Бойматова Мунаввар Равшан қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертация иши ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Мутахассислик фанлари асосида педагогик мулоқотга экстравертал ёндашувни шакллантириш методикасини такомиллаштириш (она тили фани мисолида)”, 13.00.02 - Таълим ва тарбийа назарийаси ва методикаси (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.2.PhD/Ped5017.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қарши давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Қарши давлат университети, PhD.03/04.06.2020.Ped.70.02.
Илмий раҳбар: Шодиев Ризамат Давронович, педагогика фанлари доктори, профессор.
Расмий оппонентлар: Орипова Нодими Халиловна, педагогика фанлари доктори, профессор; Ҳамроев Алижон Рўзиқулович, педагогика фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Термиз давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади мутахассислик фанлари асосида педагогик мулоқотга экстравертал ёндашувни шакллантириш методикасини такомиллаштириш боʻйича тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
мутахассислик фанлари асосида педагогик мулоқотга экстравертал ёндашувни шакллантириш методикасини такомиллаштиришнинг дидактик имкониятлари педагогик вазиятга экстравертал ёндашувнинг психологик-педагогик мазмуни шахс индивидуал типологик хусусиятларидаги ташқи ёки ички оламга боғлиқлик типологиясини таснифлаш ҳамда педагогик фаолият ва коммуникатив менежмент синхронизациясидаги фарқли жиҳатларни кўрсатиш асосида аниқлаштирилган;
мутахассислик фанлари асосида педагогик мулоқотга экстравертал ёндашувни шакллантириш методикаси экстравертал ҳолат ва улар фаолиятида фойдаланадиган мулоқот услубларининг мазмуни педагогик мулоқотнинг фаолият йўналишлари, стимуллари ва мотивация хусусиятларига кўра белгилаш ҳамда педагогнинг хулқ стратегияларини таълим мазмунига хос даражалаш асосида аниқлаштирилган;
мутахассислик фанлари асосида педагогик мулоқотга экстравертал ёндашувни шакллантириш модели методик блок мазмунига шахс коммуникативлигининг амбивертал, интровертал даражаларига мувофиқ эмоционал барқарорлик, эмпатия, суҳбатдошини тинглай олиш мезонларига босқичма-босқич вариациялаш асосида такомиллаштирилган;
она тили дарсларида бўлажак ўқитувчиларда мулоқотга экстравертал ёндашувни шакллантириш методикаси ижодий мулоқотни лингво-эмоционал бошқариш, коммуникатив бағрикенглик диагностикаси ва эмоционал барқарорликни аниқлаш ҳамда қайта алоқага киришиш мобиллигини динамик ошириш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Она тилидан амалий машғулотлар давомида талабаларда педагогик мулоқотга экстравертал ёндашувни шакллантириш бўйича олинган натижалари асосида:
мутахассислик фанлари асосида педагогик мулоқотга экстравертал ёндашувни шакллантириш методикасини такомиллаштиришнинг дидактик имкониятлари педагогик вазиятга экстравертал ёндашувнинг психологик-педагогик мазмуни шахс индивидуал типологик хусусиятларидаги ташқи ёки ички оламга боғлиқлик типологиясини таснифлаш ҳамда педагогик фаолият ва коммуникатив менежмент синхронизациясидаги фарқли жиҳатларни кўрсатиш асосида аниқлаштиришга оид маълумотлар Жиззах политехника институти илмий тадқиқот режасининг ОТ-Ф1-049 рақамли “Талабаларда ассертив хулқни шакллантиришнинг ижтимоий-психологик хусусиятлари” мавзусидаги грант лойиҳасини бажаришда фойдаланилган (Жиззах политехника институтининг 2024-йил 17-сентябрдаги 03-1834-1823-сон маълумотномаси). Натижада, бўлажак ўқитувчиларда таълим жараёнини самарали ташкил этишга доир компетенсияларни шакллантириш жараёни методик жиҳатдан такомиллаштиришига хизмат қилган;
мутахассислик фанлари асосида педагогик мулоқотга экстравертал ёндашувни шакллантириш методикаси экстравертал ҳолат ва улар фаолиятида фойдаланадиган мулоқот услубларининг мазмуни педагогик мулоқотнинг фаолият йўналишлари, стимуллари ва мотивация хусусиятларига кўра белгилаш ҳамда педагогнинг хулқ стратегияларини таълим мазмунига хос даражалаш асосида аниқлаштиришга оид тавсиялар “Она тили ўқитиш методикаси” номли дарслигини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2022- йил 30- декабрдаги 429-сон буйруғи билан тасдиқланган. 429-510-сонли нашр гувоҳномаси). Натижада, бўлажак ўқитувчиларни она тили таълимига тайёрлаш жараёни тизимли ташкил этилишига хизмат қилган;
мутахассислик фанлари асосида педагогик мулоқотга экстравертал ёндашувни шакллантириш модели методик блок мазмунига шахс коммуникативлигининг амбивертал, интровертал даражаларига мувофиқ эмоционал барқарорлик, эмпатия, суҳбатдошини тинглай олиш мезонларига босқичма-босқич вариациялаш асосида такомиллаштиришга оид таклифлар “Педагогик маҳорат” номли ўқув қўлланмани ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2022- йил 13- майдаги 166-сон буйруғи билан тасдиқланган. 166-117-сонли нашр гувоҳномаси). Натижада, бўлажак ўқитувчиларни педагогик мулоқотга экстравертал ёндашувга тайёрлаш жараёни методик жиҳатдан бойитилишига хизмат қилган;
она тили дарсларида бўлажак ўқитувчиларда мулоқотга экстравертал ёндашувни шакллантириш методикаси ижодий мулоқотни лингво-эмоционал бошқариш, коммуникатив бағрикенглик диагностикаси ва эмоционал барқарорликни аниқлаш ҳамда қайта алоқага киришиш мобиллигини динамик ошириш асосида такомиллаштиришга оид таклифлар “Педагогик маҳорат” номли ўқув қўлланмани ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2022 йил 13 майдаги 166-сон буйруғи билан тасдиқланган. 166-117-сонли нашр гувоҳномаси). Натижада, бўлажак ўқитувчиларни педагогик мулоқотга экстравертал ёндашувга тайёрлашнинг методик мазмуни бойитилган.
