Хайдарова Чарос Низомиддин қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Давлат-хусусий шериклик асосида амалга оширилаётган лойиҳа(корхона)ларни молиялаштиришни такомиллаштириш йўллари”, 08.00.07 – “Молия, пул муомаласи ва кредит”.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.3.PhD/Iqt3283.
Илмий раҳбар: Раимжанова Мадина Асроровна, иқтисодиёт фанлари номзоди, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, DSc.03/30.12.2019.I.17.01.
 Расмий оппонентлар: Жумаев Нодир Хосиятович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Пулатова Мохира Бахтияровна, PhD, доцент.
Етакчи ташкилот: Бюджет солиқ илмий тадқиқотлар институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Миллий иқтисодиётда ДХШ асосидаги корхоналарнинг молиявий муносабатлари, шунингдек, хўжалик фаолиятини молиялаштиришнинг самарали манбаларини топиш, таҳлил ва тадқиқ этиш натижасида илмий таклиф ишлаб чиқишдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
ДХШлар ҳамкор субектлар олдида молиявий мажбурияти деярли йўқ ва риск даражаси 50 фоизгача паст бўлган Соф фойда, Амортизация ажратмаси ва Резерв жамғармаси каби молиявий манбаларидан фаолиятини молиялаштиришда биринчи навбатда фойдаланиши иқтисодий рискларнинг олдини олиниши асослаб берилган;
ДХШ корхоналари фаолият бошлашида кредит ресурсларига бўлган эҳтиёжи юқорилигини инобатга олиб, фаолиятининг дастлабки уч йил мобайнида Марказий Банк қайта молиялаштириш ставкасига максимал 50 фоиз(13,5+6,75 = 20,25 фоиз)гача бўлган имтиёзли кредитлар берилиши асосланган;
ДХШ корхоналарида давлат иштирокининг бўлиши инвесторлар учун рискни камайтиришга замин яратишини инобатга олиб, шунингдек, молиявий маблағларни кўпайтириш учун муомалага корпоратив “облигация” чиқариш зарурлиги асослаб берилган;
Мамлакатнинг кейинги қабул қилган қонуни асосида, ДХШ хорижий инвесторининг инвестициялаш шарт-шароитларини ёмонлаштиришга салбий таъсир этадиган бўлса, инвесторнинг инвестиция қилган даврдан эътиборан ўн йил мобайнида амалдаги қонунчилик қўлланилиши асосланган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Давлат-хусусий шериклик асосида фаолият юритаётган корхоналарни молиялаштиришни такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
ДХШлар ҳамкор субектлар олдида молиявий мажбурияти деярли йўқ ва риск даражаси 50 фоизгача паст бўлган Соф фойда, Амортизация ажратмаси ва Резерв жамғармаси каби молиявий манбаларидан фаолиятини молиялаштиришда биринчи навбатда фойдаланиши иқтисодий рискларнинг олдини олиниш таклифи “Ўзбекистон – 2030” стратегиясини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги, 2024-йил 15-август 4/17-4/4-14136-сонли маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши, ДХШларнинг молиявий, инвестицион фаолиятда иқтисодий рискларнинг кескин камайишига олиб келиб, солиқларнинг давлат бюджетига ўз вақтида ва тўлиқлигича тушиши, шунингдек, ижтимоий муаммонинг марказий бўғинида турган ишсизлик ва камбағалликни қисқартиришга қулай шароит яратилган.
ДХШ корхоналари фаолият бошлашида кредит ресурсларига бўлган эҳтиёжи юқорилигини инобатга олиб, фаолиятининг дастлабки уч йил мобайнида Марказий Банк қайта молиялаштириш ставкасига максимал 50 фоиз(13,5+6,75 = 20,25 фоиз)гача бўлган имтиёзли кредитлар берилиш таклифи “Ўзбекистон – 2030” стратегиясини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги, 2024-йил 15-август 4/17-4/4-14136-сонли маълумотномаси) Мазкур таклифни амалиётга жорий этиш натижасида, ДХШ корхоналар молия-хўжалик фаолиятини молиялаштириш имконияти янада кенгайиши ҳисобига давлат миқёсида, шунингдек, ОТМларда ижтимоий муаммоларни бартараф этиш мақсадида ташкил этилаётган ДХШ корхоналар сони ортишига қулай шароит яратган;
ДХШ корхоналарида давлат иштирокининг бўлиши инвесторлар учун рискни камайтиришга замин яратишини инобатга олиб, шунингдек, молиявий маблағларни кўпайтириш учун муомалага корпоратив “облигация” чиқариш зарурлиги асослаб бериш таклифи  Ўзбекистон Республикасининг 2024 йил учун Ўзбекистон Республикасининг Давлат  бюджети тўғрисидаги ЎРҚ-886-сонли қонуни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг қонунчилик палатаси, Давлат бюджети бошқармаси 2024-йил 15-август 07-05-383-сонли маълумотномаси). Натижада, ДХШ корхоналарининг молия-хўжалик ва инвестиция фаолиятини молиялаштиришнинг янги манбалари пайдо бўлишига, ДХШларнинг хўжалик субектлари ўртасидаги товар-пул муносабатларининг тезлашишига олиб келган.
Мамлакатнинг кейинги қабул қилган қонуни асосида, ДХШ хорижий инвесторининг инвестициялаш шарт-шароитларини ёмонлаштиришга салбий таъсир этадиган бўлса, инвесторнинг инвестиция қилган даврдан эътиборан ўн йил мобайнида амалдаги қонунчиликда қўлланилиш таклифи Давлат-хусусий шериклик тўғрисидаги қонунчилик ҳужжатларини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг қонунчилик палатаси, Давлат бюджети бошқармаси 2024-йил 15-август 07-05-383-сонли маълумотномаси); Ушбу илмий янгиликни жорий этилиши, хорижлик инвесторларнинг инвестиция маблағларини миллий иқтисодиётига жалб этишни жадаллаштиришга қулайлик яратиб, мамлакат инвестицион барқарорлигини оширишга хизмат қилган.