Болтаев Умиджон Талант ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Қурилиш саноатининг инвестицион жозибадорлигини ошириш механизмини такомиллаштириш”, 08.00.03 – Саноат иқтисодиёти (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.3.PhD/Iqt2403
Илмий раҳбар: Метякубов Азамат Джуманазарович, иқтисодиёт фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент архитектура қурилиш университети
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, DSc.03/30.07.2022.I.16.05
Расмий оппонентлар: Хакимов Зиёдулла Ахмадович, иқтисодиёт фанлари доктори, доцент; Салаев Жасурбек Комилович, иқтисодиёт фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Ислом Каримов номидаги Тошкент давлат техника университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади қурилиш саноатининг инвестицион жозибадорлигини ошириш механизмларини такомиллаштириш бўйича илмий таклифлар ва амалий тавсияларни ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
услубий ёндашувга кўра “инвестицион жозибадорлик” тушунчасининг иқтисодий мазмуни турли хил талқинларга мос ҳолда у ёки бу мамлакат (минтақа, тармоқ)да юзага келадиган мамлакат (минтақалар, тармоқлар)га ёʻналтирилиши мумкин бўлган инвестицияларга нисбатан вазиятнинг қулайлик даражасини акс эттирувчи умумий тавсифига инвестицион жозибадорликни белгиловчи ва иқтисодий ўсишга кўмаклашувчи омиллар ва шарт-шароитлар асосида баҳолашни татбиқ этиш орқали такомиллаштирилган;
қурилиш тармоғи фаолиятига макро- ва микродаражада рағбатлантирувчи таъсир кўрсатувчи омилларнинг маҳаллий ҳокимият ва қурилиш ташкилотлари томонидан таъминланувчи аниқ шарт-шароит ва чора-тадбирлар кўринишидаги чегараларини ўзаро манфаатли асосда қатъий белгилаш орқали қурилиш саноатининг инвестицион жозибадорлигини ошириш таклифи асосланган;
ягона маконда турли хил инвестицион ва қурилиш лойиҳалари ҳақидаги маълумотларни бирлаштириш ва инвестицион имкониятларни излаб топиш, битимларни тузиш, лойиҳаларни ва ҳисоботларни бошқариш билан боғлиқ бўлган кўплаб жараёнларни автоматлаштиришга имконини берувчи рақамли платформа модели таклиф этилган;
аҳоли жон бошига қурилиш ишлари ҳажмини тавсифловчи, ўз ичига янги қурилиш ва хорижий инвестициялар улуши ҳисобга олиниши билан асосий капиталга инвестициялар ҳажми кўрсаткичларини олувчи 2030-йилга қадар прогноз кўрсаткичлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Қурилиш саноатининг инвестицион жозибадорлигини ошириш механизмларини такомиллаштириш бўйича ишлаб чиқилган таклифлар ва тавсиялар асосида:
услубий ёндашувга кўра “инвестицион жозибадорлик” тушунчасининг иқтисодий мазмунини турли хил талқинларга мос ҳолда у ёки бу мамлакат (минтақа, тармоқ)да юзага келадиган мамлакат (минтақалар, тармоқлар)га ёʻналтирилиши мумкин бўлган инвестицияларга нисбатан вазиятнинг қулайлик даражасини акс эттирувчи умумий тавсифига инвестицион жозибадорликни белгиловчи ва иқтисодий ўсишга кўмаклашувчи омиллар ва шарт-шароитлар асосида баҳолашни татбиқ этиш орқали такомиллаштириш бўйича назарий ва услубий маълумотлардан олий ўқув юрти талабалари учун тавсия этилган “Инвестицион лойиҳалаш” номли дарслик тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 29 майдаги 232-сонли буйруғи). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида талабаларда инвестицион жозибадорликни белгиловчи ва иқтисодий ўсишга кўмаклашувчи омиллар ва шарт-шароитлар асосида баҳолашни татбиқ этиш орқали такомиллаштирилган инвестицион жозибадорлик тушунчаси билан боғлиқ назарий билимларни кенгайтириш имкони яратилган;
қурилиш тармоғи фаолиятига макро- ва микродаражада рағбатлантирувчи таъсир кўрсатувчи омилларнинг маҳаллий ҳокимият ва қурилиш ташкилотлари томонидан таъминланувчи аниқ шарт-шароит ва чора-тадбирлар кўринишидаги чегараларини ўзаро манфаатли асосда қатъий белгилаш орқали қурилиш саноатининг инвестицион жозибадорлигини ошириш таклифидан “Трест 12” АЖ фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Қурилиш ва уй-жой коммунал хўжалиги вазирлигининг 2024-йил 1-ноябрдаги 24-06/11524-сон маълумотномаси). Мазкур илмий янгиликнинг амалиётга жорий этилиши натижасида корхонанинг инвестициявий жозибадорлигини яхшилаш чора-тадбирлари ишлаб чиқилган ва натижада хорижий инвестициялар ҳажми 12,7 фоизга ошиши таъминланган;
ягона маконда турли хил инвестицион ва қурилиш лойиҳалари ҳақидаги маълумотларни бирлаштириш ва инвестицион имкониятларни излаб топиш, битимларни тузиш, лойиҳаларни ва ҳисоботларни бошқариш билан боғлиқ бўлган кўплаб жараёнларни автоматлаштиришга имконини берувчи рақамли платформа моделидан фойдаланиш таклифи “Трест 12” АЖ фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Қурилиш ва уй-жой коммунал хўжалиги вазирлигининг 2024-йил 1-ноябрдаги 24-06/11524-сон маълумотномаси). Мазкур илмий янгиликнинг амалиётга жорий этилиши натижасида корхонада инвестицион муҳитни рақамлаштириш бўйича чора-тадбирлар ишлаб чиқиш имкони яратилган;
аҳоли жон бошига қурилиш ишлари ҳажмини тавсифловчи, ўз ичига янги қурилиш ва хорижий инвестициялар улуши ҳисобга олиниши билан асосий капиталга инвестициялар ҳажми кўрсаткичларини олувчи 2030-йилга қадар ишлаб чиқилган прогноз кўрсаткичларидан “Трест 12” АЖ фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Қурилиш ва уй-жой коммунал хўжалиги вазирлигининг 2024-йил 1-ноябрдаги 24-06/11524-сон маълумотномаси). Мазкур илмий янгиликнинг амалиётга жорий этилиши натижасида аҳоли жон бошига қурилиш ишлари ҳажмини тавсифловчи, янги қурилиш ва хорижий инвестициялар улушининг ҳисобга олиниши билан асосий капиталга инвестициялар ҳажми кўрсаткичлари ўртасидаги мувофиқликни таъминлаш имкони яратилган.