Рашидова Зулайҳо Олимжон қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси: “6-7 ёш болаларни мактаб таълимига тайёрлашда ижтимоий-ҳиссий коъникмаларни ривожлантириш методикасини такомиллаштириш”, 13.00.08 – Мактабгача таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.3.PhD/Ped 3935.
Илмий тадқиқот иши бажарилган муассаса номи: Мактабгача таълим ташкилотлари директор ва мутахассисларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш институти.
Илмий раҳбар: Юлдашев Максуджан Абдуллаевич, педагогика фанлари доктори, профессор.
Мактабгача таълим ташкилотлари директор ва мутахассисларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш институти, PhD.12/30.12.2019.Ped.80.01.
Расмий оппонентлар: Абдурахимова Дилфуза Алиевна, педагогика фанлари доктори (DSc), профессор; Умаралиева Муҳайё Абдугапаровна, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Чирчиқ давлат педагогика университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади 6-7 ёш болаларни мактаб таълимига тайёрлашда ижтимоий-ҳиссий коъникмаларни ривожлантириш методикасини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
6-7 ёш болаларни мактаб таълимига тайёрлашда ижтимоий-ҳиссий коъникмаларни ривожлантиришнинг педагогик-психологик хусусиятлари оъз-оъзини англаш ва бошқариш, ички ишонч ҳиссини ҳосил қилиш, атрофдагиларга нисбатан оъзаро муносабат, оъз мавқеини англаш ва эмоционал саводхонликни аниқлаш ҳамда позитив фикрлашнинг динамик барқарорлигини инобатга олиш асосида аниқлаштирилган;
6-7 ёш болаларни мактаб таълимига тайёрлаш модели вербал мулоқот омилларини идентив формаллаштириш ҳамда шахсий ва ижтимоий хулқ-атворда фаол танлов мезонлари тезкор алоқага киришув даражасига қараб эмоционал интеллектни ривожантириш асосида такомиллаштирилган;
6-7 ёш болаларни мактаб таълимига тайёрлашда ижтимоий-ҳиссий коъникмаларни ривожлантиришнинг методик тизими оъқув-тарбиявий фаолият турлари оъртасида ички мантиқий алоқадорликни таъминлашга йоъналтирилган стратегик жараённи амалга оширишга доир педагогик ёндашувларни лойиҳалаш асосида такомиллаштирилган;
6-7 ёш болаларни мактаб таълимига тайёрлашда ижтимоий-ҳиссий коъникмаларни ривожлантиришга қаратилган ижтимоий оъйин-тренинглар, мулоқотчанлик, оъз-оъзини намоён этиш, кутиладиган натижага эришиш имконини берадиган идентив мақсадни таксономик босқичларга оъзаро мослигини изчил таъминлаш асосида такомиллаштирилган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 6-7 ёш болаларни мактаб таълимига тайёрлашда ижтимоий-ҳиссий коъникмаларни ривожлантиришга доир тадқиқот натижалари асосида:
6-7 ёш болаларни мактаб таълимига тайёрлашда ижтимоий-ҳиссий коъникмаларни ривожлантиришнинг педагогик-психологик хусусиятлари оъз-оъзини англаш ва бошқариш, ички ишонч ҳиссини ҳосил қилиш, атрофдагиларга нисбатан оъзаро муносабат, оъз мавқеини англаш ва эмоционал саводхонликни аниқлаш ҳамда позитив фикрлашнинг динамик барқарорлиги такомиллаштиришга оид таклифларидан “Маҳалла ва оила'' илмий-тадқиқот институтининг ЖҲБЛ-93-сонли "Мактабгача та'лим ташкилотларида тарбияланувчиларининг онгига оила муқаддаслиги, ота-онани ҳурмат қилиш, кексаларни э'зозлаш г'ояларини сингдириш" номли амалий лойиҳани бажаришда фойдаланилган ("Оил ава гендер'' илмий-тадқиқот институтининг 2023-йил 15-августдаги 01-09-1599-сон маълумотномаси). Натижада 6-7 ёш болаларни мактаб таълимига тайёрлашда ижтимоий-ҳиссий коъникмаларни ривожлантиришга доир методик тизимни такомиллаштиришга хизмат қилган;
6-7 ёш болаларни мактаб таълимига тайёрлашда ижтимоий-ҳиссий коъникмаларни ривожлантиришга қаратилган оъйин-тренинглар, мулоқотчанлик, оъз-оъзини намоён этиш, кутиладиган натижага эришиш имконини берадиган идентив мақсадни таксономик босқичларга оъзаро мослигини изчил таъминлашга оид тавсиялардан “Маҳалла ва оила'' илмий-тадқиқот институтининг ЖҲБЛ-93-сонли "Мактабгача та'лим ташкилотларида тарбияланувчиларининг онгига оила муқаддаслиги, ота-онани ҳурмат қилиш, кексаларни э'зозлаш г'ояларини сингдириш" номли амалий лойиҳани бажаришда фойдаланилган ("Оил ава гендер'' илмий-тадқиқот институтининг 2023-йил 15-августдаги 01-09-1599-сон маълумотномаси). Натижада 6-7 ёш болаларни мактабга тайёрлашда оила ва МТТ ҳамкорлиги такомиллаштирилган;
6-7 ёш болаларни мактаб таълимига тайёрлаш модели вербал мулоқот омилларини идентив формаллаштириш ҳамда шахсий ва ижтимоий хулқ-атворда фаол танлов мезонлари тезкор алоқага киришув даражасига қараб эмоционал интеллектни ривожантиришга ҳамда 6-7 ёш болаларни мактаб таълимига тайёрлашда ижтимоий-ҳиссий коъникмаларни ривожлантиришнинг методик тизими оъқув-тарбиявий фаолият турлари оъртасида ички мантиқий алоқадорликни таъминлашга йоъналтирилган стратегик жараённи амалга оширишга доир педагогик ёндашувларни лойиҳалашга оид тавсиялардан “Мактабгача ёшдаги болаларнинг ижтимоий-ҳиссий ривожланиши” номли қоълланмани ишлаб чиқишда фойдаланилган (Мактабгача таълим агентлигининг 2023-йил 3-октябрдаги 03-553-сон маълумотномаси). Натижада мактабгача таълим ташкилотларида болаларни мактабга тайёрлаш самарадорлигига эришилган.