Xushmurodova Madina Shaymankulovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi):
«O‘zbekistonda elektron savdo faoliyatini rivojlantirish va samaradorligini oshirishning tashkiliy-iqtisodiy mexanizmlarini takomillashtirish», 08.00.05 - Xizmat ko‘rsatish tarmoqlari iqtisodiyoti.           
   Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2024.2.PhD/Iqt4029
Ilmiy rahbar: Urazov Komil Baxramovich, iqtisodiyot fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: “Ipak yo‘li turizm va madaniy meros xalqaro universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Samarqand iqtisodiyot va servis instituti, PhD.03/28.02.2022.I.18.01
Rasmiy opponentlar: Tuxliev Iskandar Suyunovich, iqtisodiyot fanlari doktori, professor; Axrorov Farxod Baxriddinovich, iqtisodiyot fanlari nomzodi, dotsent.
Yetakchi tashkilot: Qarshi muxandislik instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: ilmiy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi
O‘zbekistonda elektron savdo faoliyatini rivojlantirish va samaradorligini oshirishning tashkiliy-iqtisodiy mexanizmlarini takomillashtirish bo‘yicha taklif va tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
elektron savdo kategoriyasining iqtisodiy mohiyati aholining savdo xizmatlariga bo‘lgan talabini tovarlarni sotib-olish jarayonida tovarlar ta’minoti va iste’molchilar talabi tarkibining raqamli texnologiyalarga ko‘ra to‘laqonligini shakllantirishga ko‘ra takomillashtirilgan;
an’anaviy savdo formati sharoitida savdo faoliyati, savdo xizmatini ko‘rsatish va mahsulotlar realizatsiyasi sub’etlarining raqamli integratsion zanjiriga ko‘ra elektron savdo platformasini shakillantirishning maqsadga muvofiqligi asoslangan;
O‘zbekistonda elektron savdo hajmini oshirishning internet tizimi, chakana savdoni  rivojlantirish, internetga ulangan savdo tashkilotlari darajasi va aholining yalpi daromnini e’tiborga olgan holda 2026 yilgacha bo‘lgan davrga mo‘ljallangan prognoz ko‘rsatkichlari ishlab chiqilgan;
supermarket faoliyati samaradorligiga ta’sir ko‘rsatuvchi mikro va makromuhit omillarining uyg‘unligini onlayn savdoni ustuvor tashkillashtirishga ko‘ra supermarketlar samaradorligini oshirishning tashkiliy-iqtisodiy mexanizmi takomillashtirilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
O‘zbekistonda elektron savdo faoliyatini rivojlantirish va samaradorligini oshirishning tashkiliy-iqtisodiy mexanizmlarini takomillashtirish bo‘icha olingan ilmiy natijalar asosida:
elektron savdo kategoriyasining iqtisodiy mohiyati aholining savdo xizmatlariga bo‘lgan hozirgi va istiqboldagi talabini tovarlarni sotib olish-sotish jarayonida tovarlar ta’minoti va iste’molchilar talabi tarki-bining raqamli texnologiyalarga ko‘ra to‘laqonligini shakllantirishga ko‘ra takomillashtirish taklifi      60310500- «Raqamli iqtisodiyot  (tarmoq va yo‘nalishlar bo‘yicham)» nomli darslikni tayyorlashda foydalanilgan (Samarkand davlat universitetining 2023 yil 26 avgustdagi 218 raqamli guvohnomasi). Taklif elektron savdo tushunchasi mohiyatining ichki tabiatini yanada aniq ochib berishga muayyan darajada xizmat qilgan;
an’anaviy savdo formati sharoitida savdo faoliyati, savdo xizmatini ko‘rsatish va mahsulotlar realizatsiyasi sub’etlarining raqamli integra-sion zanjiriga ko‘ra elnetron savdo platformasini shakillantirishning maqsadga muvofiqligi bo‘yicha taklif «Farovon.uz» MChJ, «Samarkand Prime Germes» MChJ, «Korzinka.uz» MChJ «Store plus» MChJ, «Orzon» MChJ, «Massa Impex» XK MChJ, «Uzum» XK MChJ «Uzum Market» MChJ supermar-ketlari faoliyatiga joriy qilingan (O‘zbekiston Rsepublikasi Savdo-sanoat palatasining 2024 yil 25 iyundagi 9/04-25-10588-sonli ma’lumot-nomasi). Taklif elektron savdoning rivojlantirilishiga ko‘ra savdo bilan internet auditoriyasini 17%ga ortishiga muayyan darajada xizmat qilgan;
an’anaviy savdo formati sharoitida savdo faoliyati, savdo xizmatini ko‘rsatish va mahsulotlar realizatsiyasi sub’etlarining raqamli integra-sion zanjiriga ko‘ra elnetron savdo platformasini shakillantirishning maqsadga muvofiqligii bo‘yicha taklif bir qator supermarketlar, jumladan  «Farovon.uz» MChJ, «Samarkand Prime Germes» MChJ, «Korzinka.uz» MChJ «Store plus» MChJ, «Orzon» MChJ, «Massa Impex» XK MChJ, «Uzum» XK MChJ «Uzum Market» MChJ supermarketlari faoliyatiga joriy qilingan (O‘zbekiston Rsepublikasi Savdo-sanoat palatasining 2024 yil 25 iyundagi 9/04-25-10588-sonli ma’lumotnomasi). Mazkur taklif internet va savdo korxinalarining imiyatlaridan elektron savdoning rivojlantirilishiga ko‘ra internet savdo auditoriyasini 17 foizga ortishiga muayyan darajada xizmat qilgan;
supermarket faoliyati samaradorligiga ta’sir ko‘rsatuvchi mikro va makromuhit omillarining uyg‘unligini onlayn savdoni ustuvor tashkil-lashtirishga ko‘ra supermarketlar samaradorligini oshirishning tashkiliy-iqtisodiy mexanizmi takomillashtirish bo‘ycha taklif «Farovon.uz» MChJ, «Samarkand Prime Germes» MChJ, «Korzinka.uz» MChJ «Store plus» MChJ, «Orzon» MChJ, «Massa Impex» XK MChJ, «Uzum» XK MChJ «Uzum Market» MChJ supermarketlari faoliyatiga joriy qilingan (O‘zbekiston Rsepub-likasi Savdo-sanoat palatasining 2024 yil 25 iyundagi 9/04-25-10588-sonli ma’lumot-nomasi). Taklif raqamli savdo imkoniyatlarini kengaytirish hisobiga onlayn-sotuv hajmini 24%ga oshirishda muayyan darajad xizmat qilgan.