Muhamadieva Nargiza Qudratovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “9-sinf o‘quvchilarining xalq hunarmandchiligiga oid ijodkorlik ko‘nikmalarini shakllantirish metodikasini takomillashtirish (“Texnologiya” fanining servis xizmati yo‘nalishi misolida)”, 13.00.02 – Ta’lim va tarbiya nazariyasi va metodikasi (texnologiya) (pedagogika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan: B2024.2.PhD/Ped7492.
Ilmiy rahbar: Shomirzaev Maxmatmurod Xuramovich, pedagogika fanlari doktori (DSc), professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Termiz davlat universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Termiz davlat universiteti, PhD.03/30.12.2019.Ped.78.03.
Rasmiy opponentlar: Nurullaeva Shaxlo Uktamovna, pedagogika fanlari doktori (DSc), professor; Mamatov Dilmurad Narmuratovich, pedagogika fanlari doktori (DSc), professor.
Yetakchi tashkilot: Buxoro davlat universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi 9-sinf o‘quvchilarining xalq hunarmandchiligiga oid ijodkorlik ko‘nikmalarini shakllantirish metodikasini takomillashtirishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
o‘quvchilarning xalq hunarmandchiligiga oid ijodkorlik ko‘nikmalarini shakillantiruvchi ta’lim texnologiyalaridan foydalanish loyihasi nazariy, amaliy va to‘garak mashg‘ulotlari mazmuniga kognitiv va amaliy kreativ faoliyat integratsiyasiga asoslanuvchi interfaol metodlarini verifikatsiyalash asosida takomillashtirilgan;
o‘quvchilarining ijodkorlik ko‘nikmalarini shakllantirishning faoliyatli modeli jarayonli blok mazmuniga o‘quvchilarning xalq hunarmandchiligi namunalarini tayyorlash ko‘nikmalarini etnomadaniyat lokal turlari, milliy urf-odatlar asosida shakllantirishga doir kollobarativ yondashuv komponentlarini singdirish asosida takomillashtirilgan;
shaxs qiziqish, mayl va qobiliyatlarining shakllanishini ifodalaydigan ta’limning kasbga yo‘naltirish paradiagmasi olamni mukammalroq tushinishga intilish, xohish istakning paydo bo‘lishi va istakni oson amalga oshirish kabi psixologik-pedagogik jarayonlar identifikatsiyasiga ustuvorlik berish asosida aniqlashtirilgan;
o‘quvchilarining xalq hunarmandchiligiga oid ijodkorlik ko‘nikmalarini shakllantirishning metodik ta’minoti hunarmandchilikning variativ komponentlariga doir real va virtual ta’lim vositalarini tatbiq etishning konstruktivlik, tizimlilik, identivlik tamoyillarni verifikatsiyalash asosida takomillashtirilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi 9-sinf o‘quvchilarining xalq hunarmandchiligiga oid ijodkorlik ko‘nikmalarini shakllantirish metodikasini takomillashtirish bo‘yicha ilmiy-tadqiqot natijalari asosida:
o‘quvchilarning xalq hunarmandchiligiga oid ijodkorlik ko‘nikmalarini shakillantiruvchi ta’lim texnologiyalaridan foydalanish loyihasi nazariy, amaliy va to‘garak mashg‘ulotlari mazmuniga kognitiv va amaliy kreativ faoliyat integratsiyasiga asoslanuvchi interfaol metodlarini verifikatsiyalash asosida takomillashtirilganligiga oid taklif va tavsiyalardan ta’lim tizimida qabul qilingan O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 6-apreldagi 187-sonli “Umumiy o‘rta va o‘rta maxsus, kasb-hunar taʼlimining DS talablarini tasdiqlash to‘g‘risida”gi qarori asosida o‘quv didaktik ta’minotlarini (dars ishlanmalar va so‘rovnomalar, anketalar, testlar, texnologik xaritalar), meʼyoriy hujjatlarni ishlab chiqishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligi huzuridagi Respublika ta’lim markazining 2024-yil 26-fevraldagi 01/11-10-7-son maʼlumotnomasi). Natijada, 9-sinf o‘quvchilarining xalq hunarmandchiligiga oid ijodkorlik ko‘nikmalarini shakllantirish metodikasini takomillashtirishga erishilgan;
o‘quvchilarining ijodkorlik ko‘nikmalarini shakllantirishning faoliyatli modeli jarayonli blok mazmuniga o‘quvchilarning xalq hunarmandchiligi namunalarini tayyorlash ko‘gnikmalarini etnomadaniyat lokal turlari, milliy urf-odatlar asosida shakllantirishga doir kollobarativ yondashuv komponentlarini singdirish asosida takomillashtirilganligiga oid taklif va tavsiyalardan Termiz davlat universiteti ilmiy-tadqiqot ishlari rejalariga muvofiq Evropa Ittifoqining ERASMUS+ dasturi doirasida 2019-2022-yillarda bajarilgan 574099-EPP-l-2019-1-IT-EPPKA2-CBHE-SP raqamli PAWER - “Hududlararo mobillikni yo‘lga qo‘yish va bu borada dolzarblik, sifat hamda tenglikni ta’minlash” mavzusidagi xalqaro loyiha bajarilishida foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligi huzuridagi Respublika ta’lim markazining 2024-yil 26-fevraldagi 01/11-10-7-son maʼlumotnoma). Natijada, “Texnologiya” fani mashg‘ulotlarida 9-sinf o‘quvchilarining xalq hunarmandchiligiga oid ijodkorlik ko‘nikmalarini shakllantirish metodikasining samaradorligi oshishiga erishilgan;
shaxs qiziqish, mayl va qobiliyatlarining shakllanishini ifodalaydigan ta’limning kasbga yo‘naltirish paradiagmasi olamni mukammalroq tushinishga intilish, xohish istakning paydo bo‘lishi va istakni oson amalga oshirish kabi psixologik-pedagogik jarayonlar identifikatsiyasiga ustuvorlik berish asosida aniqlashtirilganligiga oid tavsiyalaridan Termiz davlat universiteti ilmiy-tadqiqot ishlari rejalariga muvofiq 2021-2023-yillarda bajarilgan OT-F7-34 “Xalq hunarmandchiligiga oid ijodkorlik ko’nikmalarni shakllantirish jarayonlarini “Texnologiya” fani orqali o’rganishning ilmiy-pedagogik asoslari” mavzusidagi amaliy loyihasida foydalanilgan. (O‘zbekiston Respublikasi Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligi huzuridagi Respublika ta’lim markazining 2024-yil 26-fevraldagi 01/11-10-7-son maʼlumotnoma). Natijada, “Texnologiya” fani mashg‘ulotlarining mazmunini oshirishga erishilgan;
o‘quvchilarining xalq hunarmandchiligiga oid ijodkorlik ko‘nikmalarini shakllantirishning metodik ta’minoti hunarmandchilikning variativ komponentlariga doir real va virtual ta’lim vositalarini tatbiq etishning konstruktivlik, tizimlilik, identivlik tamoyillarni verifikatsiyalash asosida takomillashtirilganligiga oid “Texnologiya ta’limida milliy hunarmandchilikning variativ komponentlarini integrativ takomillashtirish” nomli monografiyaning xulosalaridan Termiz davlat universiteti ilmiy-tadqiqot ishlari rejalariga muvofiq Evropa Ittifoqining ERASMUS+ dasturi doirasida 2019-2022-yillarda bajarilgan 574099-EPP-l-2019-1-IT-EPPKA2-CBHE-SP raqamli PAWER - “Hududlararo mobillikni yo‘lga qo‘yish va bu borada dolzarblik, sifat hamda tenglikni ta’minlash” mavzusidagi xalqaro loyihada foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligi huzuridagi Respublika ta’lim markazining 2024-yil 26-fevraldagi 01/11-10-7-son maʼlumotnoma). Natijada, mazkur yondashuv va natijalar 9-sinf o‘quvchilarida xalq hunarmandchiligiga oid ijodkorlik ko‘nikmalarini shakllantirishga erishilgan.