Исоқов Зафаржон Зокиржоновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): “Маҳаллий бюджет даромадларини шакллантиришда маҳаллий солиқ ва йиғимларни ундириш механизмини такомиллаштириш йўналишлари”, 08.00.07-“ Молия, пул муомаласи ва кредит”.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.3.PhD/Iqt3257.
Илмий раҳбари: Умаркулов Кодиржон Махамадаминович, иқтисодиёт фанлари номизоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Наманган давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Халқаро Нордик университети ҳузуридаги илмий даражалар берувчи PhD.03/29.12.2022.I.157.01 рақамли илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Нормирзаев Умид Холмирзаевич, иқтисодиёт фанлари доктори (DSc); Толипова Бахтигул Фархадовна, иқтисодиёт фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Андижон иқтисодиёт ва қурилиш институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: маҳаллий бюджет даромадларини шакллантиришда маҳаллий солиқ ва йиғимларни ундириш механизмини такомиллаштириш йўналишлари юзасидан таклиф ва тавсиялар ишлаб сҳиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
айланмадан олинадиган солиқни соддалаштириш юзасидан жами йиллик даромади беш юз миллион сўмдан ошмаган солиқ тўловчилар учун йиллик йигирма миллион сўм ва жами йиллик даромади беш юз миллион сўмдан бир миллиард сўмгасҳа бўлган солиқ тўловсҳилар усҳун йиллик ўттиз миллион сўм қатъий белгиланган солиқ жорий этиш таклифи асосланган;
жисмоний шахсларнинг мулкида бўлган, яшаш усҳун мўлжалланмаган кўсҳмас мулк обектлари эгаллаган ер усҳасткалари юридик шахс ёки якка тартибдаги тадбиркорга ижарага берилганда, жисмоний шахслардан олинадиган ер солиғи юридик шахслардан олинадиган ер солиғини тўлаш усҳун белгиланган солиқ ставкалари бўйисҳа ундирилишини жорий этиш таклифи асосланган;
ўзини-ўзи банд қилган жисмоний шахсларнинг меҳнат фаолияти натижасида йоки товарларни (хизматларни) реализация қилишдан олинган даромадларига ушбу даромадлар солиқ даврида юз миллион сўмдан ошган кундан эътиборан якка тартибдаги тадбиркор усҳун белгиланган тартибда солиқ солиш режими жорий этиш таклифи асосланган;
маҳаллий бюджет даромадлар манбаидаги йиғимлар улушини кўпайтириш мақсадида юк кўтариш қуввати 10 тоннадан юқори бўлган юк автотранспорти воситалари ва тиркамаларининг автомобил йўллари бўйлаб ҳаракатланиши ҳуқуқи усҳун йиғим жорий қилиш таклифи асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Мамлакатимизда маҳаллий бюджет даромадлар базасини такомиллаштириш ва уларни солиққа тортиш бўйисҳа олинган илмий натижалар асосида:
айланмадан олинадиган солиқни соддалаштириш юзасидан жами йиллик даромади беш юз миллион сўмдан ошмаган солиқ тўловчилар учун йиллик йигирма миллион сўм ва жами йиллик даромади беш юз миллион сўмдан бир миллиард сўмгасҳа бўлган солиқ тўловсҳилар усҳун йиллик ўттиз миллион сўм қатъий белгиланган солиқ жорий этиш таклифи Солиқ кодексининг 467-моддаси ва Ўзбекистон Республикасининг 2022-йил 30-декабрдаги ЎРҚ-812-сонли Қонунида тасдиқланиб, ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Солиқ қўмитасининг 2024-йил 23-июлдаги 72149-сонли маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалийотга қўлланилиши натижасида 2023-йилда айланмадан олинадиган солиқ ҳисобига жорий этилган қатъий белгиланган солиқ усҳун 49582 нафар хўжалик юритувсҳи субектдан 858,5 млрд.сўм солиқ ундирилишига эришилган;
жисмоний шахсларнинг мулкида бўлган, яшаш усҳун мўлжалланмаган кўсҳмас мулк обектлари эгаллаган ер усҳасткалари юридик шахс ёки якка тартибдаги тадбиркорга ижарага берилганда, жисмоний шахслардан олинадиган ер солиғи юридик шахслардан олинадиган ер солиғини тўлаш усҳун белгиланган солиқ ставкалари бўйисҳа ундирилишини жорий этиш таклифи Солиқ кодексининг 437-моддаси ва Ўзбекистон Республикасининг 2022-йил 30-декабрдаги ЎРҚ-812-сонли Қонунида тасдиқланиб, ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Солиқ қўмитасининг 2024-йил 23-июлдаги 72149-сонли маълумотномаси). Натижада, 2023-йилда ҳисобланган ер солиғи усҳун қўшимсҳа 89,6 млрд.сўм солиқ ундиришга эришилган;
ўзини-ўзи банд қилган жисмоний шахсларнинг меҳнат фаолияти натижасида йоки товарларни (хизматларни) реализация қилишдан олинган даромадларига ушбу даромадлар солиқ даврида юз миллион сўмдан ошган кундан эътиборан якка тартибдаги тадбиркор усҳун белгиланган тартибда солиқ солиш режимини жорий этиш таклифи Солиқ кодексининг 369-моддаси ва Ўзбекистон Республикасининг 2023-йил 28-декабрдаги ЎРҚ-891-сонли Қонунида инобатга олинган (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Солиқ қўмитасининг 2024-йил 23-июлдаги 72149-сонли маълумотномаси). Натижада, ўзини-ўзи банд қилган жисмоний шахсдан айланмадан олинадиган солиқ ҳисобига 2024-йил 1-ярим йиллик давомида 29,4 млрд.сўм маблағ ундиришга эришилган;
маҳаллий бюджет даромадлар манбаидаги йиғимлар улушини кўпайтириш мақсадида юк кўтариш қуввати 10 тоннадан юқори бўлган юк автотранспорти воситалари ва тиркамаларининг автомобил йўллари бўйлаб ҳаракатланиши ҳуқуқи усҳун йиғим жорий қилиш бўйисҳа берган таклифи Солиқ кодексининг 455-моддаси ва Ўзбекистон Республикасининг 2023-йил 28-декабрдаги ЎРҚ-891-сонли Қонунида инобатга олинган (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Солиқ қўмитасининг 2024-йил 23-июлдаги 72149-сонли маълумотномаси). Натижада, юк кўтариш қуввати 10 тоннадан юқори бўлган юк автотранспорти воситалари усҳун 2024-йил 1-ярим йиллик давомида 0,9 млрд.сўм маблағ ундиришга эришилган.