Axmedov Tuychi Adashevichning
fan doktori (DSc) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I.Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): Ijroiya hokimiyati faoliyati samarasini oshirishda jamoatchilik kengashlarining o‘rni (milliy va xorijiy tajribalar tahlili) 23.00.02 – siyosiy institutlar, jarayonlar va texnologiyalar.
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2024.1. PhD/Ss 65
Ilmiy maslahatchi: Jalilov Aktam Tashnazarovich siyosiy fanlar doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Jizzax davlat pedagogika universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Davlat boshqaruvi akademiyasi, DSc.20/13.05.2020.Ss.23.03.
Rasmiy opponentlar: Sayfullaev Durbek Baxtiyarovich tarix fanlari doktori (DSc), professor, Yakubov Baxtiyor Sultonnazirovich siyosiy fanlar doktori (DSc), Axmedov Xusniddin Aliqulovich siyosiy fanlar doktori (DSc), professor.
Yetakchi tashkilot: O‘zbekiston Milliy universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi milliy va xorijiy tajribalar asosida jamoatchilik kengashlarining ijroiya hokimiyati faoliyati samarasini oshirishdagi o‘rnini takomillashtirish bo‘yicha ilmiy-amaliy takliflar ishlab chiqishdan iborat.  
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi: O‘zbekistonda jamoatchilik kengashlari rivojlanishining siyosiy evolyusiyasiga ko‘ra fuqarolik jamiyati instituti sifatida tashkil etilganligi (birinchi bosqich), ijroiya hokimiyatining barcha tuzilmalarida jamoatchilik nazorati subekti sifatida o‘z o‘rniga ega bo‘lganligi (ikkinchi bosqich), davlat va xalq o‘rtasidagi “ko‘prik” rolini bajarganligi hamda ijtimoiy-iqtisodiy dasturlar va boshqa muhim qarorlarni muhokama qilishda o‘ziga xos tuzilmaga aylanganligi (uchinchi bosqich) natijasida vazirlik va idoralarda “Xalqchil davlat” tamoyillarini tatbiq etish imkoniyati kengayganligi dalillangan;
jamoatchilik kengashlarining ijroiya hokimiyati faoliyatiga doir davlat siyosatini amalga oshirishdagi siyosiy ishtirokini kuchaytirish maqsadida vazirlik va idoralar tomonidan ustuvor vazifalarning ijrosi bo‘yicha amalga oshirilgan ishlarning holatini tahlil qilish hamda ijtimoiy-iqtisodiy dasturlar, qarorlar, korrupsiyaga qarshi kurashish to‘g‘risidagi hujjatlar loyihalari yuzasidan takliflar ishlab chiqishga doir funksiyalarini ijtimoiy sheriklik asosida takomillashtirish zarurati “Normativ model” asosida isbotlangan;
fuqarolarning siyosiy madaniyati va siyosiy faolligini oshirish, ularning axborotni izlash, olish, tekshirish, tarqatish, undan foydalanish bilan bog‘liq siyosiy huquqlarini ta’minlash, aholining davlat idoralariga nisbatan ishonch darajasini mustahkamlash uchun “muloqot maydoni”ni shakllantirish zarurati sababli axborot xizmatlarini jamoatchilik kengashining ishchi organi sifatida “tashkiliy-uslubiy va axborot jihatdan ta’minlash” funksiyasini takomillashtirish “Ijtimoiy nazorat modeli”ga ko‘ra ilmiy asoslangan;
jamoatchilik kengashi a’zolarini shakllantirishda demokratik siyosiy qadriyatlarni qo‘llash muhimligidan kelib chiqib, Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi huzuridagi Ta’lim-fan kengashi a’zolarini oliy ta’lim tizimidagi xodimlar va talabalarning ovoz berishi orqali saylash tizimining joriy qilinishi  jamoatchilik kengashining milliy ijtimoiy-siyosiy imijini yaratishga xizmat qilishi “Elektron saylov” tizimiga ko‘ra ilmiy asoslangan;
jamoatchilik kengashi faoliyati samaradorligini reyting baholash metodikasi 11 ta indikator asosida takomillashtirilgan, jumladan: a) ijtimoiy sheriklik subektlari (davlat organlari, nodavlat notijorat tashkilotlari va fuqarolik jamiyatining boshqa institutlari) bilan bitim va shartnomalar tuzishdagi ishtiroki; b) jamoatchilik kengashi a’zolarining ijroiya hokimiyati faoliyatiga innovatsiyalar (takliflar) kiritishdagi va normativ-huquqiy hujjatlar loyihalarini tayyorlashdagi faolligi; v) fuqarolar va nodavlat notijorat tashkilotlaridan kelib tushgan tashabbus va murojaatlarni ko‘rib chiqishdagi ishtiroki kabi indikatorlarni kiritish zarurati dalillangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi: Ijroiya hokimiyati faoliyati samarasini oshirishda jamoatchilik kengashlarining o‘rni (milliy va xorijiy tajribalar tahlili) bo‘yicha ishlab chiqilgan taklif va tavsiyalar asosida:
dissertatsiyaning O‘zbekistonda jamoatchilik kengashlari rivojlanishining siyosiy evolyusiyasiga ko‘ra fuqarolik jamiyati instituti sifatida tashkil etilganligi (birinchi bosqich), ijroiya hokimiyatining barcha tuzilmalarida jamoatchilik nazorati subekti sifatida o‘z o‘rniga ega bo‘lganligi (ikkinchi bosqich), davlat va xalq o‘rtasidagi “ko‘prik” rolini bajarganligi hamda ijtimoiy-iqtisodiy dasturlar va boshqa muhim qarorlarni muhokama qilishda o‘ziga xos tuzilmaga aylanganligi (uchinchi bosqich) natijasida vazirlik va idoralarda “Xalqchil davlat” tamoyillarini tatbiq etish imkoniyati kengayganligiga oid ilmiy natijalaridan “Taraqqiyot strategiyasi” markazining “Davlat va jamiyat qurilishi tizimini takomillashtirishning ustuvor yo‘nalishlari” nomli tadqiqotlarini amalga oshirishda foydalanilgan (“Taraqqiyot strategiyasi” markazining  2024-yil 4-oktyabrdagi 488-son ma’lumotnomasi). Natijada, jamoatchilik kengashlarining O‘zbekistonda demokratik institut sifatida ahamiyati oshib borganligi asoslab berilgan;     
tadqiqotning jamoatchilik kengashlarining ijroiya hokimiyati faoliyatiga doir davlat siyosatini amalga oshirishdagi siyosiy ishtirokini kuchaytirish maqsadida vazirlik va idoralar tomonidan ustuvor vazifalarning ijrosi bo‘yicha amalga oshirilgan ishlarning holatini tahlil qilish hamda ijtimoiy-iqtisodiy dasturlar, qarorlar, korrupsiyaga qarshi kurashish to‘g‘risidagi hujjatlar loyihalari yuzasidan takliflar ishlab chiqishga doir funksiyalarini ijtimoiy sheriklik asosida takomillashtirish haqidagi ilmiy tadqiqot natijalaridan 2023-yil 25-apreldagi tasdiqlangan “Kambag‘allikni qisqartirish va bandlik vazirligi huzuridagi jamoatchilik kengashi to‘g‘risidagi nizom”ning “Jamoatchilik kengashining tarkibini shakllantirish va ishini tashkil etish tartibi”, deb nomlangan 3-bobini ishlab chiqishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Kambag‘allikni qisqartirish va bandlik vazirligining 2024-yil 19-oktyabrdagi 01/00-03/10-10693-son ma’lumotnomasi). Natijada, O‘zbekiston Respublikasi Kambag‘allikni qisqartirish va bandlik vazirligi huzuridagi Jamoatchilik kengashining jamoatchilik nazoratini ta’minlash va takliflar ishlab chiqish bilan bog‘liq reglamenti takomillashtirilgan;
tadqiqotdagi fuqarolarning siyosiy madaniyati va siyosiy faolligini oshirish, ularning axborotni izlash, olish, tekshirish, tarqatish, undan foydalanish imkoniyatlarini kengaytirish, aholining davlat idoralariga nisbatan ishonch darajasini mustahkamlash uchun “muloqot maydoni”ni shakllantirish zarurati sababli vazirlik va idoralardagi axborot xizmatlarini jamoatchilik kengashining ishchi organi sifatida tashkiliy-uslubiy va axborot jihatdan ta’minlash funksiyasini  takomillashtirish haqidagi ma’lumotlardan O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining 2024-yil 25-martdagi 86-sonli buyrug‘i bilan tasdiqlangan “O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi huzuridagi Jamoatchilik kengashi to‘g‘risidagi nizom”ning “Jamoatchilik kengashining maqsadi, asosiy vazifalari, funksiyalari, huquqlari va majburiyatlari” nomli 2-bobini ishlab chiqishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining 2024-yil 25-sentyabrdagi 25-06/2509-son ma’lumotnomasi). Natijada, O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi huzuridagi Jamoatchilik kengashi va axborot xizmatini fuqarolarga axborotlarni etkazish bilan bog‘liq funksiyalari takomillashtirilgan;
dissertatsiyaning jamoatchilik kengashi a’zolarini shakllantirishda demokratik siyosiy qadriyatlarni qo‘llash muhimligidan kelib chiqib, Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi huzuridagi Ta’lim-fan kengashi a’zolarini oliy ta’lim tizimidagi xodimlar va talabalarning elektron ovoz berishi orqali majoritar va nisbiy ko‘pchilik prinsiplari asosida saylash tajribasi haqidagi ma’lumotlaridan O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining 2023-yil 15-maydagi 147-son buyrug‘i bilan tasdiqlangan “O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi huzuridagi Ta’lim-fan kengashi to‘g‘risidagi nizom”ning “Kengashning asosiy maqsadi, vazifalari, funksiyalari, huquq va majburiyatlari”, deb nomlangan 2-bobini ishlab chiqishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining 2024-yil 25-sentyabrdagi
25-06/2509-son ma’lumotnomasi). Natijada, O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi huzuridagi Ta’lim-fan kengashi a’zolarining elektron ovoz berish orqali saylash bilan bog‘liq normalari takomillashtirilgan;
dissertatsiyadagi a) ijtimoiy sheriklik subektlari (davlat organlari, nodavlat notijorat tashkilotlari va fuqarolik jamiyatining boshqa institutlari) bilan bitim va shartnomalar tuzishdagi ishtiroki; b) jamoatchilik kengashi a’zolarining ijroiya hokimiyati faoliyatiga innovatsiyalar (takliflar) kiritishdagi va normativ-huquqiy hujjatlar loyihalarini tayyorlashdagi faolligi;
v) fuqarolar va nodavlat notijorat tashkilotlaridan kelib tushgan tashabbus va murojaatlarni ko‘rib chiqishdagi ishtiroki kabi 11 ta asosiy indikatorlar bilan jamoatchilik kengashi faoliyati samaradorligini reyting baholash metodikasini takomillashtirish zarurati haqidagi ilmiy natijalaridan 2023-yil 25-apreldagi tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasi Kambag‘allikni qisqartirish va bandlik vazirligi huzuridagi jamoatchilik kengashi to‘g‘risidagi nizomning “Jamoatchilik kengashining tarkibini shakllantirish va ishini tashkil etish tartibi” nomli 3-bobini ishlab chiqishda, O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi huzuridagi Jamoatchilik kengashining “Jamoatchilik kengashlari faoliyati samaradorligini reyting baholashga oid asosiy ko‘rsatkichlarni hisoblash tartibi”ni ishlab chiqishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Kambag‘allikni qisqartirish va bandlik vazirligining 2024-yil 19-oktyabrdagi 01/00-03/10-10693-son ma’lumotnomasi, O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining 2024-yil 25-sentyabrdagi 25-06/2509-son ma’lumotnomasi). Natijada, jamoatchilik kengashlari a’zolarining faoliyatlarini baholash yo‘nalishlari takomillashtirilgan.