Аташикова Нилуфар Анарматовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.    Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Иқтисодчи талабаларнинг касбий компетентлигини шакллантиришда жанрий ёндашув (инглиз тили материали асосида)”, 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (инглиз тили) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.4.PhD/Ped1183.
Илмий раҳбар: Нормуратова Валентина Ивановна, педагогика фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети, PhD.03/07.06.2024.Ped.27.02.
Расмий оппонентлар: Сабирова Гулноза Садиковна, педагогика фанлари доктори (ДСc), доцент; Мамирбаева Дина Джаксибаевна, педагогика фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Жиззах давлат педагогика университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.    Тадқиқотнинг мақсади инглиз тили дарсларида иқтисодчи талабаларнинг касбий компетентлигини такомиллаштириш учун инглиз тилини, мутахассислик тили сифатида ўқитишда жанрий ёндашувдан фойдаланиш методикасини ишлаб чиқишдан  иборат.  
III.    Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бўлажак иқтисодчининг касбий компетентлик тузилмаси рақамли саводхонлик, мотивацион, умумий-илмий, ижтимоий компонентлари жанрий ёндашув асосида танланган ўқитиш мазмуни  касбга йўналтирилган мавзуларни интеграция қилиш орқали ишлаб чиқилган,  иқтисодчи талабаларнинг касбий компетентлигини шакллантиришнинг динамик характери аниқланган;
иқтисодий жанрнинг касбга йўналтирилган дискурсларда техник луғатдан самарали фойдаланишда интерференсия тамойилини ҳисобга олган ҳолда, инглиз тилида иқтисод соҳасига оид луғатни ўзлаштиришнинг лингвистик, ижтимоий-маданий ва психологик қийинчиликларининг таснифи амалга оширилган;
бўлажак мутахассисларнинг касбий эҳтиёжларидан келиб чиққан ҳолда инглиз тилини мутахассислик тили сифатида ўргатиш учун талабаларнинг жанрий саводхонлиги, жанрий компетентлиги ва  жанрий таҳлили, ҳамда дискурсларни моделлаштиришга оид малакаларни ривожлантиришга қаратилган машқлар тизими назарий асосланган ва унинг самарадорлиги амалиётда исботланган;
иқтисодчи талабаларнинг касбий компетентлигини такомиллаштириш учун инглиз тилини мутахассислик тили сифатида ўқитишда иқтисодиётга оид аутентик материалларнинг жанрий ва дискурсив баҳолашга асосланган машқлар тизимининг самарадорлиги исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Инглиз тилини мутахассислик тили сифатида ўқитиш учун иқтисодчи талабаларнинг касбий компетентлигини шакллантиришда жанрий ёндашувни қўллаш бўйича ишлаб чиқилган тадқиқот натижалари асосида:
инглиз тилини махсус мақсадлар учун ўқитиш методикасида жанрий ёндашувнинг ўзига хос хусусиятлари асосида танланган ўқитиш мазмуни  касбга йўналтирилган мавзуларни бирлаштиришини ҳисобга олган ҳолда ишлаб чиқилган бўлиб, топшириқ ва машқларни бажариш орқали инглиз тили дарсларида талабаларнинг касбий компетентлигини шакллантиришнинг динамик характери очиб берилганига доир назарий хулосалардан иқтисодчи-талабалар учун инглиз тилида “Дигитал Энглиш” номли дарслик мазмунига сингдирилган (Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 27-мартдаги 68-3 рақамли нашр рухсатномаси, Муҳаммад Ал-Хоразмий номидаги Тошкент ахборот технологиялари университетининг 2023-йил 4-июлдаги 2475/21-4-сон маълумотномаси). Натижада  дарслик талабаларга инглиз тилини мутахассислик тили сифатида ўрганиш орқали касбий маҳорат ва кўникмаларини оширишга хизмат қилган;
чет тилнинг коммуникатив компетенсиясини ривожланиш даражаси ва бўлажак мутахассисларнинг касбий эҳтиёжларини ҳисобга олган ҳолда шахсга йўналтирилган, интеграциялашган ва компетенсиявий ёндашувлар асосида инглиз тилини мутахассислик тили сифатида ифодалаган машқлар тизими такомиллаштирилгани борасидаги хулосалардан Муҳаммад Ал-Хоразмий номидаги Тошкент ахборот технологиялари университетида амалга оширилган ПЗ-201906202 рақамли “Ўзбек тилидаги матнли маълумотларни таҳлил қилиш ва таснифлаш тизимини ишлаб чиқиш” ҳамда 3/18-Ф рақамли “Ахборот технологиялари ва коммуникациялари соҳаси изоҳли луғатини ишлаб чиқиш” мавзусидаги амалий лойиҳаларда фойдаланилган (Муҳаммад Ал-Хоразмий номидаги Тошкент ахборот технологиялари университетининг 2022-йил  29-июндаги 2181/22-4-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳалар мазмун-моҳияти бойитилиб,   инглиз тилидан ўзбек ва рус тилларига мутахассисликка оид сўзларни жанрий ёндашув орқали таржима қилиш бўйича тавсиялар тақдим қилинган;
касбга йўналтирилган дискурсларда техник луғатдан самарали фойдаланишда интерференсия тамойилини ҳисобга олган ҳолда, инглиз тилида иқтисодий луғатни ўзлаштиришнинг лингвистик ва ижтимоий-маданий, психологик қийинчиликларининг услубий типологияси амалга оширилганига оид хулосалардан рақамли иқтисодиёт ва электрон тижорат йўналиши бўйича ўқув режадаги фанлараро алоқаларни ҳисобга олган ҳолда яратилган “Энглиш-Руссиан-Узбек Глоссарй оф Дигитал Эcономиc Термс” мавзусидаги изоҳли луғат (Глоссарй)да фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021-йил 31-майдаги 237-т-032 рақамли нашр рухсатномаси, Муҳаммад Ал-Хоразмий номидаги Тошкент ахборот технологиялари университетининг 2022-йил 4-июлдаги 01/4-696-сон маълумотномаси). Натижада луғат талабаларга касбий компетентлигини шакллантиришда инглиз тилидан мутахассислик тили сифатида фойдаланиш учун сўз бойлигини оширишга ёрдам берган;
талабаларнинг касбий компетентлигини шакллантириш учун инглиз тилини иқтисодий мутахассислик тили сифатида ўқитиш механизмини такомиллаштириш бўйича тавсиялар ишлаб чиқилган бўлиб, улар “Энглиш ин Дигитал Эcономй” ўқув қўлланмасида умумлаштирилгани хусусидаги илмий-назарий маълумотлардан иқтисодчи талабалар учун инглиз тилида ишлаб чиқилган “Энглиш ин Дигитал Эcономй” номли ўқув қўлланмаси мазмунига сингдирилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021-йил 18-августдаги 356-073 рақамли нашр рухсатномаси, Муҳаммад Ал-Хоразмий номидаги Тошкент ахборот технологиялари университетининг 2022-йил 18-майдаги 1517/15-сон маълумотномаси). Натижада ўқув қўлланма  талабаларга инглиз тилини мутахассислик тили сифатида ўрганиш орқали малака ва кўникмаларини оширишга хизмат қилган.