Тўрахонова Барно Турсунбой қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтиссослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Бўлажак педагог-психологларни тарбиявий фаолиятни ташкил этишга тайёрлаш технологияси”, 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (педагогика) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам:B2024.2.PhD/Ped7550.
Илмий тадқиқот иши бажарилган муассаса номи: Андижон давлат университети.
Илмий раҳбар: Ходжаев Бегзод Худойбердиевич, педагогика фанлари доктори, профессор.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Андижон давлат педагогика институти, PhD.03/05.05.2023.Ped.166.01.
Расмий оппонентлар: Қуронов Муҳаммаджон, педагогика фанлари доктори, профессор; Халимова Машрабхон Вохидовна, психология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади бўлажак педагог-психологларни тарбиявий фаолиятга тайёрлаш технологиясини такомиллаштиришга доир таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бўлажак педагог-психологларни тарбиявий фаолиятни ташкил этишга тайёрлашнинг алгоритмик босқичлари интеллектуал, иродавий ва эмоционал ривожланиш соҳаларига мувофиқ ижтимоий-эмоционал компетенцияларнинг намоён бўлиш даражалари валидлигини ҳисобга олиш асосида аниқлаштирилган;
бўлажак педагог-психологларни тарбиявий фаолиятни ташкил этишга тайёрлашнинг дидактик механизми рефлексив омилларнинг таъсир даражаси билан дифференциал-психологик компетентликнинг интернал ва экстернал мотивлар билан органик алоқадорлиги продуктогенлигини эмпирик асослаш орқали такомиллаштирилган;
компетенсиявий ёндашув асосида бўлажак педагог-психологларни тарбиявий фаолиятни ташкил этишга тайёрлаш моделининг амалий компоненти мазмунли, ташкилий, психологик-педагогик шарт-шароитларнинг ўзаро шартланганлиги ва алоқадорлигини қатъий белгилаш асосида такомиллаштирилган;
бўлажак педагог-психологларни тарбиявий фаолиятни ташкил этишга тайёрлаш жараёнинги баҳолаш мезонлари тарбиявий фаолият натижаларини квалиметрик таҳлили, индивидуал-шахсий ривожланиш траекториясини касбий-ижтимоий мослашувнинг формал динамик тузилмаси билан оптимал адекватлиги корреляциясига устуворлик бериш асосида аниқлаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Бўлажак педагог-психологларни тарбиявий фаолиятни ташкил этишга тайёрлаш технологиясини такомиллаштиришга доир тадқиқот натижалари асосида:
бўлажак педагог-психологларни тарбиявий фаолиятни ташкил этишга тайёрлашнинг алгоритмик босқичларини интеллектуал, иродавий ва эмоционал ривожланиш соҳаларига мувофиқ ижтимоий-эмоционал компетенцияларнинг намоён бўлиш даражалари валидлигини ҳисобга олиш асосида аниқлаштиришга доир амалий таклиф ва тавсиялардан 60110100 – Педагогика ва психология бакалавриат таълим йўналишлари учун “Бўлажак педагог-психологларни тарбиявий фаолиятини ташкил этишга тайёрлашнинг педагогик механизми” номли ўқув қўлланмани ишлаб чиқишда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2022-йил 2-августдаги 257-сон буйруғи, 257-35 рақамли гувоҳнома). Натижада, “Тарбия” фани мазмунини янги ёндашувлар билан бойитишга хизмат қилган;
бўлажак педагог-психологларни тарбиявий фаолиятни ташкил этишга тайёрлашнинг дидактик механизмини рефлексив омилларнинг таъсир даражаси билан дифференциал-психологик компетентликнинг интернал ва экстернал мотивлар билан органик алоқадорлиги продуктогенлигини эмпирик асослаш орқали такомиллаштиришга доир таклиф ва тавсиялардан Ўзбекистон педагогика фанлари илмий тадқиқот институти Қорақалпогʻистон филиалида бажарилган №Ал-ХТ-0-929917 “Ёшларни умуминсоний, миллий ва тарихий қадрятлар уйғунлиги асосида маънавий ахлоқий тарбиялашнинг муаммолари” амалий лойиҳанинг бўлажак ўқитувчиларни миллий ва умуминсоний қадриятлар воситасида тарбиявий фаолиятга тайёрлаш қисмини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон педагогика фанлари илмий тадқиқот институти Қорақалпогʻистон филиалининг 2023-йил 27-декабрдаги 649-сон маълумотномаси). Натижада, бўлажак педагог-психологларни тарбиявий фаолиятни ташкил этишга тайёрлашнинг аксиопедагогик асосларини такомиллаштиришга хизмат қилган;
компетенсиявий ёндашув асосида бўлажак педагог-психологларни тарбиявий фаолиятни ташкил этишга тайёрлаш моделининг амалий компонентини мазмунли, ташкилий, психологик-педагогик шарт-шароитларнинг ўзаро шартланганлиги ва алоқадорлигини қатъий белгилаш асосида такомиллаштириш, бўлажак педагог-психологларни тарбиявий фаолиятни ташкил этишга тайёрлаш жараёнинги баҳолаш мезонларини тарбиявий фаолият натижаларини квалиметрик таҳлили, индивидуал-шахсий ривожланиш траекториясини касбий-ижтимоий мослашувнинг формал динамик тузилмаси билан оптимал адекватлиги корреляциясига устуворлик бериш асосида аниқлаштиришга доир амалий таклиф ва тавсиялардан 60110100 – Педагогика ва психология бакалавриат таълим йўналишлари учун “Бўлажак педагог-психологларни тарбиявий фаолиятини ташкил этишга тайёрлашнинг педагогик механизми” номли ўқув қўлланмани ишлаб чиқишда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2022-йил 2-августдаги 257-сон буйруғи, 257-35 рақамли гувоҳнома). Натижада, “Миллий тарбия асослари” фанини ўқитишда тарбия диагностикаси ва квалиметриясига доир инновацион ёндашувлардан фойдаланиш самарадорлигини оширишга эришилган.