Vafaeva Zamira Sevindikovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri: “Tikuv mashinasi moki g‘altagining samarali konstruksiyasini ishlab chiqish va parametrlarini hisoblash”, 05.02.03.-Texnologik mashinalar, robotlar, mexatronika va robototexnika tizimlari.
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2024.1.PhD/T1193
Ilmiy rahbar: Mansurova Munisa Anvarovna, texnika fanlari doktori, professor
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Buxoro muhandislik- texnologiya instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Buxoro muhandislik-texnologiya instituti, PhD.03/29.10.2021.T.101.03
Rasmiy opponentlar: Muxammadiev Davlat Mustafaevich, texnika fanlari doktori, professor; Dalliev Shuxratjon Latibjonovich, texnika fanlari bo‘yicha falsafa doktori, dotsent.
Yetakchi tashkilot: Tolali ekinlar ilmiy-tadqiqot instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi:
moki baxya hosil qilish jarayonida, baxyani mahkamlash, moki g‘altagiga ipni o’rash hamda g‘altakdan chiqishida iplarda yuzaga keladigan taranglikni kamaytiradigan, yuqori sifatli choklarni hosil qilishni ta’minlaydigan moki g‘altagi konstruksiyasini ishlab chiqish parametrlarini asoslashdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
tikuv mashinasida ipni bir tekisda (zichlikda) o‘ralishini, o‘ralish va echlishda ip tarangligini va uning tebranish chegarasini kamaytiradigan tarkibli qayishqoq vtulkali va unga o‘rnatilgan barmoqchalari bo‘lgan samarali moki g‘altagi konstruktiv sxemasi ishlab chiqilgan;
gazlamalarni tikish jarayonida moki ipini tortilish zonalari bo‘yicha tortilishini inobatga olib umumiy tarangligini hisoblash formulasi olingan sonli echim asosida bog‘lanish grafiklarini tahliliga ko‘ra ip bilan barmoqchalar orasidagi ishqalanishni hamda ip tarangligini kamaytirishni ta’minlaydigan parametrlari aniqlangan;
tavsiya etilgan moki g‘altagida ip tarangligiga va qayishqoq element bikrligiga bog‘liq ravishda barmoqchalar bilan undan chiqarilayotgan iplar orasidagi ishqalanish kuchlari momentini hisoblash formulasi ishlab chiqarilgan hamda ipning o‘z-o‘zidan echilishini bartaraf qilish, shuningdek moki ipi tarangligining zaruriy qiymatlarini ta’minlash uchun tikuv mashinasida yuklamaning tavsiya qiymatlari aniqlangan;
moki g‘altagidan ipni echilishini o‘zgaruvchan massasini, hamda rezinali vtulka deformasiyasini o‘zgarishini inobatga olib g‘altak burchak tezligini boshlang‘ich va chiqishdagi qiymatlarini hisoblash formulalari olindi, baxyaqatorlar hosil qilinishida moki ipini tortish kuchi va sarflashi o‘rtacha qiymatlarini ta’minlash baxyalar sifati yuqori bo‘lishi uchun parametrlarning tavsiya qiymatlari aniqlangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Tikuv mashinasi rezina vtulkali barmoqchalari bo‘lgan moki g‘altagining samarali konstruksiyasini ishlab chiqish bo’yicha olingan ilmiy natijalar asosida:
yuqori sifatli tikuv mashinasi rezina vtulkali barmoqchalari bo‘lgan moki g‘altagining konstruksiyasini “G‘AYRAT ChODAK” OOO, “O‘ZTO‘QIMAChILIKSANOAT” tizimidagi “ShOFIRKON EKVATORIAL TEKS” MChJ korxonalarida ishlab chiqarishga joriy qilingan (“O‘ZTO‘QIMAChILIKSANOAT” uyushmasining 2023-yil 23 iyun №03/25-1400-sonli ma’lumotnomasi). Ilmiy tadqiqot natijasida tikuv mashinasining ish unumdorligini 2,1-2,2 baravar oshirish imkoniyati tug‘ildi; ipning uzilishlar soni 8,0-8,5 marta kamaygan.