Отахонова Шоҳёра Хамидуллахон
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Капитал бозорида корпоратив қимматли қоғозлар муомаласини такомиллаштириш”, 08.00.07 – “Молия, пул муомаласи ва кредит”.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.2.PhD/Iqt2985.
Илмий раҳбар: Ташмурадова Бувсара Эгомовна, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент иқтисодиёт унверситети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент иқтисодиёт унверситети, DSc.03/30.12.2019.I.17.01.
 Расмий оппонентлар: Хайдаров Низомиддин Хамраевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Бозоров Алишер Рўзимуродович, иқтисодиёт фанлари фалсафа доктори, досент.
Етакчи ташкилот: Банк молия академияси
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: миллий капитал бозорида корпоратив қимматли қоғозлар муомаласини такомиллаштириш юзасидан илмий асосланган кенг қамровли таклиф ҳамда тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
молиявий ахборотлар шаффофлигини, мувофиқлигини таъминлашда эмитентлар томонидан Корпоратив ахборот ягона порталида ошкор қилинадиган ҳисоботларни Солиқ қўмитаси ахборот тизимига юбориладиган ҳисоботлар билан интеграция қилиш орқали капитал бозорида инвесторлар молиявий ресурсларини жалб қилиш имкониятини 10 фоизга ошириш ҳамда ташкилий харажатларни 3 бараварга камайтириш таклиф қилинган;
кастодиан фаолиятини йўлга қўйиш орқали корпоратив қимматли қоғозлар эмиссияси ва муомаласи ҳамда улар бўйича ҳисоб-китобларни амалга оширишни самарали ташкил этиш натижасида рискларни 20-30 фоизга камайтириш таклиф этилган;
корпоратив қимматли қоғозларни қайтариб сотиб олинишини талаб қилиш ҳуқуқининг юзага келганлиги юзасидан муҳим фактларни жорий этиш орқали эгаларини уларга тегишли бўлган қимматли қоғозлари эмитентга қайтарилишни таъминлашда ташкилий харажатлар 15 фоизга қисқартириш таклиф этилган;
эмитент томонидан ҳисобланган, тўланган дивидендлар бўйича акциядор ва инвесторларни ўз вақтида ҳабардор қилиш юзасидан ахборотларни тақдим этиш орқали инвестицион жозибадорликни таъминлаш ҳамда корпоратив қимматли қоғозлар савдосини 10 фоизга ошириши таклиф қилинган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Капитал бозорида корпоратив қимматли қоғозлар муомаласи такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Капитал бозорида корпоратив қимматли қоғозлар муомаласи такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
молиявий ахборотлар шаффофлигини, мувофиқлигини таъминлашда эмитентлар томонидан Корпоратив ахборот ягона порталида ошкор қилинадиган ҳисоботларни Солиқ қўмитаси ахборот тизимига юбориладиган ҳисоботлар билан интеграция қилиш орқали капитал бозорида инвесторлар молиявий ресурсларини жалб қилиш имкониятини 10 фоизга ошириш ҳамда ташкилий харажатларни 3 бараварга камайтириш таклифи Ўзбекистон Республикаси Истиқболли лойиҳалар миллий агентлиги томонидан капитал бозорида акциядорлик жамиятларини ҳисоботларини тақдим этиш тартибини ишлаб чиқишда фойдаланилган. (Ўзбекистон Республикаси Истиқболли лойиҳалар миллий агентлигининг 2024-йилнинг 2-февралидаги 03/07-446-сон маълумотномаси). Натижада, эмитентлар томонидан Корпоратив ахборот ягона порталида ошкор қилинадиган чораклик ва йиллик буҳгалтерия баланси ва молиявий натижалари билан Солиқ қўмитасига тақдим этиладиган ҳисоботлар ўртасида тафовут пайдо бўлмаслиги олди олинди ҳамда акциядорлар учун эмитентлар томонидан тақдим этиладиган ахборотларга ишонч ортиб, эмитент томонидан ҳисоботларни турли манбаларда турлича ошкор қилиниши бўйича харажатлар 66,6 фоизга камайди;
кастодиан фаолиятини йўлга қўйиш орқали корпоратив қимматли қоғозлар эмиссияси ва муомаласи ҳамда улар бўйича ҳисоб-китобларни амалга оширишни самарали ташкил этиш натижасида рискларни 20-30 фоизга камайтириш таклифи Ўзбекистон Республикаси Истиқболли лойиҳалар миллий агентлигининг 2024-йил 29-январидаги 3493 рақам билан рўйхатга олинган “Капитал бозори соҳасида “Тартибга солиш қумдони” махсус ҳуқуқий режимини тақдим қилиш тартиби тўғрисида”ги низомни ишлаб чиқишда фойдаланилган. (Ўзбекистон Республикаси Истиқболли лойиҳалар миллий агентлигининг 2024-йилнинг 2-февралидаги 03/07-446-сон маълумотномаси). Натижада, корпоратив қимматли қоғозларнинг чиқарилиши ва муомаласи ҳамда улар бўйича ҳисоб-китобларни амалга оширишда кастодиан фаолияти тартиб жорий этилади;
корпоратив қимматли қоғозларни қайтариб сотиб олинишини талаб қилиш ҳуқуқининг юзага келганлиги юзасидан муҳим фактларни жорий этиш орқали эгаларини уларга тегишли бўлган қимматли қоғозлари эмитентга қайтарилишни таъминлашда ташкилий харажатлар 15 фоизга қисқартириш таклиф Ўзбекистон Республикаси Истиқболли лойиҳалар миллий агентлиги томонидан амалиётга жорий этилган. (Ўзбекистон Республикаси Истиқболли лойиҳалар миллий агентлигининг 2024-йилнинг 2-февралидаги 03/07-446-сон маълумотномаси). Натижада, корпоратив қимматли қоғозлар муомаласида эмитентнинг ташкилий ҳуқуқий шакли ўзгарганда ёки тугутилганда унинг корпоратив қимматли қоғозларини қайтариб сотиб олиш бўйича муҳим фактни мажбурий эълон қилиш тартиби жорий этилди ҳамда ташкилий харажатлар 15 фоизга қисқарди;
эмитент томонидан ҳисобланган, тўланган дивидендлар бўйича акциядор ва инвесторларни ўз вақтида ҳабардор қилиш юзасидан ахборотларни тақдим этиш орқали инвестицион жозибадорликни таъминлаш ҳамда корпоратив қимматли қоғозлар савдосини 10 фоизга ошириши таклифи Ўзбекистон Республикаси Истиқболли лойиҳалар миллий агентлиги томонидан миллий капитал бозорига инвесторларни жалб қилиш бўйича норматив-меъёрий ҳужжатларни ишлаб чиқишда фойдаланилган. (Ўзбекистон Республикаси Истиқболли лойиҳалар миллий агентлигининг 2024-йилнинг 2-февралидаги 03/07-446-сон маълумотномаси). Натижада, акциядорлар ўз акцияларига нисбатан ҳисобланган дивидендлар миқдори, уларни тўлаш муддати, шунингдек, ушбу муддат якуни ҳолатига эмитент томонидан акциядорларга тўланган дивиденд миқдори ҳақида тўлиқ маълумотга эга бўлди ва корпоратив қимматли қоғозлар савдоси 10 фоизга ошди.