Haydarova Roziya Davronovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I.Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i): “Suv xo‘jaligi obektlarida gidravlik jarayonlarni ko‘p o‘lchovli fazoviy taqsimlanishini hisobga olgan holda optimal boshqarish”, 05.01.02 – Tizimli tahlil, boshqaruv va axborotlarni qayta ishlash (texnika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2023.4.PhD/T4163.
Ilmiy rahbar: Seytov Aybek Jumabaevich, texnika fanlari doktori, katta ilmiy xodim.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Termiz davlat universiteti .
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Toshkent davlat transport universiteti huzuridagi PhD.15/03.06.2023.FM/T.73.08 raqamli Ilmiy kengash
Rasmiy opponentlar: Normurodov Chori Begalievich, fizika-matematika fanlari doktori, professor; Shamsiev Rasul Zairovich, texnika fanlari falsafa doktori, dotsent.
Yetakchi tashkilot: Toshkent arxitektura va qurilish universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II.Tadqiqotning maqsadi suv xo‘jaligi obektlaridagi suv resurslarining ikki o‘lchovli beqaror harakatini optimal boshqarishdan iborat
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi quyidagilardan iborat:
suv xo‘jaligi obektlaridagi suv resurslarining beqaror harakatini ifodalovchi Sen-Venanning bir o‘lchovli xususiy hosilali differensial tenglamalar tizimi ikki o‘lchovli matematik modelga takomillashtirilgan;
suv xo‘jaligi obektlaridagi suv resurslarining beqaror harakatining takomillashtirilgan Sen-Venanning ikki o‘lchovli matematik modeli uchun Pontryaginning maksimum tamoyili asosida optimallikning zaruriy sharti ishlab chiqilgan;
suv xo‘jaligi obektlaridagi suv resurslarining beqaror harakatining takomillashtirilgan Sen-Venanning ikki o‘lchovli matematik modeli uchun ishlab chiqilgan optimallikning zaruriy sharti asosida optimal boshqarish masalasini echish algoritmlari ishlab chiqilgan;
suv xo‘jaligi obektlaridagi suv resurslarining takomillashtirilgan ikki o‘lchovli beqaror harakatini proeksiya gradienti usuli asosida optimal boshqarish masalasini echish dasturlar majmuasi yaratilgan.
IV.Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi:
Iste’molchilarga suvni iqtisod qilgan holda etkazib berish sharoitida irrigatsiya tizimi kanallarida suv taqsimlashni optimal boshqarish bo‘yicha olingan natijalar asosida:
suv xo‘jaligi obektlarida ikki o‘lchovli beqaror suv harakatini modellashtirish masalasini echish uchun dasturlar majmuasi Amu-Surxon irrigatsiya tizimlari havza boshqarmasi obektlariga joriy etilgan (O‘zbekiston Respublikasi Surxondaryo viloyati hokimligining 2024 yil 5 oktyabrdagi 05-05/7784-sonli ma’lumotnomasi). Natijada irrigatsiya tizimi kanallarida suv resurslarini yo‘qolishlarini 3-5% gacha kamaytirish imkonini bergan;
ikki o‘lchovli beqaror suv harakatini matematik modellari hamda ularni ish rejimlarini boshqarish Jizzax bosh nasos stansiyasidan foydalanish boshqarmasi suv xo‘jaligi obektlari va ularning gidrotexnik inshootlariga joriy etilgan (O‘zbekiston Respublikasi Surxondaryo viloyati hokimligining 2024 yil 5 oktyabrdagi 05-05/7784-sonli ma’lumotnomasi). Natijada yaratilgan dasturlar majmuasi kanallarning suv chiqaruvchi gidrotexnik inshootlarining ishlari samaradorligini 5-7% ga oshirish imkonini bergan;
suv xo‘jaligi obektlarida beqaror suv harakatini modellashtirish uchun chekli elementlar sonli usulining echish algoritmlari Janubiy Mirzacho‘l magistral kanalidan foydalanish obektlari va tizimlariga joriy etilgan (O‘zbekiston Respublikasi Surxondaryo viloyati hokimligining 2024 yil 5 oktyabrdagi 05-05/7784-sonli ma’lumotnomasi). Natijada ishlab chiqilgan algoritmlar ekin maydonlarini sug‘orishning samaradorligini 10% gacha va olinadigan hosilning sifatini yaxshilash imkonini bergan.