Kamolova Feruza Kaxramonovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I.Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Debitorlik va kreditorlik qarzlarining buxgalteriya hisobi va iqtisodiy tahlilini takomillashtirish”, 08.00.08 – “Buxgalteriya hisobi, iqtisodiy tahlil va audit”.
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2024.1.PhD/Iqt3815.
Ilmiy rahbar: Karimov Akrom Abbasovich, iqtisodiyot fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti, DSc.03/30.12.2019.I.17.01.
 Rasmiy opponentlar: Axmedjanov Karimjon Bakidjanovich, iqtisodiyot fanlari doktori, professor; Masharipov Ozod Alimovich, iqtisodiyot fanlari nomzodi, professor.
Yetakchi tashkilot: “Toshkent irrigatsiya va qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti" Milliy tadqiqot universiteti.
 Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: to‘qimachilik korxonalarida debitorlik va kreditorlik qarzlarining buxgalteriya hisobi va iqtisodiy tahlilini takomillashtirish bo‘yicha ilmiy taklif va amaliy tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.
III.Tadqiqotning ilmiy yangiligi quyidagilardan iborat:
debitorlik qarzlarining qadrsizlanishidan ko‘riladigan zararni hisobga olish maqsadida 4920 – «Joriy debitorlik qarzlarining qadrsizlanishi bo‘yicha rezerv», 9440 – «Debitorlik qarzlarining qadrsizlanishidan ko‘rilgan zarar» ishchi schyotlarini kiritish taklif etilgan;
    xorijiy hamkorlar bilan hisobni alohida yuritish maqsadida 4030 – «Xorijiy hamkorlardan olinadigan schyotlar» va 6030 – «Xorijiy hamkorlarga to‘lanadigan schyotlar» ishchi schyotlarini kiritish taklif etilgan;
    debitorlik va kreditorlik qarzlarini savdo va nosavdo turlariga ajratish orqali moliyaviy hisobotda axborotlarning shaffofliligi va ishonchliligini oshirish asoslangan;
    to‘qimachilik sanoati korxonalarida xaridorlarga shartnoma to‘lovi 10 kun ichida to‘langan holatda 4 foizlik chegirmani qo‘llash orqali debitorlik qarzlarini kamaytirish va likvidlik darajasini oshirish asoslangan.
IV.Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.  Debitorlik va kreditorlik qarzlarining buxgalteriya hisobi va iqtisodiy tahlilini takomillashtirish bo‘yicha olingan ilmiy natijalar asosida:
debitorlik qarzlarining qadrsizlanishidan ko‘riladigan zararni hisobga olish maqsadida 4920 – «Joriy debitorlik qarzlarining qadrsizlanishi bo‘yicha rezerv», 9440 – «Debitorlik qarzlarining qadrsizlanishidan ko‘rilgan zarar» ishchi schyotlarini kiritish taklifi «O‘zto‘qimachiliksanoat» uyushmasiga a’zo «Real Tex Tashkent» MChJ tomonidan amaliyotiga joriy etilgan («O‘zto‘qimachiliksanoat» uyushmasining 11.11.2024 yildagi  №03/25-3052 son ma’lumotnomasi). Mazkur taklifning amaliyotga joriy etilishi natijasida moliyaviy hisobotda debitorlik qarzlarining xalqaro standartlarga muvofiq haqqoniy baholash, moliyaviy hisobotda sof qiymatda aks ettirish, qadrsizlanish bo‘yicha aniq ma’lumotlar shakllantirishga erishilgan hamda axborotdan foydalanuvchilar to‘g‘ri va shaffof ma’lumotlar bilan ta’minlangan;;
xorijiy hamkorlar bilan hisobni alohida yuritish maqsadida 4030 – «Xorijiy hamkorlardan olinadigan schyotlar» va 6030 – «Xorijiy hamkorlarga to‘lanadigan schyotlar» ishchi schyotlarini kiritish taklifi «O‘zto‘qimachiliksanoat» uyushmasiga a’zo «Real Tex Tashkent» MChJ tomonidan amaliyotiga joriy etilgan («O‘zto‘qimachiliksanoat» uyushmasining 11.11.2024 yildagi  №03/25-3052 son ma’lumotnomasi son ma’lumotnomasi). Ushbu taklif amaliyotga joriy etilishi natijasida korxonaning xorijiy hamkorlari bilan hisob-kitoblarni alohida yuritish imkoni yaratilgan;
debitorlik va kreditorlik qarzlarini savdo va nosavdo turlariga ajratish orqali moliyaviy hisobotda axborotlarning shaffofliligi va ishonchliligini oshirish bo‘yicha taklif «O‘zto‘qimachiliksanoat» uyushmasiga a’zo «Real Tex Tashkent» MChJ tomonidan amaliyotiga joriy etilgan («O‘zto‘qimachiliksanoat» uyushmasining 11.11.2024 yildagi  №03/25-3052 son ma’lumotnomasi). Natijada buxgalteriya balansida debitorlik va kreditorlik qarzlari xalqaro standartlar talablariga muvofiqlashtirilgan, savdo va nosavdo faoliyati bilan bog‘liq bo‘lgan qarzdorliklarni baholash, tahlil qilish va samarali boshqaruv qarorlarini qabul qilishga xizmat qilgan, axborotlarning shaffofliligi va ishonchliligi oshgan;
to‘qimachilik sanoati korxonalarida xaridorlarga shartnoma to‘lovi 10 kun ichida to‘langan holatda 4 foizlik chegirmani qo‘llash orqali debitorlik qarzlarini kamaytirish va likvidlik darajasini oshirish bo‘yicha taklif «O‘zto‘qimachiliksanoat» uyushmasiga a’zo «Real Tex Tashkent» MChJ tomonidan amaliyotiga joriy etilgan («O‘zto‘qimachiliksanoat» uyushmasining 11.11.2024 yildagi  №03/25-3052 son ma’lumotnomasi son ma’lumotnomasi). Ushbu taklif bo‘yicha ishlab chiqilgan hisob-kitobni ko‘llash orqali 2023 yilda 2 chorakda debitorlik qarzlari summasini 6,5 foizga kamaytirishga erishilgan.