Жавлиев Нуриддин Бектемир ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи):
“Иқтисодий ночор корхоналарни молилаштиришни такомиллаштириш”, 08.00.07 – “Молия, пул муомаласи ва кредит”
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.2.PhD/4071
Илмий раҳбар: Ўринбоев Рустамжон Ўктам ўғли, юридик фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент Халқаро университети, DSc.22/29.12.2023.I.175.01
Расмий оппонентлар: Ражабов Шерзод Умурзоқович, иқтисодиёт фанлари доктори профессор;
Жабборов Азамат Алижоновичлар, иқтисодиёт фанлари фалсафа доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Алфраганус университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистондаги иқтисодий ночор корхоналарни молиялаштиришни яхшилашга қаратилган таклифлар ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
молиявий кўрсаткичларнинг нисбийлик мезонини инструментал таҳлил қилиш орқали корхоналарнинг тўловга лаёқацизлик ҳолатини молиявий диагностика қилиш таклиф этилган.
корхоналарда ишлаб чиқариш-иқтисодий, дебиторлик қарзларини ундириш, жорий қарзни тўлашда самарали молиявий технологиялардан фойдаланишда трансформатив бошқарувни жорий қилиш орқали корхоналарнинг тўловга лаёқацизлик ҳолатини самарали бошқаш асосланган.
қайта молиялаш ставкаси, ишсизлик ва инфляция даражаси кабиларнинг корхона тўлов қобилиятига таъсирини эмпирик баҳолаш орқали фаолият кўрсатмаётган корхоналар сонини қисқартиришга эришиш асосланган.
корхоналарнинг инновацион фаолиятида техник ва технологик ўзгаришларни рискли молиялаштириш орқали корхоналарнинг тўловга лаёқацизлик ҳолатини олдини олиш таклифи берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Иқтисодий ночор корхоналарни молиялштиришни такомиллаштириш юзасидан олинган илмий натижалар асосида:
молиявий кўрсаткичларнинг нисбийлик мезонини инструментал таҳлил қилиш орқали корхоналарнинг тўловга лаёқацизлик ҳолатини молиявий диагностика қилишга доир таклифи Ўзбекистон Республикасининг 2022-йил 12-апрелдаги ЎРҚ-763-сон “Тўловга қобилияцизлик тўғрисида”ги қонуннинг 29-моддасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси сенатининг 2024-йил 5-сентябрдаги 05/5629-сон маълумотномаси). Натижада, қарздорнинг тўлов қобилияти тикланиши ҳамда фаолиятини давом эттиришидан манфаатдор бўлган юридик ва жисмоний шахслар томонидан молиявий ёрдам кўрсатиш механизми такомиллаштирилган.
корхоналарда ишлаб чиқариш-иқтисодий, дебиторлик қарзларини ундириш, жорий қарзни тўлашда самарали молиявий технологиялардан фойдаланишда трансформатив бошқарувни жорий қилиш орқали корхоналарнинг тўловга лаёқацизлик ҳолатини самарали бошқашга доир таклифи Ўзбекистон Республикасининг 2022-йил 12-апрелдаги  ЎРҚ-763-сон “Тўловга қобилияцизлик тўғрисида”ги қонуннинг 23-моддасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси сенатининг 2024-йил 5-сентябрдаги 05/5629-сон маълумотномаси). Натижада, корхонанинг дебиторлик қарзларини ундириш, жорий қарзни тўлаш ва ишлаб чиқаришни ривожлантириш учун маблағларни сафарбар қилиш механизми такомиллаштирилган.
қайта молиялаш ставкаси, ишсизлик ва инфляция даражаси кабиларнинг корхона тўлов қобилиятига таъсирини эмпирик баҳолаш орқали фаолият кўрсатмаётган корхоналар сонини қисқартиришга эришишга доир таклифи Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2018-йил 14-декабрдаги 1013-сонли “Давлат иштирокидаги корхоналарни молиявий соғломлаштириш тизимини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарори ижросини таъминлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг 2024-йил 5-сентябрдаги 05/5629-сонли маълумотномаси). Натижада, қайта молиялаш ставкасининг 1 фоизга ошиши фаолият юритмаётган корхоналар сонининг 0,16 фоизга ошишига олиб келиши, ишсизлик даражасининг 1 фоизга ўсиши фаолият кўрсатмаётган корхоналар сонининг 0,93 фоизга ўсишига олиб келишига ҳамда инфлация даражасининг 1 %га ошиши фаолият кўрсатмаётган корхоналар сонининг 0,66 %га ошишига олиб келиши асосланган.
корхоналарнинг инновацион фаолиятида техник ва технологик ўзгаришларни рискли молиялаштириш орқали корхоналарнинг тўловга лаёқацизлик ҳолатини олдини олишга доир таклифи Ўзбекистон Республикасининг 2020-йил 24-июлдаги ЎРҚ-630-сон “Инновацион фаолият тўғрисида”ги қонуннинг 32-моддасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси сенатининг 2024-йил 5-сентябрдаги 05/5629-сон маълумотномаси). Натижада, инновацион, тажриба-конструкторлик ва стартап лойиҳаларини танлаб олиш асосида молиялаштириш механизми такомиллаштирилган.