Набижанов Юсуфжон Иномиддин ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Она тили таълимида график органайзерлардан фойдаланиш технологиялари”, 13.00.02  Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (ўзбек тили) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.3.PhD/Ped3884.
Илмий раҳбар: Собирова Махбуба Юсупджановна, педагогика фанлари доктори (DSc), профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Наманган давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи: Наманган давлат университети, PhD.03/04.06.2020.Ped.76.02.  
Расмий оппонентлар: Эгамбердиева Турғуной Аҳмаджановна, педагогика фанлари доктори, профессор; Абдураҳмонова Барно Муҳаммаджоновна, педагогика фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади умумий ўрта таълим мактабларида она тили фанини  (5-7-синфлар) ўқувчиларга ўргатиш жараёнида график органайзерлардан фойдаланиш методикасини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
умумий ўрта таълим мактабларининг она тили таълимида график органайзерлардан фойдаланиш афзалликлари, унинг мантиқий-дидактик тузилмаси, мотивацион-қадриятли фаолият эканлиги, рефлексив-баҳолашга доир компонентларни ўқувчи ижодий фаолиятида шакллантириш, мантиқий фикрлаш, лойиҳавий фаолиятни таълим жараёнида қўллай олиш индикаторлари ўртасида қайта алоқани таъминлаш орқали аниқлаштирилган;
она тили дарсларида график органайзерлар воситасида матнларни тез ва осон ўқилиши ҳамда тушунилишини таъминлаш, лингвистик билимларни ривожлантиришнинг дидактик алгоритми аналитик-моделлаштириш (техник вазифаларни белгилаш, самарадорликни асослаш), конструктив-шакллантирувчи (ахборотлар устида ишлаш, ижодий лойиҳалар яратиш), коррексион-диагностик (натижалар мониторинги), тақдимот-умумлаштириш каби босқичларни корпоратив мослаштириш орқали такомиллаштирилган;
график органайзерларни ҳосил қилувчи дастурий таъминотлар (Кидспиратион, Cмаптоолс, ЭдраwМах, ЭдраwМинд, МиндОнМап) асосида ривожлантирилган она тили таълими моделининг жараёнли компоненти мотивацион (ўқувчилар субектив позициясини қарор топтириш), мазмунли, лойиҳавий-ижодий босқичларни изланишли фаолиятни ташкил этиш технологияси билан мақбул адаптивлигини белгилаш асосида такомиллаштирилган;
график органайзерлар (“Консепсия хариталари” ҳамда “Ақл хариталари”)нинг она тили таълими сифатини оширишдаги ўрни лойиҳавий фаолиятни яхлит дидактик тизимда интеграциялаш орқали такомиллаштирилган.  
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўрта синф (5-7-синф)ларда она тили дарсларида график органайзерлардан фойдаланиш методикасини такомиллаштиришга доир тадқиқот натижалари асосида:
умумий ўрта таълим мактабларининг она тили таълимида график органайзерлардан фойдаланиш афзалликлари, унинг мантиқий-дидактик тузилмаси, мотивацион-қадриятли фаолият эканлиги, рефлексив-баҳолашга доир компонентларни ўқувчи ижодий фаолиятида шакллантириш, мантиқий фикрлаш, лойиҳавий фаолиятни таълим жараёнида қўллай олиш индикаторлари ўртасида қайта алоқани таъминлаш орқали аниқлаштиришга доир амалий таклиф ва тавсияларидан 2022-йили Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги нашрга тавсия этган умумий ўрта таълим мактабларининг 6-7-синфи учун дарсликларни яратишда фойдаланилган (Мактабгача ва мактаб таълими вазирлиги ҳузуридаги Республика таълим марказининг 2024-йил 14-октябрдаги 01/11-6-817-сон маълумотномаси). Натижада, умумий ўрта таълимда она тили дарсларини ташкил қилишда график органайзерлардан фойдаланиш технологиясини такомиллаштиришга хизмат қилган;
она тили дарсларида график органайзерлар воситасида матнларни тез ва осон ўқилиши ҳамда тушунилишини таъминлаш, лингвистик билимларни ривожлантиришнинг дидактик алгоритми аналитик-моделлаштириш, конструктив-шакллантирувчи, коррексион-диагностик, тақдимот-умумлаштириш каби босқичларни корпоратив мослаштириш орқали такомиллаштиришга доир таклиф ва тавсиялардан Республика таълим маркази ва ЮНИСЕФнинг Ўзбекистондаги ваколатхонаси билан ҳамкорликда “Пандемия шароитида сифатли таълим сари биргаликда” номли қўлланмани ишлаб чиқишда фойдаланилган (Мактабгача ва мактаб таълими вазирлиги ҳузуридаги Республика таълим марказининг 2024-йил 14-октябрдаги                01/11-6-817-сонли маълумотномаси). Натижада, матнларни таҳлил қилишни такомиллаштирувчи ҳамда лингвистик билимларни оширишга хизмат қилувчи график органайзер моделларини яратиш, матнларни тез ва осон идрок этилишини таъминлаш самарадорлигини оширишга хизмат қилган;
график органайзерларнинг она тили таълими сифатини оширишдаги ўрни лойиҳавий фаолиятни яхлит дидактик тизимда интеграциялаш орқали такомиллаштиришга доир таклиф ва тавсияларидан Наманган давлат чет тиллар институтида 2022/2023-йилларда бажарилган КА 107/2022-2023 “ЭРАСМУС+мобилитй програм” мавзусидаги лойиҳа доирасида фойдаланилган (Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2024-йил 6-июндаги 4/17-4/4-9282-сон маълумотномаси). Натижада, Кидспиратион, Cмаптоолс, ЭдраwМах, ЭдраwМинд, МиндОнМап график органайзерлари дастурий таъминотлари асосида она тили таълими моделини такомиллаштиришга мўлжалланган мултимедиали интеллектуал ўйинларни ишлаб чиқиш имконини берган;
график органайзерларни ҳосил қилувчи дастурий таъминотлар асосида ривожлантирилган она тили таълими моделининг жараёнли компоненти мотивацион, мазмунли, лойиҳавий-ижодий босқичларни изланишли фаолиятни ташкил этиш технологияси билан мақбул адаптивлигини белгилаш асосида такомиллаштиришга доир таклиф ва тавсияларидан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Маҳалла” телерадиоканали ДМнинг 2024-йил март ва апрел ойларидаги “Минбар”, “Маҳалла янгиликлари” дастурларини самарали ташкил этишда, уларнинг дастур ва ссенарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Маҳалла” телерадиоканали давлат муассасасининг 2024-йил 20-июндаги 01-15-422-сон маълумотномаси,). Натижада, Кидспиратион, Cмаптоолс, ЭдраwМах, ЭдраwМинд, МиндОнМап каби график органайзерларни ҳосил қилувчи дастурий таъминотлар асосида ривожлантирилган она тили таълими модели ишлаб чиқилиб, ана шу дастурий таъминотлар билан ишлаш технологиясини қўллашга тайёрлаш самарадорлигини оширишга хизмат қилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish