Ходжаев Анвар Расуловичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақидаги эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбекистонга халқаро жозибадор францҳизаларни жалб қилишда маркетинг тадқиқотларидан самарали фойдаланиш йўналишлари”, 08.00.11 – Маркетинг.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.3.PhD/Iqt.3321.
Илмий раҳбар: Нуров Зиёдулла Саймуродович, иқтисодиёт фанлари фалсафа доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Бухоро давлат университети, DSc.03/27.09.2024.I.72.05
Расмий оппонентлар: Абдуллоев Аслиддин Жунайдуллаевич, иқтисодиёт фанлари доктори (DSc), профессор; Мухсинов Бекзод Тохирович, иқтисодиёт фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), досент.
Етакчи ташкилот: Қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти.
Диссертация йўналиши назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Ўзбекистонга халқаро жозибадор франшизаларни жалб қилишда маркетинг тадқиқотларидан самарали фойдаланиш йўналишлари бўйича илмий таклиф ва амалий тавсийалар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
франчайзинг шартномаларининг самарадорлигини баҳолаш услубиёти номоддий активлар ва интеллектуал мулк қийматини харажат ва даромадларни комплекс таҳлил қилиш, рискларни ҳисобга олиш ва инновацион ёндашувлар орқали янги инвестициялар учун ишончли баҳолашга асосланувчи “Гринфилд усули”га устуворлик бериш орқали такомиллаштирилган;
ҳудудларда франчайзинг шартномалар самарадорлигини оширишда  маҳаллий ишлаб чиқарувчиларнинг экспорт салоҳиятини кўпайтириш ҳамда халқаро стандартларга мос равишда ишлаб чиқариш жараёнларини оптималлаштиришга асосланувчи “ГСП+” (Генерализед Сйстем оф Преференcес) усули преференсияларидан фойдаланишда оптимал ечим сифатида асосланган;
маркетинг тадқиқотларидан фойдаланиш самарадорлигини оширишда  Ўзбекистонга глобал брендларни жалб қилишнинг бозордаги ассиметрик ахборотларни камайтириш ҳамда трансакция харажатларини қисқартиришда халқаро Сорсинг компаниялари хизматларидан фойдаланиш мақсадга мувофиқлиги таклифи илмий асосланган;
Ўзбекистонда франчайзинг асосида фаолият юритаётган тадбиркорларнинг маркетинг тадқиқотларига устуворлик бериш асосида 2025-2028-йиллар давомида ялпи ички маҳсулотга қўшадиган суммасининг прогноз параметрлари тренд тенгламаси ёрдамида ишлаб чиқилган;
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбекистонга халқаро жозибадор франшизаларни жалб қилишда маркетинг тадқиқотларидан самарали фойдаланиш йўналишлари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
франчайзинг шартномаларининг самарадорлигини баҳолаш услубиёти номоддий активлар ва интеллектуал мулк қийматини харажат ва даромадларни комплекс таҳлил қилиш, рискларни ҳисобга олиш ва инновацион ёндашувлар орқали янги инвестициялар учун ишончли баҳолашга асосланувчи “Гринфилд усули”га устуворлик бериш орқали такомиллаштирилган таклифидан  Адлия вазирлигининг 2023-йил 28-декабрдаги 3487-сонли рақам билан рўйхатдан ўтказилган “Ўзбекистон Республикасининг ягона миллий баҳолаш стандартини тасдиқлаш тўгʻрисида”ги буйругʻнинг 431-бандини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Инвестициялар, саноат ва савдо вазирлигининг 2024-йил 26-сентябрдаги 03-21-1-9024-сон маълумотномаси). Натижада, баҳолашнинг халқаро стандартлари тамойиллари асосида ягона ёндашувни ва бозор конюнктурасини ҳисобга олишни таʼминлайдиган Ягона миллий баҳолаш стандартларини такомиллаштириш бўйича Гринфилд усулидан франчайзинг номоддий актив ва интеллектуал мулк обектлари қийматини баҳолаш имконияти ортган;
ҳудудларда франчайзинг шартномалар самарадорлигини оширишда  маҳаллий ишлаб чиқарувчиларнинг экспорт салоҳиятини кўпайтириш ҳамда халқаро стандартларга мос равишда ишлаб чиқариш жараёнларини оптималлаштиришга асосланувчи “ГСП+” (Генерализед Сйстем оф Преференcес) усули преференсияларидан фойдаланишда оптимал ечим сифатида асосланган таклифидан Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2023-йил 11-сентябрги ПФ-158- сон “Ўзбекистон-2030” стратегияси тўгʻрисида”ги Фармонининг 1-иловаси билан тасдиқланган “Ўзбекистон-2030” стратегиясининг 55-бандини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Инвестициялар, саноат ва савдо вазирлигининг 2024-йил 26-сентябрдаги 03-21-1-9024-сон маълумотномаси). Натижада, “ГСП+” преференсиялар тизимидан фойдаланишни 2027-йилга қадар узайтирилгани соҳадаги тадбиркорлар Европага чиқишда янада кенг имкониятларни яратиб берди. Бугунги кунда чарм саноатида 10 турдаги маҳсулотлар “ГСП+” тизими бўйича экспорт қилинаётган бўлса 2024-йилдан бошлаб бу рўйхатни 30 турга етказиш кўзда тутилган. Шу мақсадда, соҳа корхоналарида ҳалқаро сифат менеджменти (ИСО) сертификатларини олиш бўйича тармоқ режалари тузилган бўлиб, унга мувофиқ, 100 га яқин корхоналар томонидан халқаро сертификат (ИСО:9001) ўзлаштиришга эришилган, 2024-йилда мазкур турдаги сертификатларни 200 дан зиёд корхоналар учун олиш имконияти яратилган;
маркетинг тадқиқотларидан фойдаланиш самарадорлигини оширишда  Ўзбекистонга глобал брендларни жалб қилишнинг бозордаги ассиметрик ахборотларни камайтириш ҳамда трансакция харажатларини қисқартиришда халқаро Сорсинг компаниялари хизматларидан фойдаланиш мақсадга мувофиқлиги таклифидан Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2024-йил 07-июндаги ПҚ-286-сон “Саноат соҳасида нуфузли халқаро брендлар билан ҳамкорликни ривожлантириш ва миллий брендларни қўллаб-қувватлаш чора-тадбирлари тўгʻрисида” Қарорининг 1-иловаси, 7-8 бандларини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Инвестициялар, саноат ва савдо вазирлигининг 2024-йил 26-сентябрдаги 03-21-1-9024-сон маълумотномаси). Ушбу таклифнинг амалиётда қўлланиши натижасида маҳсулотларни фақат ўзимиздан чиқиб кетгунича эмас, балки уларни ташқи бозорларда бренд сифатида танитиш учун машҳур брендлар буюртмаларини жойлаштирувчи 30 та “сорсинг” компанияси билан келишувга эришилган;
Ўзбекистонда франчайзинг асосида фаолият юритаётган тадбиркорларнинг маркетинг тадқиқотларига устуворлик бериш асосида 2025-2028-йиллар давомида ялпи ички маҳсулотга қўшадиган суммасининг прогноз параметрлари тренд тенгламаси ёрдамида ишлаб чиқилган бўлиб, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022-йил 28-январдаги ПФ-60-сон “2022-2026-йилларга мўлжалланган Янги Ўзбекистоннинг тараққиёт стратегияси тўгʻрисида“ фармонда белгиланган вазифаларни амалга оширишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Инвестициялар, саноат ва савдо вазирлигининг 2024-йил 26-сентябрдаги 03-21-1-9024-сон маълумотномаси). Мазкур илмий янгиликнинг амалиётга жорий этилиши натижасида Франчайзинг асосида фаолият юритувчи тадбиркорларнинг 2024-йилдан 2028-йилгача ЯИМга қўшадиган сумманинг 39,7 млрд. сўмдан 150,9 млрд. сўмгача, яʼни 26 фоиз ўсишига имкон беради;