Имомов Муҳиддин Рустамовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
           Диссертация мавзуси, ихтиссослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Ўзбекистон  иқлими  шароитида  кичик  боғларни лойиҳалашнинг  меъморий  асослари” 18.00.02 – Раёнлаштириш. Шаҳарсозлик. Қишлоқ турар жойларини режалаштириш. Ландшафтлар архитектураси. Бино ва иншоотлар архитектураси.
      Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.2.PhD/А101
      Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд Давлат архитектура-қурилиш университети.
      ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Самарқанд      
Давлат архитектура-қурилиш университети, PhD.26/26.01. 2023. А 109.05
Илмий раҳбар: Уралов Ахтам Синдарович, Архитектура фанлари доктори, профессор.
      Расмий оппонентлар: Адилов Зафаржон Ҳимматович, архитектура фанлари доктори, профессор; Мустаев Бахром Баходирович, арх.ф.б.ф.д. (PhD), доцент
      Этакчи ташкилот: Ўзшаҳарсозлик ЛИТИ ДМ
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистон миллий бунёдкорлик қадриятларига хос бўлган, бироқ шу чоққача илмий жиҳатдан кам ўрганилган соҳалардан бири кичик боғларни Республикамиз шароитига мослаб лойиҳалашнинг меъморий дастури ва архитектуравий ландшафт тамойилларини ишлаб чиқишдир.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
     - кичик боғлар тушунчасига аниқлик киритилган;
     - кичик боғларнинг тарихий ва замонавий тасниф-тизими ва типологияси яра-тилган;
     - кичик боғларни лойиҳалашнинг замонавий йўналишлари аниқланиб, уларга “Замонавий экологик боғлар” ва уларнинг турлари (лойиҳаланаётган жой табиатининг бир қисми тарзида яратилган кичик боғлар, лойиҳаланаётган бино муҳандислик тизимининг бир қисми сифатида шакллантирилган моʻжаз боғлар,яшил архитектура тарзида, яʼни бино ва боғ муштараклигида яратилган кичик боғлар) ҳамда “ Арт-ландшафтлар” ва уларнинг турлари киритилган;
    - кичик боғларни лойиҳалашда қўлланиладиган ландшафт композицияларининг турлари такомиллаштирилган;
    - кичик боғларни меъморий ландшафт лойиҳалашда қўлланиладиган табиий ва сунъий воситалар таркиби такомиллаштирилган.Табиий воситаларга  ўсимликлар, сув ҳав-залари, табиий релеф элементлари, табиий тошлар, паррандалар, қушлар ва балиқлар дун-ёси киритилган. Сунъий воситаларга ер релефи билан боғлиқ қурилмалар, геопластик композициялар сув қурилмалари, ер тўшамалари, моʻжаз миллий меъморий шакл-лар, халқ амалий санъати элементлари ва ландшафтни нурли-рангли ёруғ-лантириш  қурилмалари киритилган.

IV. Ўзбекистон иқлими шароитида кичик боғларни яратишнинг меъморий асослари тадқиқоти бўйича олинган илмий натижалар асосида:
       Кичик боғларнинг меъморий-режавий ечимини шакллантириш боғ учун ажра-тилган ҳудуднинг ҳолатига боғнинг қандай функцияга мўлжалланганлигига, унинг ҳудудини функсионал зоналарга бўлиш ва бу зоналарга мос тарзда боғларнинг режавий элементларини аниқлашга боғлиқлиги, энг асосий масала боғнинг бадиий меъморий-ландшафт ечимини топиш ва шакллантириш эканлиги, боғ режасини аниқ-ловчи асосий табиий омил бу ҳудуд релефи эканлиги, боғ ландшафтини шакллан-тирувчи асосий компонент бу боғ ўсимликлари эканлиги ҳақидаги муаллиф хулосалари ҳамда кичик боғларни лойиҳалаш бўйича ишлаб чиқилган 16 та қоидадан иборат меъморий дастурдан Самарқанд, Каттақўрғон, Термиз ва Навоий шаҳарларида ободонлаштириш бошқармалари фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон Респуб-ликаси Қурилиш ва уй-жой коммунал хўжалиги вазирлигининг 2024 йил 16-январдаги 08-06/441-сон маълумотномаси). Натижада кичик боғларни меъморий – ландшафт шакллантиришда муаллиф томонидан ишлаб чиқилган 16 та қоидадан иборат меъ-морий дастурдан фойдаланиш имконияти яратилган;
       Ўзбекистон иқлими шароитида кичик боғларни меъморий-ландшафт шакллан-тиришда тавсия этилган ўсимликлар: дарахтлардан (япроқ баргли дарахтларга гин-кго билоба, каштан турлари, қайрағоч турлари, гледичия, софора, айлант, оқ акат-сия, маклюра ва бошқалар; Игна баргли дарахтлардан метасеквойя, биота, виргин арчаси, элдор қарағайи, сарв ва бошқалар); буталардан (аморфа, юлғун, қандим, черкез, қум акацияси, лигуструм, гибискус, шилви, форзиция, тотим, дрок, наʼматак); лианалардан (Ўзбекистонда амур токи, япон токи, бешбаргли девичий виноград, хитой глицинияси, япон жимолисти, жимолост каприфол, клематис, плюш, текома ва бошқалар); гуллардан (ромашка (мойчечак), ҳамиша баҳор, нарсисс, гвоздика турецкая, ирис, синния, астра, петуния, пеларгония, бази-лик фиолетовий "Тёмний опал ", бегония грасилис, маргарита многолетная, наста-рин, гули рано, нилуфар, рудбика, атиргулларнинг бир нечта турлари ва хризантема кабилар); ерёпар ўсимликлардан (“гилам” кўринишли ўсимликлар тимян, очиток) лар танланишининг мақсадга мувофиқ эканлиги, ҳақидаги тадқиқот натижаларидан Самарқанд, Навоий ва Термиз шаҳар ободонлаштириш бошқармалари фаолиятида  фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Қурилиш ва уй-жой коммунал хўжалиги вазирлигининг 2024 йил 16-январдаги 08-06/441-сон маълумотномаси). Натижада Ўзбекистон шароитида кичик боғларни меъморий-ландшафт ташкиллаштиришда миллий анъаналаримизга асосланган дарахтлар, буталар, лианалар ва ерёпар ўсим-ликларни танлаш ишларида самарали натижаларга эришилган;
       Кичик боғлар ландшафт дизайнининг асосий обекти ҳисобланиши, кичик боғ деганда ландшафт дизайни воситаларидан фойдаланиб шакллантирилган, жамоат ва турар жой бинолари ҳовлилари ҳамда рекреацион обектлар ҳудудида жойлашган, ҳудуди жиҳатидан чекланган боғлар тушунилиши, кичик боғлар ҳудуди Ўзбекистонда, одатда 0,2 гектардан то 1–2 гектаргача, айрим ҳолларда эса 5 гектаргача бўлиши мумкинлиги, уларнинг ҳудуди 20 сотокгача бўлса, улар моʻжаз боғлар деб ата-лиши, кичик боғларга, одатда, тураржой ҳовлилари, офислар, меҳмонхона комплекс-лари, супермаркетлар, санаториялар, мактабгача тарбия муассасалари, мактаблар, лицей ва коллежлар ва бошқа муассасаларнинг ҳудудларида меъморий-ландшафт воситалари асосида ташкиллаштирилган боғларнинг киритилиши ҳақидаги муаллиф хулоса-ларидан Самарқанд ва  Навоий  шаҳар ободонлаштириш бошқармалари фаолиятида фойдаланилган (“ЎЗШАҲАРСОЗЛИК ЛИТИ” давлат муассасасининг   2023 йил 21-декабрдаги 1-01/1511- сонли далолатномаси). Натижада кичик боғларни шакллан-тиришда уларнинг ҳудудий чегараларини, ўлчамларини ва ер майдонини аниқлаш, уларни кўп функцияли истироҳат боғларидан фарқлаш, ижтимоий муассасалар ҳовлилари-даги кичик боғларни яратиш ишлари такомиллаштирилган.