дисфункциясини башорат қилувчи кўрсаткичлари асосида “COVID-19 ўтказган СЮЕ билан оғриган беморларни даволашни оптималлаштириш усули” мавзусидаги услубий тавсиянома ЎР ҚК ҲТА мувофиқлаштирувчи эксперт кенгашининг (2.10.2024 й., №2) ҳамда ЎР ҚК ҲТА илмий кенгашнинг (5.10.2024 й., №6) баённомалари билан тасдиқланган ҳамда ЎзР Мудофаа вазирлигининг кўрсатма хатига асосан (14.10.2024 й., №410) Фарғона ҳарбий госпитали (18.10.2024 й., №20/8), Қарши ҳарбий госпитали (18.10.2024 й., №15/1), Самарқанд ҳарбий госпитали (18.10.2024 й., №25) буйруқлари билан амалиётга татбиқ этилган (ЎзР Мудофаа вазирлигининг 21.10.2024 йил 21 октябрдаги 417-сонли маълумотномаси). Ижтимоий самарадорлик: COVID-19дан кейин СЮЕ ривожланишини олдини олиш орқали касаллик-ларни даволаш сарф-харажатларини тежаш ва ногиронликни камайтириш натижасида ҳарбий хизматчиларнинг хизмат муддатини узайтириш ва яшаш сифатини яхшилаш тўғрисидаги маълумотлардан хабардор бўлишига хизмат қилган. Иқтисодий самарадорлик: ҳарбий хизматчиларни ташхислаш ва даволаш ишларига сарфланадиган 1,5 млн сўмни иқтисод қилиш имкони беришга муайян даражада хизмат қилган;
иккинчи илмий янгилик: илк бор COVID-19дан кейин, SARS-CoV-2 вирусининг миокард ҳужайраларига шикастловчи таъсири натижасида ривожланган яширин сурункали юрак етишмовчилиги бўлган беморлар ўртасида натрийуретик пептид концентрациясининг ошиши (212,85±123,03пг/мл) билан бирга чап қоринчанинг глобал бўйлама деформацияси (-16,05±1,29%) ўртасида миокарднинг структуравий ва функционал қайта тузилиши сабабли тескари корреляцион боғлиқликлиги асосида “COVID-19 ўтказган СЮЕ билан оғриган беморларни даволашни оптималлаштириш усули” мавзусидаги услубий тавсиянома ЎР ҚК ҲТА мувофиқлаштирувчи эксперт кенгашининг (2.10.2024 й., №2) ҳамда ЎР ҚК ҲТА илмий кенгашнинг (5.10.2024 й., №6) баённомалари билан тасдиқланган ҳамда ЎзР Мудофаа вазирлигининг кўрсатма хатига асосан (14.10.2024 й., №410) Фарғона ҳарбий госпитали (18.10.2024 й., №20/8), Қарши ҳарбий госпитали (18.10.2024 й., №15/1), Самарқанд ҳарбий госпитали (18.10.2024 й., №25) буйруқлари билан амалиётга татбиқ этилган (ЎзР Мудофаа вазирлигининг 21.10.2024 йил 21 октябрдаги 417-сонли маълумотномаси). Ижтимоий самарадорлик: COVID-19дан кейин СЮЕ ривожланишини олдини олиш орқали касалликларни даволаш харажатларини тежаш ва ногиронликни камайтириш натижасида ҳарбий хизматчиларнинг хизмат муддатини узайтириш ва яшаш сифатини яхшилаш тўғрисидаги маълумотлар-дан хабардор бўлишига хизмат қилган. Иқтисодий самарадорлик: ҳарбий хизматчиларни ташхислаш ва даволаш ишларига сарфланадиган 1,5 млн сўмни иқтисод қилиш имкони беришга муайян даражада хизмат қилган;     
      учинчи илмий янгилик: илк бор COVID-19 ўтказган ҳарбий хизматчи беморларда, ангиотензин рецептор антоганисти ва неприлизин ингибитор моддаси натрийуретик пептид миқдорининг ошиши хар иккала гуруҳ беморларда миокард структур-функционал ҳолатига ижобий таъсир самарадорлиги асосида “COVID-19 ўтказган СЮЕ билан оғриган беморларни даволашни оптималлаштириш усули” мавзусидаги услубий тавсиянома ЎР ҚК ҲТА мувофиқлаштирувчи эксперт кенгашининг (2.10.2024 й., №2) ҳамда ЎР ҚК ҲТА илмий кенгашнинг (5.10.2024 й., №6) баённомалари билан тасдиқланган ҳамда ЎзР Мудофаа вазирлигининг кўрсатма хатига асосан (14.10.2024 й., №410) Фарғона ҳарбий госпитали (18.10.2024 й., №20/8), Қарши ҳарбий госпитали (18.10.2024 й., №15/1), Самарқанд ҳарбий госпитали (18.10.2024 й., №25) буйруқлари билан амалиётга татбиқ этилган (ЎзР Мудофаа вазирлигининг 21.10.2024 йил 21 октябрдаги 417-сонли маълумотномаси). Ижтимоий самарадорлик: COVID-19дан кейин СЮЕ ривожланишини олдини олиш орқали касалликларни даволаш харажатларини тежаш ва ногиронликни камайтириш натижасида ҳарбий хизматчиларнинг хизмат муддатини узайтириш ва яшаш сифатини яхшилаш тўғрисидаги маълумотлардан хабардор бўлишига хизмат қилган. Иқтисодий самарадорлик: ҳарбий хизматчиларни ташхислаш ва даволаш ишларига сарфланадиган 1,5 млн сўмни иқтисод қилиш имкони беришга муайян даражада хизмат қилган
тўртинчи илмий янгилик: илк бор ковиддан кeйинги даврда ҳарбий хизматчиларда сурункали юрак етишмовчилиги шаклланиши ва прогрeссиясини профилактикасига қаратилган диагностик алгоритм сурункали юрак етишмовчилиги патогенезида юрак ремоделини ва биохимик (НУП) таҳлил кўрсаткичларга кўра такомиллаштирилганлиги асосида “COVID-19 ўтказган СЮЕ билан оғриган беморларни даволашни оптималлаштириш усули” мавзусидаги услубий тавсиянома ЎР ҚК ҲТА мувофиқлаштирувчи эксперт кенгашининг (2.10.2024 й., №2) ҳамда ЎР ҚК ҲТА илмий кенгашнинг (5.10.2024 й., №6) баённомалари билан тасдиқланган ҳамда ЎзР Мудофаа вазирлигининг кўрсатма хатига асосан (14.10.2024 й., №410) Фарғона ҳарбий госпитали (18.10.2024 й., №20/8), Қарши ҳарбий госпитали (18.10.2024 й., №15/1), Самарқанд ҳарбий госпитали (18.10.2024 й., №25) буйруқлари билан амалиётга татбиқ этилган (ЎзР Мудофаа вазирлигининг 21.10.2024 йил 21 октябрдаги 417-сонли маълумотномаси). Ижтимоий самарадорлик: COVID-19дан кейин СЮЕ ривожланишини олдини олиш орқали касалликларни даволаш харажатларини тежаш ва ногиронликни камайтириш натижасида ҳарбий хизматчиларнинг хизмат муддатини узайтириш ва яшаш сифатини яхшилаш тўғрисидаги маълумотлардан хабардор бўлишига хизмат қилган. Иқтисодий самарадорлик: ҳарбий хизматчиларни ташхислаш ва даволаш ишларига сарфланадиган 1,5 млн сўмни иқтисод қилиш имкони беришга муайян даражада хизмат қилган.