Ниязова Нилуфар Фархадовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақидаги эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “СОС Ўзбекистон болалар маҳаллалари ўсмир ёшдаги тарбияланувчиларида гендер идентикликнинг намоён бўлиши”, 19.00.06 – Ёш ва педагогик психология. Ривожланиш психологияси (психология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.2.PhD/P936.
Илмий раҳбар: Уразбаева Дилбар Абдуллаевна, психология фанлари доктори (DSc), профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Урганч давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК номи: Бухоро давлат университети, DSc.03/04.10.2024.P.72.06.
Расмий оппонентлар: Элов Зиёдулло Сатторович, психология фанлари доктори (DSc), доцент; Останов Шухрат Шарифович, психология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи  ташкилот:  Қарши давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади СОС Ўзбекистон болалар маҳаллалари ўсмир ёшдаги тарбияланувчиларида гендер идентикликнинг намоён бўлишини аниқлаш бўйича амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III.  Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
оиладан ташқарида тарбияланувчи болаларнинг гендер идентиклик хусусиятларига кўра, ижтимоий ва оилавий ролларга мослашувчанлик, шахслараро муносабатларда ўзини ва бошқаларни қабул қилиш, эмоционал комфортни ҳис қилишнинг даражавий ифодаланиши натижасида ёш хусусиятларига боғлиқ дифференциал ўзгаришларнинг мавжудлиги асосланган;
СОС болалар маҳаллалари ўсмир тарбияланувчиларининг гендер идентиклик хусусиятларининг намоён бўлишида  “эркаклик ёки аёллик”, “эркак аёлнинг никоҳдаги ва ота-оналик” билан боғлиқ хусусиятларини шахс хулқ-атворини бошқариш кўникмасига интегратив шаклланишига асосланиб ижтимоий муҳитнинг таъсири аҳамиятли эканлиги далилланган;  
СОС болалар маҳаллалари ўсмир тарбияланувчиларида гендер идентикликнинг ижтимоий муҳит таъсирида даражавий ифодаланишига кўра, эмоционал барқарорлик шахслараро муносабатлардаги, шахсий гендер идентификация таълим жараёнидаги, ўзига ишонч ўзига баҳо билан боғлиқ хавотирланишнинг пасайишига олиб келганлиги туфайли уларда тўлиқ оила фарзандларига хос бўлган “касбий рол”, “оилавий рол”, “ижтимоий рол”, “жинсий рол”, “ўзлиги” каби хусусиятларнинг интеграл ривожланиши исботланган;
СОС Ўзбекистон болалар маҳаллалари ўсмир ёшдаги тарбияланувчиларида гендер идентикликни ривожлантиришнинг психологик модели шахслараро муносабатларда бир-бирини тушуниш, шахснинг ижтимоий ролларини қабул қилиш ва тўғри тушуниш, стрессли вазиятларда ўз кечинмаларини назорат қилиш кўникмасини шаклланиши муҳимлигига асосланиб “шахсий гендер идентификация”, “гендер роллари ҳақида тасаввур”, “ўзига ишонч”, “эмоционал барқарорлик” мезонларини киритиш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. СОС Болалар маҳаллалари ўсмир ёшдаги тарбияланувчиларида гендер идентикликнинг намоён бўлишини ўрганиш юзасидан ўтказилган илмий тадқиқот натижалари асосида:
оиладан ташқарида тарбияланувчи болаларнинг гендер идентиклик хусусиятларига кўра, ижтимоий ва оилавий ролларга мослашувчанлик, шахслараро муносабатларда ўзини ва бошқаларни қабул қилиш, эмоционал комфортни ҳис қилишнинг даражавий ифодаланиши натижасида ёш хусусиятларига боғлиқ дифференциал ўзгаришларнинг мавжудлиги асосланганлигига оид маълумотлар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психологийа ўқув-илмий марказининг 2024-йил 26-сентябрдаги ПМ-208-сон буйруғи билан “Онтогенез психологияси. Дифференциал психология” модулига киритилган (Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психологийа ўқув-илмий марказининг 2024-йил 30-сентябрдаги ПМ-208а-сон маълумотномаси). Натижада етим ва ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган болаларда гендер идентиклик ривожланишини таҳлил қилиш имконияти яратилган;
СОС болалар маҳаллалари ўсмир тарбияланувчиларининг гендер идентиклик хусусиятларининг намоён бўлишида  “эркаклик ёки аёллик”, “эркак аёлнинг никоҳдаги ва ота-оналик” билан боғлиқ хусусиятларини шахс хулқ-атворини бошқариш кўникмасига интегратив шаклланишига асосланиб ижтимоий муҳитнинг таъсири аҳамиятли эканлиги далилланганлигига оид маълумотлар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психологийа ўқув-илмий марказининг 2024-йил 26-сентябрдаги ПМ-208-сон буйруғи билан “Онтогенез психологияси. Дифференциал психология” модулига киритилган (Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психологийа ўқув-илмий марказининг 2024-йил 30-сентябрдаги ПМ-208а-сон маълумотномаси). Натижада СОС Ўзбекистон болалар маҳаллалари ўсмир ёшдаги тарбияланувчиларида гендер идентикликнинг психологик жиҳатлари аниқланган;
СОС болалар маҳаллалари ўсмир тарбияланувчиларида гендер идентикликнинг ижтимоий муҳит таъсирида даражавий ифодаланишига кўра, эмоционал барқарорлик шахслараро муносабатлардаги, шахсий гендер идентификация таълим жараёнидаги, ўзига ишонч ўзига баҳо билан боғлиқ хавотирланишнинг пасайишига олиб келганлиги туфайли уларда тўлиқ оила фарзандларига хос бўлган “касбий рол”, “оилавий рол”, “ижтимоий рол”, “жинсий рол”, “ўзлиги” каби хусусиятларнинг интеграл ривожланиши исботланганлигига оид таклифлар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психологийа ўқув-илмий марказининг 2024-йил 26-сентябрдаги ПМ-208-сон буйруғи билан “Онтогенез психологияси. Дифференциал психология” модулига киритилган (Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психологийа ўқув-илмий Марказининг 2024-йил 30-сентябрдаги ПМ-208а-сон маълумотномаси). Натижада СОС Ўзбекистон Болалар маҳаллалари ўсмир ёшдаги тарбияланувчиларида гендер идентикликнинг ривожланишига ижтимоий муҳитнинг дифференциал таъсирини тадқиқ этилган;
СОС Ўзбекистон болалар маҳаллалари ўсмир ёшдаги тарбияланувчиларида гендер идентикликни ривожлантиришнинг психологик модели шахслараро муносабатларда бир-бирини тушуниш, шахснинг ижтимоий ролларини қабул қилиш ва тўғри тушуниш, стрессли вазиятларда ўз кечинмаларини назорат қилиш кўникмасини шаклланиши муҳимлигига асосланиб “шахсий гендер идентификация”, “гендер роллари ҳақида тасаввур”, “ўзига ишонч”, “эмоционал барқарорлик” мезонларини киритиш асосида такомиллаштирилганлигига оид Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психологийа ўқув-илмий марказининг 2024-йил 26-сентябрдаги ПМ-208-сон буйруғи билан “Психокоррексия” модулига киритилган (Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психологийа ўқув-илмий Марказининг 2024-йил 30-сентябрдаги ПМ-208а-сон маълумотномаси). Натижада СОС Ўзбекистон болалар маҳаллалари ўсмир ёшдаги тарбияланувчиларида гендер идентикликни ривожлантириш дастурини ишлаб чиқилган.