Зияева Шаҳло Шоакбар қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): “Тикув-трикотаж корхоналарининг бренд жозибадорлигини маркетинг стратегиялари асосида ошириш”, 08.00.11-“Маркетинг”.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.3.PhD/Iqt3315.
Илмий раҳбари: Саттаров Сайидмурод Абдушарипович, иқтисодиёт фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети ҳузуридаги DSc.03/30.12.2020.I.16.02 рақамли Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Эргашходжаева Шахноза Джасуровна, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор, Маҳмудов Тоҳиржон Олимжонович, иқтисодиёт фанлари бўйча фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Тошкент тўқимачилик ва енгил саноат институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Тикув-трикотаж корхоналарининг бренд жозибадорлигини маркетинг стратегиялари асосида оширишга қаратилган илмий таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқиш ҳисобланади.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
услубий ёндашувга кўра “бренд жозибадорлиги” тушунчасининг иқтисодий мазмуни истеʼмолчи таассуротида шаклланган рационал ва эмоционал алоқа ўрнатишга имкон берадиган, истаклари, эҳтиёжлари ва қадриятларига мос келувчи товар ва хизматларнинг ўзига хос хусусиятлари, тасдиқлари, ўхшашларига нисбатан фарқли ва аҳамиятли хусусиятлари сифатида бренд яратувчиси учун моддий ва номоддий қийматлар тўплами нуқтаи назаридан такомиллаштирилган;
маҳаллий тикув-трикотаж маҳсулотлари брендлари маркетингининг товар стратегиясини энг яхши чизиқли холис башоратли боғланишни аниқлашга асосланган усулда истеʼмолчиларнинг ишончини таъминлашга маҳсулотнинг онлайн мавжудлиги (МОМ=0,126) ва тақсимот каналлари (МТК=0,220), содиқлигини оширишга маҳсулотлари ассортименти (МА=0,069) ва дизайн хусусияти (МДХ=0,045) таъсирларига кўра мақсадли белгилаш асосланган;
“Ўзтўқимачиликсаноат” уюшмаси таркибидаги корхоналарнинг “Эко-брендлар” яратишни ташкил этиш ва бошқариш фаолиятини услубий ва маҳаллий шароитларга мос жиҳатларини таққослама баҳолаш орқали аниқланган “яшил маҳсулот”, “яшил технология”, “яшил тасвир”, “яшил хизмат” ва “яшил маркетинг” инновацияларидан узоқ муддатда бренд капиталини шакллантиришда фойдаланиш асосланган;
маҳаллий тикув-трикотаж корхоналарининг бренд қийматини шакллантиришда “Мижознинг даврий қиймати (CЛВ)” онлайн калкулятори дастурий маҳсулоти асосида доимий мижозлар билан ишлаш ва янги мижозларни жалб қилиш бўйича маркетинг харажатларини оптималлаштиришни таъминлаш таклифи ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Тўқимачилик корхоналарида бренд стратегиясидан фойдаланишни такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
услубий ёндашувга кўра “бренд жозибадорлиги” тушунчасининг иқтисодий мазмунини истеʼмолчи таассуротида шаклланган рационал ва эмоционал алоқа ўрнатишга имкон берадиган, истаклари, эҳтиёжлари ва қадриятларига мос келувчи товар ва хизматларнинг ўзига хос хусусиятлари, тасдиқлари, ўхшашларига нисбатан фарқли ва аҳамиятли хусусиятлари сифатида бренд яратувчиси учун моддий ва номоддий қийматлар тўплами нуқтаи назаридан такомиллаштиришга оид назарий-услубий маълумотлардан олий ўқув юртлари талабалари учун тавсия этилган “Маркетинг асослари” номли ўқув қўлланмани тайёрлашда фойдаланилган (Тошкент давлат иқтисодиёт университети ректорининг 2024-йил 24-майдаги 150-сон буйруғи). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида талабаларда иқтисодий мазмуни истеʼмолчи таъсуротида шаклланган рационал ва эмоционал алоқа ўрнатишга имкон берадиган, истаклари, эҳтиёжлари ва қадриятларига мос келувчи товар ва хизматларнинг ўзига хос хусусиятлари, тасдиқлари, ўхшашларига нисбатан фарқли ва аҳамиятли хусусиятлари бўлиб, брендни яратувчиси учун моддий ва номоддий қийматлар тўплами нуқтаи назаридан такомиллаштирилган “Бренд жозибадорлиги” тушунчаси юзасидан назарий билимларни чуқурлаштириш имкони яратилган;
маҳаллий тикув-трикотаж маҳсулотлари брендлари маркетингининг товар стратегиясини энг яхши чизиқли холис башоратли боғланишни аниқлашга асосланган усулда истеʼмолчиларнинг ишончини таъминлашга маҳсулотнинг онлайн мавжудлиги (МОМ=0,126) ва тақсимот каналлари (МТК=0,220), содиқлигини оширишга маҳсулотлари ассортименти (МА=0,069) ва дизайн хусусияти (МДХ=0,045) таъсирларига кўра мақсадли белгилаш таклифи “Ўзтўқимачиликсаноат” уюшмасига аъзо “Ҳамза экспо арт текстил” МЧЖ ҳамда “Истиқлол техтиле дизайн” МЧЖлар фаолиятида фойдаланилган (“Ўзтўқимачиликсаноат” уюшмасининг 2024-йил 19-июндаги 03/25-1518-сон маълумотномаси). Мазкур илмий янгиликни амалиётга жорий этиш натижасида “Ҳамза экспо арт текстил” МЧЖнинг маҳсулот сотиш ҳажми 2023-йилда 2022-йилга нисбатан 8,9 фоизга, “Истиқлол техтиле дизайн” МЧЖнинг маҳсулот сотиш ҳажмини 2023-йилда 2022-йилга нисбатан 16,7 фоизга оширишга эришилган;
“Ўзтўқимачиликсаноат” уюшмаси таркибидаги корхоналарнинг “Эко-брендлар” яратишни ташкил этиш ва бошқариш фаолиятини услубий ва маҳаллий шароитларга мос жиҳатларини таққослама баҳолаш орқали аниқланган “яшил маҳсулот”, “яшил технология”, “яшил тасвир”, “яшил хизмат” ва “яшил маркетинг” инновацияларидан узоқ муддатда бренд капиталини шакллантиришда фойдаланиш таклифи “Ҳамза экспо арт текстил” МЧЖ фаолиятида фойдаланилган (“Ўзтўқимачиликсаноат” уюшмасининг 2024-йил 19-июндаги 03/25-1518-сон маълумотномаси). Мазкур илмий янгиликни амалиётга жорий этиш натижасида “Ҳамза экспо арт текстил” МЧЖ томонидан “Эко сумкалар” ишлаб чиқариш ёʻлга қўйилиб, 2023-йилда хорижий бозорларга маҳсулот экспорти 9,4 фоизга ошган;
маҳаллий тикув-трикотаж корхоналарининг бренд қийматини шакллантиришда “Мижознинг даврий қиймати (CЛВ)” онлайн калкулятори дастурий маҳсулоти асосида доимий мижозлар билан ишлаш ва янги мижозларни жалб қилиш бўйича маркетинг харажатларини оптималлаштиришни таъминлаш таклифи “Ўзтўқимачиликсаноат” уюшмасининг Экспорт фаолиятини қўллаб-қувватлаш бошқармаси фаолиятига жорий этилган (“Ўзтўқимачиликсаноат” уюшмасининг 2024-йил 19-июндаги 03/25-1518-сон маълумотномаси). Мазкур илмий янгиликни амалиётга жорий этиш натижасида тармоқ корхоналари томонидан тикув-трикотаж маҳсулотларини йирик импорт қилувчи етакчи брендлар ва хорижий ҳамкорлар билан ишлаш борасидаги маркетинг харажатларини оптимал режалаштириш ва мувофиқлаштириш имкони яратилган.