Yusupov Farrux Alisher o‘g‘lining
fizika–matematika fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan tarmog‘i nomi): “Turli operatsion tizimlarda kompyuter viruslarining tarqalish dinamikasining SWB va SMWB diskret modellari”, 05.01.07 – “Matematik modellashtirish. Sonli usullar dasturlar majmui” (fizika–matematika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2024.3.PhD/FM1168.
Ilmiy rahbar: Eshmamatova Dilfuza Bahromovna –– fizika–matematika fanlari doktori, dotsent.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Toshkent davlat transport universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Toshkent davlat transport universiteti huzuridagi PhD.15/03.06.2023.FM/T.73.08 raqamli Ilmiy kengash.
Rasmiy opponentlar: Hayotov Abdulla Raxmonovich, fizika–matematika fanlari doktori, professor; Azamov Siroj Sobirovich, fizika–matematika fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD), dotsent.
Yetakchi tashkilot: Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy universiteti
Dissertatsiya yo‘nalishi. Fizika-matematika yo‘nalishi. Nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: turli operatsion tizimlarda tarqaladigan kompyuter viruslarning diskret modellarini qurish va ularning sonli – analitik echish usullarini ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
ikki va uch o‘lchamli simplekslarda aniqlangan Lotka – Volterra operatorlarining kompozisiyalari asimptotik harakatining dinamikasi to‘liq tahlil qilinib, bunda bu operatorlar uchun qo‘zg‘almas nuqtalari topilgan va ularning repeller, attraktor va egar nuqta bo‘lish shartlari topilgan;
kompozision Lotka – Volterra operatorlarining qo‘zg‘almas nuqtalar kartalari qurilgan, ularning izomorflik shartlari topilgan;
sun’iy ravshda ko‘payish xususiyatiga ega turli operatsion tizimlarda kompyuter viruslarining tarqalish holatlari aniqlangan, dinamika holatini aniqlash uchun SWB modellari qurilgan;
tabiiy ravshda ko‘payish xususiyatiga ega turli operatsion tizimlarda kompyuter viruslarining tarqalish holatlari aniqlangan, dinamika holatini aniqlash uchun SMWB modellari qurilgan;
har bir qurilgan diskret modellar uchun polinomial tenglamalarining echimlarini topish algoritmlari tuzilgan; bu modellar uchun amaliy dasturlar majmui yaratilgan; sonli tahlil qilingan va buning natijasida fazali portretlarini vizualizatsiya qilish orqali olingan natijalar real jarayonlarning statistik ma’lumotlari solishtirilgan, bashorat va real faktlar aniqlangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Dissertatsiya ishida analitik va sonli echish bo‘yicha olingan ilmiy natijalar asosida:
Lotka – Volterra tipidagi kvadratik operatorlarning kompozisiyalari dinamikasi traektoriyalari yordamida tadqiq qilish, simpleksda aniqlangan Lotka – Volterra tipidagi kvadratik operatorlarning kompozisiyalariga doir natijalar UZB-Ind-2021-87-sonli “Li simmetriyasi tahlili, giperbolik sistemalarning Lyapunov bo‘yicha turg‘unligini tahlil qilish va modellashtirish” mavzusidagi amaliy loyihada Lyapunov funksiyalarini tadqiq qilishda qo‘llanilgan (O‘zbekiston Milliy universitetining 2024 yil 23 sentyabrdagi 04/11-7544-sonli ma’lumotnomasi). Ilmiy natijaning qo‘llanilishi turli operatsion tizimlarda kompyuter viruslarini bevosita tarmoqlar yo‘li orqali yuqish jarayonini tadqiq qilish uchun qo‘llash, xususan SWB, SMWB diskret modellarni qurish va ular dinamikasini tadqiq qilish imkonini bergan.
Ikki va uch o‘lchamli simpleksda aniqlangan Lotka – Volterra akslantirishlarining qo‘zg‘almas nuqtalar xarakterini to‘liq tasnif qilishga doir natijalar UZB-Ind-2021-98-sonli “Oqimli shifrlash algoritmlarini tadqiq qilish va ishlab chiqish” mavzusidagi amaliy loyihada shifrlash algoritmida qo‘llanilgan (O‘zbekiston Milliy universitetining 2024 yil 23 sentyabrdagi 04/11-7151-sonli ma’lumotnomasi). Ilmiy natijaning qo‘llanilishi ikki va uch o‘lchamli simpleksda aniqlangan Lotka – Volterra akslantirishlarining qo‘zg‘almas nuqtalar xarakterini to‘liq tasnif qilish va kartalarini qurish, hamda uch o‘lchamli simpleksda aniqlangan turli turnirlarga mos Lotka – Volterra operatorlar qo‘zg‘almas nuqtalar to‘plamining kesishmasi ular kompozisiyalarining qo‘zg‘almas nuqtalar to‘plamining qismi bo‘lishi shifrlash algoritmi ketma-ketligini xal qilish imkonini bergan.