Уразбаев Ғайрат Кенжабаевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.  Умумий маълумотлар. “Исажон Султон насри поетикаси (Ҳикоялари мисолида)”10.00.02 – Ўзбек адабиёти (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.4.PhD/Fil1046
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қорақалпоқ давлат университети.
Илмий раҳбар: Тўраев Дамин, филология фанлари  доктори (DSc), профессор.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Урганч давлат университети, PhD.03/30.12.2019.Fil.55.02 рақамли Илмий кенгаш
Расмий оппонентлар: Носиров Азмиддин Нормаматович, филология фанлари доктори, профессор; Керуенов Турганбай Аразмедович, филология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Навоий давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади Исажон Султон насри поетикасини ҳикоялари мисолида тадқиқ қилиш  ҳамда адибнинг бадиий маҳоратини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ҳикоя жанрининг асосий такомил ва эволюцион ўзгаришлари негизида бугунги ҳикоячиликдаги янгиланишлар, услубий ўзига хосликлар, шакл ва мазмун ранг-баранглиги, кичик жанр таркибидаги ички бўлинишлар Исажон Султон поетик изланишлари асосида исботланган;
адиб ҳикояларида бадиий услуб, бадиий тил, сюжет ва композицион янгиланишлар ўзига хослиги, шунингдек, ёзувчи бадиий-эстетик тафаккурининг ривожланишига таъсир қилган ижтимоий, маънавий омиллар, сўз қўллаш маҳорати, образлилик ва образ яратиш маҳорати очиб берилган;
янги давр ҳикояларида шакл ва мазмун бирлиги, фалсафий-эстетик мушоҳада залвори, ҳаёт ҳақиқати ва бадиий тўқима уйғунлиги, воқеликнинг бадиий кашфи ва идроки, инсон руҳиятининг давр, замон ва ижтимоий муҳит аро эврилиши  Исажон Султон ижодий такомилида намоён бўлиши аниқланган;
бадиий конфликт ҳамда характер яратиш маҳорати, пейзаж, портрет каби унсурларнинг асарнинг поетик таркибининг ажралмас қисми сифатида ёзувчи маҳоратини аниқлашдаги муҳим поетик мезон эканлиги, адибнинг уларни қўллашдаги индивидуал маҳорати очиб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Исажон Султон насри поетикаси борасида олиб борилган тадқиқотлар асосида олинган натижалардан қуйидаги давлат гранти лойиҳаларида фойдаланилган:
Исажон Султон ҳикоялари бадиияти, ёзувчининг поетик маҳорати муаммосини тадқиқ этиш ҳамда унинг ўзбек насри такомилидаги илмий-назарий асосларини ишлаб чиқиш жараёнида олинган илмий натижаларидан ФА-Ф-1-005 рақамли “Қорақалпоқ фолклоршунослиги ва адабиётшунослиги тарихини тадқиқ этиш” мавзусидаги фундаментал лойиҳани бажаришда фойдаланилган (ЎзРФАҚҚБ Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий тадқиқот институтининг 2022-йил 27-январдаги 17.01/21-сон маълумотномаси). Натижада ҳикоя поетикасининг бадиий образ, портрет, бадиий детал ва сюжет билан чамбарчас алоқадорлиги ҳамда ҳикояда сюжет кўламдорлиги ва яхлитлигини таъминловчи муҳим восита эканлиги, бугунги ўзбек ҳикоячилигида янгидан янги ифода кўринишлари намоён бўлаётганлиги ҳақидаги назарий хулосаларни аниқлаш имконини берган;
Ёзувчи ҳикояларида композициянинг ўзига хослиги, унга мансуб унсурлар, жумладан, мавзу, ғоя, ровий нутқи, характер индивидуаллиги, адиб маҳорати ва услубининг такомиллашуви каби муаммолар асослаб берилган назарий хулосалардан ФА-А1-Г 004 рақамли “Қорақалпоқлар тасаввурида аёл тимсоли: этнологик тадқиқотлар” мавзусидаги амалий лойиҳани бажаришда фойдаланилган (ЎзРФАҚҚБ Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий тадқиқот институтининг 2022-йил 27-январдаги 17.01/20-сон маълумотномаси). Натижада Исажон Султоннинг ҳикоянависликда поетик маҳорати ўзбек насридаги анъанавий ва ноанъанавий услуб шакллари, унинг тараққиёт босқичлари, ҳозирги ҳикоялардаги ворисийлик хусусиятлари ёритиб берилган;
Адиб ҳикояларидаги ҳаётий воқелик ва оламни бадиий тасаввур қилиш услуби, қаҳрамонлар руҳияти ва характерлардаги самимийлик, очиқкўнгиллилик, қувноқлик, мардлик сингари миллий қадриятлар, адолат, ҳурмат, меҳр-оқибат, севги, ҳақиқат каби умуминсонийлик қирралари очиб берилганлиги каби хулосалардан Қорақалпоғистон Республикаси телерадиокомпаниясининг амалий ишларида фойдаланилган (2023-йил 17-январдаги Қорақалпоғистон телерадиокомпаниясининг 05.22/28-сон маълумотномаси). Натижада Қорақалпоғистон Республикаси телерадиокомпанияси қатор кўрсатув ва эшиттиришларда жамиятда ахборотнинг глобаллашуви даврида болалар ва ўсмирлар тарбияси муаммоларига катта эътибор қаратилишига илмий асос бўлган.