Бекташева Гулбаҳор Райимжоновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбек жадидшунослиги тараққиёти тадрижи (Бегали Қосимов илмий тадқиқотлари мисолида)”, 10.00.02 – Ўзбек адабиёти (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам:  B2021.1.PhD/Fil1567.
Илмий раҳбар: Тожибоева Муқаддас Абдураҳимовна, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Андижон давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона давлат университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.05.02 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Жўраев Ҳабибулло Абдусаломович, филология фанлари доктори, профессор; Расулова Умида Йўлдош қизи, филология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Наманган давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади ўзбек жадидшунослиги тараққиётида профессор Б.Қосимов илмий тадқиқотларининг ўрни, олимнинг, умуман, адабий-тарихий жараёнга, хусусан, муайян жадид адибларининг ҳаёти ва ижодига ёндашув усуллари ва бадиий асарни баҳолаш принципларини очиб беришдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Б. Қосимов жадид адабиёти ва ушбу давр адабий-тарихий жараёнига оид муҳим илмий масалалар бўйича пухта тадқиқотлар олиб бориши, бир қатор жадид ижодкорларининг таржимаи ҳолларини илмий асосда тиклаши, уларнинг ҳаёти ва ижодий меросини ўз илмий консепсияси нуқтайи назаридан чуқур ўрганиб, асарларини танқидий таҳлил ҳамда табдил орқали нашрга тайёрлаши билан ушбу йўналишда ўзига хос илмий-тадқиқот мактабини шакллантиргани асосланган;
профессор Б. Қосимов илмий-назарий қарашларининг адабиётшунослик методологияси, миллий адабий меросни замонавий талқин этиш ҳамда замонавий эстетик ёндашувларга асосланган етакчи тамойиллари белгиланиб, ўзбек жадидшунослиги тараққиётига қўшган улуши манбашунослик асосидаги қиёсий кузатишлар орқали кўрсатиб берилган, олимнинг жадид шеърияти, насри, публисистикаси, драматургияси, театрчилиги каби соҳаларга бағишланган тадқиқотларида унинг индивидуал маҳорати инновацион ёндашув, аналитик фикр ва тизимли методологик изланишларда намоён бўлгани далилланган;
Б.Қосимовнинг жадид адиблари асарларини илмий асосланган биографик, пухта танқидий-қиёсий, чуқур социологик, кенг кўламли контекстуал баҳолаш методларидан ўринли фойдалангани исботланган.
олимнинг қалтис шароитда ҳам жадид адиблари ижоди ва фаолиятини ҳамда баҳолашда ҳаққонийлик, тизимлилик, илмийлик, холислик йўлидан боргани далилланиб, жадид публисистикасига оид қарашлари, унинг вақтли матбуот ва жадид адабиёти муносабатлари борасидаги қарашлари ҳаққоний, асосли экани турли жанрларидаги асарлари асосида очиб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Бегали Қосимов илмий тадқиқотлари мисолида ўзбек жадидшунослиги тараққиётининг тадрижий тадқиқи бўйича олинган натижалар асосида:
Б. Қосимов жадид адабиёти ва ушбу давр адабий-тарихий жараёнига оид муҳим илмий масалалар бўйича пухта тадқиқотлар олиб бориши, бир қатор жадид ижодкорларининг таржимаи ҳолларини илмий асосда тиклаши, уларнинг ҳаёти ва ижодий меросини ўз илмий консепсияси нуқтайи назаридан чуқур ўрганиб, асарларини танқидий таҳлил ҳамда табдил орқали нашрга тайёрлаши билан ушбу йўналишда ўзига хос илмий-тадқиқот мактабини шакллантирганлигига оид хулосалардан Т.Н.Қори-Ниёзий номидаги Ўзбекистон педагогика фанлари илмий тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиалида бажарилган Ф3-2016-09081165532 рақамли “Қорақалпоқ тилининг янги алфавити ва имло қоидаларига мувофиқ она тили ва адабиётини ривожлантириш методикаси” (2017-2020 йй) фундаментал лойиҳасида фойдаланилган (Т.Н.Қори-Ниёзий номидаги Ўзбекистон Педагогика Фанлари илмий тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиалининг 2022-йил 29-июлдаги 175-сон маълумотномаси). Натижада олимнинг жадидшуносликка доир тадқиқотларида тил ва адабиётни тараққиётига оид илгари сурилган фикр ва мулоҳазаларидан фойдаланиш лойиҳанинг илмийлиги ҳамда мукаммаллигини таъминлаган;
олимнинг қалтис шароитда ҳам жадид адиблари ижоди ва фаолиятини ҳамда баҳолашда ҳаққонийлик, тизимлилик, илмийлик, холислик йўлидан боргани далилланиб, жадид публисистикасига оид қарашлари, унинг вақтли матбуот ва жадид адабиёти муносабатлари борасидаги қарашлари ҳаққоний, асосли эканлигига оид хулосалар ҳамда  диссертация материалларидан Т.Н.Қори-Ниёзий номидаги Ўзбекистон педагогика фанлари илмий тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиалида бажарилган Ф3-2016-09081165532 рақамли “Қорақалпоқ тилининг янги алфавити ва имло қоидаларига мувофиқ она тили ва адабиётини ривожлантириш методикаси” (2017-2020 йй.) фундаментал лойиҳасида фойдаланилган (Т.Н.Қори-Ниёзий номидаги Ўзбекистон Педагогика Фанлари илмий тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиалининг 2022-йил 29-июлдаги 175-сон маълумотномаси). Натижада, лойиҳа Қорақалпоқ тилининг янги алифбоси ва имло қоидаларига мувофиқ ҳолда она тили ва адабиёт ўқитиш методикасини чуқур илмий асосда такомиллаштириш, ўқув жараёнини тизимли йўлга қўйиш ва ушбу соҳани янги назарий ҳамда амалий мезонлар билан бойитишга эришди;
профессор Б. Қосимов илмий-назарий қарашларининг адабиётшунослик методологияси, миллий адабий меросни замонавий талқин этиш ҳамда замонавий эстетик ёндашувларга асосланган етакчи тамойиллари белгиланиб, ўзбек жадидшунослиги тараққиётига қўшган улуши асарларининг чуқур таҳлили, манбашунослик асосидаги қиёсий кузатишлар орқали кўрсатиб берилган, олимнинг жадид шеърияти, насри, публисистикаси, драматургияси, театрчилиги каби соҳаларга бағишланган тадқиқотларида унинг индивидуал маҳорати инновацион ёндашув, аналитик фикр ва тизимли методологик изланишларда намоён бўлишига оид материалларидан Андижон вилояти телерадиоканалининг илмий-оммабоп “Нажот билимда”, “Хазинамсан китоб”, “Маънавият қалб кўзгуси” кўрсатувлари сенарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Андижон вилояти телерадиокомпаниясининг 2022-йилдаги 10-24/193-сон маълумотномаси). Натижада телекўрсатувларнинг илмий далилларга бой бўлишини таъминлаган, хусусан, Б.Қосимов илмий-назарий қарашларининг манбалари, тадрижи ва етакчи тамойиллари, ўзбек адабиётшунослиги ва жадидшунослиги тараққиётига қўшган муносиб улуши, тадқиқотларнинг умуместетик талабларга жавоб бериши назарий жиҳатдан асосланган.